Flintjen, het spel van de oude plankjes: kent u het?

Volgens Nan Mechielsen, eigenaresse van de cijferplankjes, is het dat niet. Volgens haar is het een oud spel, dat zij vroeger thuis in Noordhorn binnen het gezin speelde. 'Het is door een oom gemaakt, ergens zo in de oorlog of er net na. We speelden het heel vaak bij ons thuis.'

Mechielsen, die al sinds 1997 in Winterswijk woont, heeft de plankjes nog steeds en koestert er warme herinneringen aan.

Toch is ze nieuwsgierig naar de oorsprong van het spel en de naam ervan. 'Wij noemden het altijd Flintjen. Ik weet het niet helemaal zeker meer. Maar je moest proberen stapeltjes te maken van opeenvolgende cijfers van één tot en met vijftien. Wie de meeste stapels had, had gewonnen.'

Mechielsen weet niet of het wel een gangbaar spel was. 'Ik heb een beetje het vermoeden dat onze oom, dat was nogal een knutselaar, het zelf heeft bedacht. Maar ook dat weet ik niet zeker.'

Zo komen we bij schrijver en cultuurhistoricus Martin Hillenga terecht. Hij is de auteur van het boek Wadapatja over oer-Groningse gebruiken en eigenaardigheden. Hij kreeg er de prijs voor het Beste Groninger Boek voor en won ook de K. ter Laan-prijs.

Hillenga wordt nieuwsgierig als wij hem vertellen over het spel. Hij gaat op onderzoek uit en spit allerlei oude boeken door om Flintjen te kunnen achterhalen.

Maar zelfs het boek 'De Kinderwereld. Ernst en luim' uit 1853 van Marten Douwes Teenstra brengt geen uitkomst. Ten slotte moet Hillenga de opdracht onverrichter zake teruggeven. Wel vermoedt hij dat Flintjen met een V wordt geschreven. Vlintjen dus.

Vlint betekent zwerfkei of kassei , steen dus. Misschien is het spel eerder met stenen gespeeld.

Flint met een F. betekent ook steen. Maar heeft ook nog een andere betekenis. Eentje afkomstig uit de scheepvaart. Een flint is een driehoekig plankje met uitstekende hoek aan het eind van een vaarboom. Door sommigen ook teen of kleiteen genoemd.

Een kleiteen kan weer zijn afgeleid van kleitablet. Mogelijk is het spel in de oude geschiedenis op kleitabletten gespeeld.

Hillenga denkt dat het heel goed mogelijk is dat het spel een compleet andere naam heeft. Dat Flintjen er een lokale benaming of zelfs een familiebenaming voor is.

Op internet levert een verdere speurtocht niet veel hits op. Toch komen we het woord flintjen tegen in een antiek boek uit 1633. 'Hollands nachtegaaltien verryct met een nieu twede deel genaemd Hollands en Seeus nachtegaels gesang' heet het. Jacob Pietersz Wachters is de schrijver van het oud-Hollands boek.

Op pagina 26 komen we flintjen tegen. 'De Cpter gaan met heul gestrengelt in malkaar. Het deurlig flintjen oock zijn beurt / Omkrimst met jibyrth en Mal De Wack're lupt die seldeni treurt'

Het oud-Hollands schrift zit vol raadsels. Maar of het een verwijzing is naar het spel, is maar zeer de vraag.

Er bestaan ook mensen met de achternaam Flintjen. In San Francisco woont een Amalia C. Flintjen. Zij is in 1940 geboren, maar of ze genoemd is naar een oud spel uit Noordhorn? Dat zal wel niet.

Vlintjen met V komen we tegen in een een boek uit 1936. De schrijfster Alie Smeding heeft het in haar boek 'Tusschen de mensen' over Vlintjen.

'Wat denk jij nou, dat er toen in de netjes van Piet Kakelbont zat, wat er toé in die netjes...? Weet je het niet? Geef je het op? Nou... nou geen lintjen en geen vlintjen, geén dóndertjen zat er in!'

Ook hierbij krijg je niet een idee van een oud-Hollands spel. De zoektocht lijkt te sterven in schoonheid.

Nan Mechielsen hoopt dat er toch nog een oplossing komt Zo'n 75 jaar zijn de plankjes in haar bezit en het zou toch mooi zijn als het mysterie wordt ontrafeld. 'Och, dat zou toch geweldig zijn. Heel misschien is er in het Westerkwartier nog wel iemand die het kent.....'