Expositie om aandacht te vragen voor huiselijk geweld: 'Elk slachtoffer is er één te veel'

Voor wie de komende twee weken de Nieuwe Markt in Stad op komt lopen, is het misschien even slikken. Sinds afgelopen week sta je op het plein oog in oog met 28 levensgrote portretten.

De mensen op de foto's hebben verschillende leeftijden, afkomsten en geschiedenissen. Toch hebben ze één ding in gemeen: ze zijn slachtoffers, daders of getuigen van huiselijk geweld, seksueel misbruik of kindermishandeling. Ze zijn geportretteerd met de personen die voor hen het verschil hebben gemaakt en vertellen samen hun verhaal. Neem het portret van Wouter: 'Als kind moest ik hard zijn en niet huilen. Mijn oom Sander probeerde het voor me op te nemen en troost te bieden.'

De rijdende expositie, met als titel 'WIJ… doorbreken de cirkel van geweld', toert sinds november 2020 door het land. Na plaatsen als Rotterdam, Amersfoort en Amsterdam, is Groningen aan de beurt. Het is de twintigste locatie waar de expositie te zien is.

Mirjam Bekker-Stoop, directrice en initiatiefnemer van stichting Open Mind, is blij dat zoveel verschillende gemeenten en provincies aandacht schenken aan de expositie. ‘Huiselijk geweld is en blijft landelijk een groot probleem. Het lastigst is dat er zo’n ontzettend taboe over heerst; slachtoffers vinden het moeilijk om over hun situatie te praten. Toch zien we nu dat soms al tijdens het plaatsen van de tentoonstelling een gesprek op gang komt. Door voorbeelden te laten zien van voormalige slachtoffers, kunnen mensen in een soortgelijke situatie zien dat ze er niet alleen voor staan.’

Dat wordt alleen al bewezen door het portret van Vicky: 'Ik dacht dat ik was geboren om misbruikt te worden', staat onder haar foto geschreven. Haar broer was haar redder. 'Nee zeggen is niet genoeg, je moet er ook over praten, schrijf het desnoods op.'

Dankzij verschillende Groningse initiatiefnemers is de expositie sinds vorige week te zien in Groningen. Sylvia Bloemendaal werkt bij de gemeente Groningen als projectleider van het programma 'Geweld hoort nergens thuis' . Als onderdeel van dat programma is de tentoonstelling georganiseerd.

Bloemendaal vertelt: ‘Behalve de expositie op de Nieuwe Markt zijn er ook exposities in MartiniPlaza en de Hanzehogeschool, die vervolgens weer aansluiten op podcasts, een korte film en een magazine. Alles om (kinder)mishandeling in onze provincie bespreekbaar te maken.’

Volgens Bloemendaal is het ontzettend goed dat er aandacht is voor huiselijk geweld in de provincie.

‘Ieder jaar zijn in Nederland 200.000 volwassenen en 119.000 kinderen slachtoffer van huiselijk geweld of kindermishandeling. Dat betekent dat bijna iedereen wel iemand kent die hier onder lijdt, terwijl je dat als vriend, kennis of buurman niet eens doorhebt. Ook Groningen is niet gevrijwaard daarvan. Organisaties als Veilig Thuis Groningen en de GGD hebben het ontzettend druk met dit soort gevallen. Dat laat zien hoe hoog de nood eigenlijk is.’

Dat ziet ook Karin de Jong, trainer en voorlichter bij organisatie Veilig Thuis Groningen: ‘Alleen wij krijgen al ruim 4000 meldingen per jaar binnen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Daarom is het zo goed dat de gemeente de expositie naar Groningen heeft gehaald, zodat hopelijk stukje bij beetje het taboe van het onderwerp af gaat. Het zou ontzettend gaaf zijn als mensen naar aanleiding van de portretten op de Nieuwe Markt ons durven te benaderen.'

De initiatiefnemers hopen met de expositie ook omstanders te inspireren om zich bewust te worden van mogelijk geweld in hun omgeving. Bloemendaal: 'De expositie vertelt een heftig verhaal, maar ook een hoopvol verhaal, zowel voor slachtoffers als omstanders. Het laat zien dat je als omstander niet het hele probleem hoeft op te lossen. Soms is alleen vragen hoe het met iemand gaat al genoeg. Omzien naar elkaar is een goed begin en voor slachtoffers is gehoord worden het allerbelangrijkst.

Met ruim 300.000 slachtoffers is er helaas altijd wel eentje dichtbij. In elke schoolklas of op elk kantoor. Kijk eens om je heen, misschien kun je het verschil maken.'