Vakbond wil dat aanpak armoede centraal staat na raadsverkiezingen

Een bijna lege portemonnee
Een bijna lege portemonnee © Roos Koole/ANP
Vakbond FNV heeft zondagmiddag in de Der Aa-kerk in Groningen een plan gepresenteerd om op lokaal niveau armoede te bestrijden. De FNV wil dat de aanpak van armoede een prominente plek krijgt in de gesloten collegeakkoorden na de gemeenteraadsverkiezingen in maart volgend jaar.
Want de gemeente heeft volgens de vakbond een belangrijke rol in armoedebestrijding. Met de verkiezingen in aantocht is dit volgens FNV dan ook het moment om spijkers met koppen te slaan.
'Een menswaardig leven moet betaalbaar zijn voor iedereen', zegt vicevoorzitter Kitty Jong van FNV. 'Maar daar zijn we in Nederland nog lang niet. En dat terwijl we tot de rijkste landen ter wereld behoren.'

Laag inkomen, hoge vaste lasten

Sonja uit Groningen is zo iemand die in armoede leeft. Ze werkt in de thuiszorg als huishoudelijke hulp en maakt lange dagen. Maar aan het einde van haar inkomen, houdt ze iedere keer nog een stukje maand over. 'Ik heb een laag inkomen, een hoge huur en hoge vaste lasten', vertelt ze. 'Ik probeer alles zo goedkoop mogelijk te doen, maar ik houd elke maand een stukje maand over.'
Zonder lieve mensen om me heen lukt het gewoon niet om rond te komen
Sonja - huishoudelijke hulp in de thuiszorg
Het is dat ze lieve mensen om zich heen heeft die haar ondersteunen, bekent ze. 'Zonder hen lukt het gewoon niet om rond te komen.'

Minimumloon aanpakken

De basis van dit probleem ligt bij het minimumloon, zegt Jong van de FNV. 'Van een minimumloon van tien euro kun je niet rondkomen. Dat is gewoon uitbuiting. Sonja heeft een fulltime baan, maar ze verdient te weinig en ze is te uitgeput om in de avond daar nog een schoonmaakbaantje of iets dergelijks bij te doen. Een hoger minimumloon is de beste garantie om uit de armoede te komen.'
Maar het minimumloon verhogen is geen zaak van gemeenten. Dat is een landelijke aangelegenheid. Wat kunnen gemeenten daarin betekenen? 'Ze kunnen samen met ons die strijd aangaan', zegt Jong.

Vrijstellen van gemeentelijke belastingen

Wat kunnen gemeenten zelf wel doen? Een belangrijk punt uit het plan van de vakbond is de vrijstelling van gemeentelijke belastingen voor iedereen die moet rondkomen van minder dan 150 procent van het wettelijk sociaal minimum. Het sociaal minimum wordt door de overheid vastgesteld en is het bedrag wat nodig is om in het levensonderhoud te voorzien. Voor een getrouwd stel is dat op dit moment iets meer dan 1700 euro per maand. Voor een alleenstaande ouder dan 21 jaar is het sociaal minimum iets meer dan 1200 euro per maand.
'Door de grens te verhogen - die nu in veel gemeenten op 110 tot 130 procent van het wettelijk sociaal minimum ligt - kunnen meer mensen het hoofd boven water houden', zegt Jong. 'Dat geldt ook voor de zogenoemde werkende armen.'
Kitty Jong (FNV)
Kitty Jong (FNV) © ANP
Armoede wordt in Nederland bestraft, terwijl we juist de oorzaken moeten aanpakken
Kitty Jong (FNV)
De vakbond noemt te lage inkomens en te hoge woon- en zorgkosten als enkele factoren die zorgen voor armoede, een groeiende schuldenlast, stress en sociaal isolement. 'Armoede wordt in Nederland bestraft, terwijl we juist de oorzaken moeten aanpakken', zegt Jong. 'Mensen hebben recht op bestaanszekerheid.'
Er moet daarom in de eerste plaats niet bezuinigd worden op het budget voor armoedebeleid, stelt de FNV. Andere punten uit het plan zijn onder meer het meer rekening houden met armoedeval bij lokale regelingen, bijverdienen in de bijstand mogelijk maken tot 400 euro per maand en extra aandacht voor menstruatiearmoede.

Eigen gemeentelijk plan

Wethouder Isabelle Diks (GroenLinks) heeft het manifest van de FNV zondag in ontvangst genomen. Zij gaf aan dat de gemeente Groningen zelf ook met een plan komt om armoede binnen de gemeentegrenzen te bestrijden. 'Wij willen niet alleen maar zeggen dat we armoede willen uitbannen, we willen daar ook echt een plan onder leggen. Dat plan gaan we 5 november presenteren.'

Positief

Of dat gemeentelijke plan of het plan van de vakbond Sonja meteen gaat helpen zal moeten blijken. Op korte termijn verandert het aan haar situatie in ieder geval niets. Maar daar laat ze zich niet door uit het veld slaan.
'Ik blijf altijd positief. Als je in een hoekje gaat zitten, kom je er ook niet. Ik doe wat ik kan en wat ik niet kan is jammer. Maar ik geniet vooral van de dingen die ik wel kan doen.'