Delfzijlsters herdenken scheepsramp van honderd jaar geleden: ‘Dut mie wel wat'

In Delfzijl is vrijdagmiddag de scheepsramp met de Eems II herdacht. Daarbij kwamen tien loodsen uit Delfzijl om het leven. Het is vrijdag precies honderd jaar geleden dat het zeilschip in een zware storm verging.
Bij het Loodsenmonument op de dijk zijn kransen gelegd ter nagedachtenis aan de bemanning. Symbolisch genoeg begon het tijdens de herdenking hard te waaien en te regenen in Delfzijl. Eén van de aanwezigen is Hinnie Mulder, woonachtig in Harderwijk maar oorspronkelijk in Appingedam. Haar opa, Klaas Mulder, kwam bij de ramp om het leven.

Oma vertelde veel

'Ik heb vroeger veel over mijn opa gehoord. Er is door mijn oma veel over de ramp verteld. Ook hoe zij dit beleefde. Toen mijn opa verdronk, was mijn vader een jaar. Het is heel erg geweest. Daarom ben ik blij om hier te zijn vandaag. Dit dut mie wel wat, ja', zegt Mulder met tranen in haar ogen.
Bij de ramp met het zeilschip Eems II uit Delfzijl hebben enkele leden van het Nederlandse loodswezen het leven verloren. Zij maakten deel uit van het Loodswezen eerste district.
Bij de ramp met het zeilschip Eems II uit Delfzijl hebben enkele leden van het Nederlandse loodswezen het leven verloren. Zij maakten deel uit van het Loodswezen eerste district. © Onbekend/Delpher
De scheepsramp in 1921
De loodsschoener Eems II vaart op 11 oktober 1921 uit vanuit de haven van Delfzijl. Aan boord zijn tien loodsen. De kotter zou veertien dagen op zee blijven.

Als het schip na twee weken nog niet terug is, vreest men voor het ergste. Tijdens een zware storm op 22 oktober vergaat het schip. Vliegtuigen en schepen vinden wrakstukken in de omgeving. Een bemanningslid spoelt aan op het Duitse eiland Norderney.

Negen opvarenden van de kotter waren getrouwd. Hun vrouwen en kinderen bleven alleen achter. Mede daarom is op het Loodsenmonument een bronzen reliëf te vinden met daarop vrouwen en kinderen afgebeeld, kijkend naar de zee.

Belangrijk om te herdenken

‘De naam van mijn opa had ook op dit monument kunnen staan’, zegt Leonard Teerling uit Blauwestad. Maar zijn overgrootvader heeft geluk gehad. Hij was vlak voor de fatale vaart afgelost door collega’s en zat veilig aan wal.
‘Ik leg dus eigenlijk een bloemetje namens mijn opa’, zegt Teerling. ‘Hij zou dit ook heel belangrijk vinden en hebben gedaan.’
De zee kan heel wreed zijn, dat merk je ook aan het weer als vandaag
Leonard Teerling - Blauwestad
De 90-jarige oud-loods Jaap Boxma uit Delfzijl sprak de circa honderd aanwezigen toe met verhalen over zijn werk als loods in de haven van Delfzijl. Hij vindt het belangrijk om de ramp te herdenken:
‘Mensen kunnen zich niet realiseren hoeveel moeite we als loods moeten doen. De zee kan heel wreed zijn, dat merk je ook aan het weer als vandaag.’

Toeval

Het idee voor de herdenking is bij toeval ontstaan door inwoner Cor Kappen, die meewerkte aan de vernieuwing van het strand van Delfzijl: 'Ik fiets altijd een stukje over de dijk en een paar weken geleden keek ik naar de datum op het monument. Toen zag ik dat het vandaag (vrijdag, red.) precies honderd jaar geleden is.'
Toehoorders bij de herdenking
Toehoorders bij de herdenking © Martin Drent/RTV Noord
Kappen geeft het idee door aan wethouder Jan Menninga (Lokaal Belang Eemsdelta), die de herdenking in gang zet. Menninga legde namens de gemeente een krans. De ramp maakte ook diepe indruk op de Nederlandse loodsen. Namens het Loodswezen legde voorzitter Bert Oldenbeuving van de Regio Noord een krans bij het monument.

Loodsenmonument

Het Loodsenmonument in Delfzijl is een jaar na de ramp onthuld, in 1922. Het is ter nagedachtenis aan alle omgekomen loodsen uit Delfzijl sinds 1872. Er staan 38 namen op. Het initiatief kwam destijds van de Delfzijlster handelsvereniging, die ook geld ophaalde voor de nabestaanden.
Na de herdenking konden belangstellenden vrijdag een bezoek brengen aan de Loodskotter Eems No. 1, een replica van een loodsboot zoals die vroeger op de Eems heeft gevaren. Ook lag er een loodsboot waar tegenwoordig mee wordt gevaren.