Spraak-app voor dialecten in de maak: 'We gaan door totdat scheuvelen wordt herkend'
Taalwetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) rijden deze maand rond in een mobiel laboratorium om taalkundig onderzoek te doen, bijvoorbeeld naar dialecten of naar de articulatie van mensen met de ziekte van Parkinson.
Normaal gesproken wordt het mobiele laboratorium gebruikt om op locatie specifiek taalkundig onderzoek te doen, maar tijdens Oktober Kindermaand rijdt de bus door de hele provincie en is iedereen welkom om een kijkje te nemen in het zogeheten Spraaklab. Vrijdag is Ter Apel aan de beurt, waar de bus geparkeerd staat bij Museum Klooster Ter Apel.
Onderzoek gericht op spraak
De bus is onderdeel van de onderzoeksgroep van de Faculteit der Letteren van de RUG. Sinds februari wordt het mobiele lab ingezet. 'Wij doen taalkundig onderzoek, gericht op spraak. Enerzijds proberen wij modellen te maken die taal kunnen begrijpen, anderzijds kijken we naar spraakarticulatie, uitspraak dus', zegt Martijn Bartelds van de RUG.
Wij laten kinderen een echo van hun tong zien
Jong en oud nemen in Ter Apel een kijkje in het lab. Bartelds: 'Wij laten kinderen een echo van hun tong zien en wij demonstreren de algoritmes en applicaties die wij ontwikkelen. Mensen kunnen een app gebruiken die raadt waar ze vandaan komen en wij hebben een app gemaakt die kinderen het Gronings een beetje bij kan brengen.'
Scheuvelen in Siri
De uitkomsten van die apps worden volgens Bartelds verzameld en met die data proberen de onderzoekers de spraaktechnologie te verbeteren, met name voor het Gronings.
'Een mooi voorbeeld daarvan is de spraak-app Siri (een toepassing van Apple, red.). Dat werkt supergoed als je het Nederlands of Engels goed beheerst, maar werkt minder goed in streektaal of dialect. 'Ik wil scheuvelen' bijvoorbeeld herkent-ie niet, daar kan de telefoon geen chocola van maken. Wat wij proberen te doen is de taalpatronen een beetje samen te knijpen zodat zo'n spraak-app het Gronings begrijpt.'
Dialecten onderscheiden
De eerste resultaten zijn hoopvol. De onderzoekers zijn in staat om verschillende dialecten in Nederland te onderscheiden.
We kunnen met ons algoritme Friesland versus Groningen duidelijk uit elkaar trekken
'Dus we kunnen met ons algoritme Limburg versus Friesland versus Groningen duidelijk uit elkaar trekken. Dat is een eerste stap om te kijken of we ook binnen het Gronings met fijnmazige verschillen kunnen werken. We gaan net zo lang door totdat 'scheuvelen' herkend wordt, dat zou geweldig zijn!'
Het Spraaklab staat zaterdag bij Museum Landgoed Fraeylemaborg in Slochteren. Op 13 november is de bus te vinden in Hoogezand bij het Huis van Cultuur en Bestuur, en Kielzog.
Spraaklab on tour in Ter Apel
