Veranderen? Doe het stapje voor stapje

Als ondernemer heb je dagelijks te maken met verandering. Vaak ben je ook de aanstichter van verandering in je bedrijf. Groei, ontwikkelingen, maar ook eigen keuzes zetten immers vaak verandering in gang.

Als ondernemer ben je vervolgens óók ‘verandermanager’. Je bent degene die de verandering voor elkaar moet krijgen. Wat is dan een goede aanpak? Maak kennis met wat zowel je grootste vriend als je belangrijkste vijand is bij verandermanagement. Ik heb het over de weg van geleidelijkheid.

Veel verandering wordt ingezet zonder duidelijk einddoel. Dat is er ook vaak gewoonweg niet. Want wie kan er in de toekomst kijken? Door verandering via kleine stapjes te doen maak je het jezelf makkelijker want je kunt alleen maar kijken naar de eerstvolgende stap.

Die is te overzien. Daarmee krijg je dus mensen makkelijker mee. Waarom dat werkt voor mensen? Na een kleine verandering is er een nieuw normaal waar iedereen even aan kan wennen. Een plateau waar je even uitrust en de nieuwe situatie ervaart.

Vanaf dat nieuwe normaal is een volgende stap minder ingrijpend. Je beklimt de berg dan door van plateau naar plateau omhoog te gaan. Dit werkt als een tierelier. Wij mensen zijn namelijk nogal gehecht aan dingen die hetzelfde blijven. Kleine aanpassingen breken daar het minste op in.

Deze weg van geleidelijkheid heeft ook zijn nadelen. Werken met veranderplateaus verliest kracht als je onbewust of stiekem al wel een route hebt uitgestippeld de berg op. Ook al heb je het soms niet scherp of zit het nog ergens zonder woorden of onsamenhangend in je binnenste.

Vaak is er echt wel iets waar je naartoe wilt, zo door de oogharen kijkend. Daar kun je dan maar beter nieuwsgierig, zelfonderzoekend en proactief in zijn. Mensen rijgen namelijk de stapjes toch wel aan elkaar tot een eigen veranderverhaal.

Een mens heeft een ‘groter verhaal’ nodig om te begrijpen wat er wat er gaande is. Onderzoek, maak en deel dus je verhaal. En wees nieuwsgierig naar de verhalen die de mensen om je heen ervan maken. Dat is belangrijk omdat veranderen een gezamenlijk proces. Je moet voorkomen dat ieder in zijn eigen film zit.

Een ander nadeel van geleidelijkheid is de onomkeerbaarheid ervan. Een enkelvoudige stap is nog geen route en gaat misschien nog niet iemands grens over. En iedere stap op zich is, gezien het nieuwe normaal dat telkens ontstaat, geen grote.

Maar met elk bereikt plateau wordt er wel degelijk iets nieuws gedaan, iets niet meer gedaan, iets verworven en opgeofferd. En iedere stap, hoe klein ook, heeft een richting.

Na allerlei overzichtelijke plateaus is de vertreksituatie uit beeld geraakt. Dat kan als zwemmen in een fuik gaan voelen. Na de eerste ringen van de fuik gaat het makkelijk voorwaarts, totdat je opeens klem zit omdat de ringen ongemerkt kleiner worden. En het net dat eerst nog vriendelijk corrigerend de goede richting aangeeft, blokkeert opeens de uitweg.

Ongemerkt is het veranderproces onomkeerbaar geworden. Een verleidelijke en venijnige eigenschap van geleidelijkheid.