Ben je slaaf van je werk? Dit doe je eraan

Hard werken is een kenmerk van beide, maar waar bevlogenheid samengaat met vitaliteit en energie kan een werkverslaving juist uitmonden in uitputting en een burn-out. Hoe herken je een werkverslaving bij anderen en bij jezelf. En wat kun je eraan doen?

Veel ondernemers werken hard. Ze maken veel uren en zijn in hun hoofd ook veel met hun bedrijf bezig. Begrijpelijk, maar zijn ze daarom ook werkverslaafd? Niet per se. Er zijn veel redenen om hard te werken. Je kunt er bewust voor kiezen. Misschien wil je veel geld verdienen of ben je net met een bedrijf begonnen en wil je veel tijd en energie stoppen in de opbouw.

Een workaholic werkt echter niet alleen hard, maar kan ook niet anders meer, ook al zou hij het willen. Werk is voor een werkverslaafde een obsessie. Hij is er dwangmatig mee bezig, ook thuis. Wanneer hij met de kinderen naar de speeltuin gaat, denkt hij aan al die rapporten die hij nog moet doornemen of aan de mails die liggen te wachten. Zelfs in de vakantie duikt hij met een smoes in de mailbox zodra hij kan, buiten zicht van het gezin.

Doet de workaholic dat niet, dan voelt hij zich schuldig, rusteloos en nutteloos. Dat wil hij niet, dus gaat hij weer aan de slag om zo die negatieve emoties te kalmeren. Daarmee is werkverslaving dus een vermijdende strategie. Door te vluchten in werk vermijdt de werkverslaafde vervelende gevoelens. Wie perfectionistisch is of in een competitieve cultuur werkt, loopt extra risico op werkverslaving.

Wie bevlogen is werkt ook hard, maar doet dat niet om iets te vermijden, maar om te groeien, om zich te ontwikkelen. Bevlogen mensen zijn, zoals dat heet, intrinsiek gemotiveerd. Ze vinden het leuk en belangrijk wat ze doen, hebben plezier in hun werk.

Ze kunnen zich in privétijd heel goed focussen op de andere aspecten van hun leven en niet met hun werk bezig zijn. Ze kunnen dan ontspannen. Dat lukt een werkverslaafde niet. Rust betekent rusteloosheid.

Hard werken is dus niet het probleem, maar de vraag is of je er nog een leven naast hebt. Hoe voel je je als je niet met je werk bezig bent, herken je de vermijding? Sta er eens bij stil. Dat is al een belangrijke stap, want een workaholic komt vaak niet uit zichzelf in beweging. Die zet eerder nog een tandje bij. Tot het elastiekje knapt. Of op het moment dat bijvoorbeeld voor de partner de maat vol is.