Landschapbiografie Westerwolde: 'een flinke stoeptegel' aan kennis in een boek

Jochem Abbes met zijn 'stoeptegel' van een boek
Jochem Abbes met zijn 'stoeptegel' van een boek © Martijn Klungel/RTV Noord
Het is een boek waar gedeputeerde Henk Staghouwer bijna spierpijn van krijgt als hij het moet vasthouden voor fotografen. ‘Het is een flinke stoeptegel geworden’, zegt hij.
Drie jaar lang hebben dertig schrijvers eraan gewerkt: de landschapsbiografie van Westerwolde. Vandaag is het gepresenteerd. Hoe zwaar het boek is? ‘Al snel zo’n vijf kilo’, zegt Jochem Abbes die het project coördineert. 'Vijf kilo aan kennis', zegt hij.
Landschapsbiografie Westerwolde: flinke stoeptegel
In ruim zeshonderd pagina’s wordt het landschap, cultuur en ontstaanshistorie van Westerwolde besproken. Waarom dat belangrijk is? Volgens Abbes is het een basis waar toekomstig beleid op gemaakt wordt.

Boek alleen voor de fijnproever? 'Zeer nadrukkelijk niet'

Een boek voor de fijnproever, zou je denken. Maar dat blijkt niet zo te zijn: ‘Het is zeer nadrukkelijk een publieksboek’, zegt Abbes. Teksten zijn op een simpele, begrijpelijke manier geschreven. Ook burgemeester Jaap Velema van Westerwolde vond dat belangrijk.
We hebben telkens gevraagd: ‘Zitten er ook plaatjes in het boek?’ Ja dus. De helft bestaat uit plaatjes
Jaap Velema - burgemeester Westerwolde
‘We hebben de mensen van de landschapsbiografie meerdere keren bij ons langs gehad. We hebben telkens gevraagd: ‘Zitten er ook plaatjes in het boek?’. Dat is wel gelukt, want ongeveer de helft van het boek bestaat uit plaatjes.

Gebied Westerwolde is onder handen genomen

Eén van de mede-auteurs is Bauke Roelevink, oud-medewerker van Staatsbosbeheer. Hij schreef een stuk over de flora en fauna in Westerwolde. ‘Een aantal planten die zo goed als verdwenen zijn in Westerwolde, zijn met de aanpak van het gebied teruggekomen’, vertelt hij. Hij doelt op de herinrichting van het natuurgebied rondom de Ruiten Aa. Voor de fijnproever: de herinrichting van de Ecologische Hoofdstructuur.
Hij heeft het gebied met zijn eigen ogen zien veranderen. Sterker nog: Hij heeft het vastgelegd. In zijn handen heeft hij een oude foto van een natuurgebied bij Sellingen. ‘Deze foto is ongeveer vijftien jaar geleden gemaakt’, zegt hij terwijl hij op de plek staat waar de foto is gemaakt.
De foto die Bauke Roelevink dertien jaar geleden maakte
De foto die Bauke Roelevink dertien jaar geleden maakte © Bauke Roelevink
‘Nu ziet het gebied er heel anders uit. Het is behoorlijk aangepakt.’ De rechte sloot die op de oude foto te zien is, is inmiddels niet meer terug te vinden. In plaats daarvan verbergen rietkragen een kronkelend watertje. Het enige wat nog op beide foto's staat zijn de gebouwen op de achtergrond.
Zo ziet het gebied er in 2021 uit
Zo ziet het gebied er in 2021 uit © Martijn Klungel/RTV Noord
‘We zijn er als natuurbeschermers heel blij mee’, zegt Roelevink. ‘Onder andere de Steenanjer, een mooie plant met paarse bloemetjes, is weer teruggekomen. Ook het Moeraskartelblad komt weer vaker voor.’

Boek niet alleen over natuur, maar ook cultuur en geschiedenis

De landschapsbiografie gaat niet alleen om de natuur, maar ook om de cultuur en historie van in het gebied. Want waarom is de burcht in Wedde eigenlijk op de plek gebouwd waar het nu staat? Schrijver Geert Volders doet dat uit de doeken in het boek: ‘het was een strategische plek van waaruit ze het gebied Westerwolde konden besturen’.
Volders schreef een stuk over de grenzen in Westerwolde. ‘Vroeger lag de Dollard veel zuidelijker’, vertelt hij terwijl de schrijver het aanwijst op een kaart. ‘Je zat hier in Wedde dan al tegen het water aan. Ook staat de burcht, of zoals het vroeger heette: steenhuis, dicht bij de Westerwolde Aa.’

Eerste exemplaren vers van de drukker

De 'flinke stoeptegel' kwam donderdag vers van de drukker. Donderdagochtend zijn de eerste exemplaren uitgereikt aan alle organisaties die hebben meegewerkt aan het boek. Het gaat dan onder andere om gemeentes, provincie, waterschap en natuurbeheerders. Ook is het boek vanaf vandaag verkrijgbaar voor geïnteresseerden.