Zwanger en geen vaccinatie tegen corona: 'Het voelt niet goed'

Tuitman is zeker niet de enige zwangere Groningse die niet staat te springen om een prik tegen corona. Verloskundigenpraktijken zien dat een groot deel van de zwangere vrouwen in hun praktijken niet is ingeënt. Ellen Vreugdenhil van Verloskundigenpraktijk Midden-Groningen: ‘Ik denk maximaal dertig procent.’

Concrete aantallen kunnen verloskundigen niet geven, want officieel mogen ze er niet naar vragen. ‘En het ligt heel erg gevoelig, zoals bij alle vaccinaties’, vertelt Suzanne Wiersma van Verloskundig Centrum De Wieg in Winschoten.

Verloskundigen behandelen de inentingsvraag zoals ze ook andere kwesties met zwangeren bespreken; ze noemen dat counselen. Dorien Kraima van Verloskundigenpraktijk Veendam: ‘De beroepsgroep en het RIVM zeggen heel duidelijk: vaccineren. Dat adviseren we ook via de mail en zo informeren we bezoekers op de website. Maar we zeggen niet heel bewust: zorg dat je gevaccineerd bent. We laten de keuze heel duidelijk bij de zwangere zelf. ’ Wiersma beaamt dat. ‘We houden het heel afwachtend. Teveel door pushen kan niet.’

Vreugdenhil merkt bovendien dat onder verloskundigen verschillend wordt gedacht over de mate waarin je zwangeren moet counselen. ‘We merkten in onze praktijk dat er wel wat verschillen zijn in de wijze waarop een ieder van ons counselt. Binnen ons overleg proberen we helder te krijgen wat we als praktijk zullen uitdragen naar cliënten.' Uiteindelijk is en blijft het iedereens vrije keuze, vinden de verloskundigen.

Die keuze blijkt veelal te worden beïnvloed door verhalen die op internet circuleren, zoals dat je er onvruchtbaar van wordt of een miskraam van krijgt. Kraima: 'En in het begin is geadviseerd om als zwangere nog niet te vaccineren. Dat is wel een beetje blijven hangen.’

Vreugdenhil: 'Zwangeren zijn tegenwoordig beter geïnformeerd doordat er veel informatie te vinden is op het internet. Dat is lang niet altijd betrouwbare informatie en dat maakt het voor ons soms lastig om de juiste objectieve informatie te geven.'

Ook vrouwen die zwanger willen worden, laten zich tegenhouden door dit soort verhalen. Wiersma: ‘Een aantal vrouwen heeft opgemerkt dat de menstruatie uitblijft na vaccinatie. Die verhalen circuleren op internet. Een heleboel zijn bang dat het de vruchtbaarheid aantast. Dat is vaak reden om niet te vaccineren.’

Ook bij Ilse Tuitman speelde dit mee toen ze zwanger wilde worden. 'Het is wel weggewuifd in het nieuws, maar zes vriendinnen hebben er last van dat hun menstruatie niet meer peilbaar is. Dat kan geen toeval zijn. En toen dacht ik: als dat al met je cyclus gebeurt, wat gebeurt er dan in je baarmoeder met je ongeboren kindje?'

Verloskundigen begrijpen de angst ook wel. ‘Mensen vragen zich af wat de effecten zijn: wie zegt mij dat er over twintig jaar geen consequenties voor het kind zijn?’, vertelt Vreugdenhil. ‘Ik begrijp die afwegingen wel en probeer ze zo neutraal mogelijk te counselen.’

Voor haar eigen veiligheid is Ellen Vreugdenhil niet bang. ‘Ik ben gevaccineerd, gezond en fit en we werken nog met mondkapjes en handschoenen. Ik wil degene niet zijn die het eventueel overbrengt aan zwangeren. Daarnaast zijn we zelf kwetsbaar als praktijk als één van ons besmet zou raken; vandaar onze voorzichtigheid.’

Ook in Veendam zijn ze nog altijd voorzichtig. Kraima: ‘We werken constant met mondneusmaskers en zorgen voor goede handhygiëne. Dit doen we niet alleen voor onszelf, maar met name om de (ongevaccineerde) zwangeren te beschermen.’

Vreugdenhil vindt de lage vaccinatiegraad wel wat zorgelijk. ‘Sinds de deltavariant zijn er vrouwen op de ic beland. We weten dat met 34 weken een kindje geboren moest worden omdat de moeder op de ic op haar buik gedraaid moest worden. Dat is één van de risico’s die je loopt als zwangere en dat voorbeeld geef ik tijdens de counseling mee, net als de waarschuwing om als ze zich niet laten vaccineren, dan in ieder geval voorzichtig te zijn!'

Tuitman is dat niet van plan. 'Ik blijf er niet om thuis. Ik ga zeker wel gewoon naar openbare ruimtes waar het druk is.' Dat komt ook doordat ze in juli corona heeft gehad en ervan uitgaat nog voldoende bescherming te hebben. 'En ik ben zo ziek geweest, ik kan me niet voorstellen dat ik dat één-twee-drie weer word.'

Hoogleraar verloskunde Kitty Bloemenkamp van UMC Utrecht waarschuwde onlangs dat het risico op intensive care-opname voor ongevaccineerde zwangere vrouwen beduidend groter is door de deltavariant van corona. Des te meer reden voor verloskundigen en gynaecologen van het Martini Ziekenhuis om het belang van vaccinatie bij ieder consult ter sprake te brengen, laat een woordvoerder weten.

Op Instagram plaatsten ze een uitlegvideo over vaccineren tijdens zwangerschap, met aan het slot de duidelijke boodschap: ‘Wij adviseren een vaccinatie’.

Peter van der Voort, hoofd van de intensive care van het UMCG, laat er ook geen twijfel over bestaan: ‘Ik kan alleen zeggen dat als je zwanger bent, laat je alsjeblieft vaccineren. Want ongevaccineerde zwangeren lopen meer risico op complicaties. We hebben inmiddels een paar gehad op de ic. En dat moet je zien te voorkomen.'

Ilse Tuitman zit inmiddels net in haar tweede trimester en in januari loopt haar herstelbewijs van corona af. Mogelijk laat ze zich later in haar zwangerschap alsnog vaccineren, 'gezien het nieuwsbericht dat er heel veel zwangeren op de ic liggen. Ik denk: hoe zit dat precies? Dus ik sluit niet uit dat ik het over een paar maand wel zal doen.'