Tweede Kamer: NAM, Shell en ExxonMobil benaderen Groningen veel te juridisch (update)

Marjan van Loon (president-directeur Shell Nederland) en Johan Atema (directeur NAM)
Marjan van Loon (president-directeur Shell Nederland) en Johan Atema (directeur NAM) © Wijnand Klein/RTV Noord
De Tweede Kamer vindt dat de NAM en haar aandeelhouders Shell en ExxonMobil gewoon moeten betalen voor wat ze hebben aangericht in het aardbevingsgebied in Groningen en niet alles juridisch moeten benaderen.
De drie partijen moesten zich donderdagmiddag verantwoorden in een hoorzitting in de Tweede Kamer.
Waarom moeten de NAM, Shell en ExxonMobil zich verantwoorden?
In mei van dit jaar deed NAM-directeur Johan Atema in gesprek met NRC de uitspraak dat er niet vele duizenden huizen versterkt hoeven te worden, maar slechts vijftig. Hij kreeg felle reacties en de Tweede Kamer heeft de NAM-directeur en de twee directeuren van NAM-aandeelhouders Shell en ExxonMobil gesommeerd naar de Kamer te komen voor uitleg. De hoorzitting zou eigenlijk al voor de zomer plaatsvinden, maar is een aantal keer uitgesteld.
In zijn openingswoord gaf NAM-directeur Johan Atema meteen al aan dat hij het getal van vijftig huizen nooit had moeten noemen. 'Ik heb daarvan geleerd', zei hij tegen de Kamer. 'Ik gebruik geen getallen meer in dit dossier, want dat geeft alleen maar frustratie en onduidelijkheid.'
Atema betreurde net als eerder dit jaar het feit dat er onrust is ontstaan naar aanleiding van zijn woorden. Maar inhoudelijk blijft hij bij zijn punt.

Ongelukkige uitspraak

Marjan van Loon van Shell zei over die uitspraak van Atema: 'Ik denk dat het een hele ongelukkige uitspraak was en dat is niet goed. Dat het effect daarvan in Groningen voelbaar is snap ik en dat betreur ik ook. Daar heeft de heer Atema zijn excuses voor aangeboden. Dat dit soort dingen niet helpen om het vertrouwen in Groningen terug te winnen is duidelijk.'
Marjan van Loon van Shell en NAM-directeur Johan Atema
Marjan van Loon van Shell en NAM-directeur Johan Atema © Tweede Kamer

Facturen deels onbetaald

Naast de betreffende uitspraak van Atema over de vijftig huizen ging het tijdens de hoorzitting ook lange tijd over de juridische benadering van de NAM, Shell en ExxonMobil als het gaat om Groningen. De NAM weigert de volledige factuur voor de versterkingsoperatie te betalen omdat het bedrijf vindt dat onduidelijk is waarvoor precies betaald wordt.
'Ik hoor steeds vrome woorden als het om Groningen gaat', zegt Kamerlid Henk Nijboer (PvdA). 'Maar in de praktijk zie ik vooral een terugtrekkende beweging van de NAM.'
VVD-Kamerlid Silvio Erkens herkent dat. 'Er zijn afspraken gemaakt, maar als er op zoveel dimensies wordt geprobeerd om dit te minimaliseren, dan voelt het als terugonderhandelen', zegt hij. 'De aantallen huizen, juridificering, de definitie van alleen veiligheidsrisico's compenseren... Dat allemaal samenbrengend voelt niet alsof u zich aan de afspraken wilt houden en daar zit het probleem.'
Kamerleden blikken terug op de hoorzitting met de NAM

Juridische strijd op komst

De NAM, Shell en ExxonMobil herhalen in de Kamer meermaals dat zij zich wel aan de afspraken houden, maar dat de overheid dat niet doet. Atema: 'Wij willen opnieuw om tafel met de overheid, maar die voelt daar geen ruimte voor.'
'We moeten ons allebei aan onze afspraken houden'
De NAM-directeur kondigde enkele dagen geleden al aan vrijdag met demissionair minister Stef Blok (VVD) over de kwestie te spreken. Atema gaat dan om arbitrage vragen, waarbij een derde rechterlijke en onafhankelijke partij zich moet uitspreken over dit geschil.
Update: De video-reacties van de Kamerleden en de directie van Shell en NAM zijn later toegevoegd aan dit bericht.