Mogelijk opschroeven gaswinning ‘grote domper’ voor Groningen

Er zijn vragen te over, sinds demissionair minister Stef Blok (VVD) van Economische Zaken dinsdagochtend een brief naar de Tweede Kamer stuurde met het nieuws. Maar antwoorden op alle vragen die leven zijn er vrijwel nog niet.

‘Dit is een grote domper’, reageert Merel Jonkheid van de Groninger Bodem Beweging. Toch is ze niet per se verbaasd door het nieuws, omdat in het gasbesluit van de minister al stond dat het afbouwen van de gaswinning afhankelijk was van verschillende factoren. Toch had ze wel hoop: ‘Een aantal maanden geleden hoorden we nog dat de bouw van de stikstoffabriek op schema lag. Ze kunnen het niet maken om de gaskraan open te draaien.’

Jonkheid maakt zich daarnaast zorgen over de gevolgen van extra gaswinning voor de versterkingsoperatie. ‘Als de gaskraan wel verder wordt opengedraaid, is de vraag wat dat betekent voor de versterking. Die loopt natuurlijk al ontzettend achter en er zijn nog heel veel mensen die in onzekerheid zitten. Daar maak ik me zorgen over.’

Net als de Groninger Bodem Beweging, is ook voorzitter Jan Wigboldus van het Groninger Gasberaad niet volledig verrast. ‘Dit zag je wel aankomen’, verzucht hij. ‘Het is niet conform de afspraken, maar je wist dat dit zou kunnen gebeuren. Ze maken gebruik van corona en het excuus dat de stikstoffabriek bij Zuidbroek niet op tijd klaar is.’

Wigboldus ergert zich wel aan het alsmaar breken van gedane beloftes. De gaswinning zou juist verder afgebouwd worden. ‘Steeds die beloftes die ze niet nakomen. Je wordt daar wel een keer moe van.’

De provincie Groningen wil de minister hoe dan ook aan de gemaakte beloftes houden. ‘De afspraak is dat de minister maximaal 3.9 miljard kubieke meter gas mag winnen’, zegt gedeputeerde Tjeerd van Dekken (PvdA). ‘Daar houden we hem aan. De minister kan niet zomaar meer gas winnen, dat weet hij zelf ook wel. Daarvoor moet hij eerst een nieuw besluit nemen. Het is aan de minister om aan te tonen of de leveringszekerheid in het geding is. Wij zullen dat kritisch beoordelen.’

Tweede Kamerlid Sandra Beckerman (SP) liet op sociale media al gauw van zich horen toen de Kamerbrief van Blok in haar mailbox verscheen. ‘De gaswinning sloopt onze huizen, de gebroken beloftes slopen onze zielen’, schreef ze.

Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) meldde zich eveneens. ‘Hoe kan het dat de vertraging van de bouw van de stikstoffabriek niet is voorkomen?’, vraagt hij zich hardop af. ‘Het weer aanzetten van de gaskraan is niet te verkopen. Groningers is nu wel genoeg leed aangedaan.’

‘We weten al langer dat beloftes worden gebroken. Het is een opeenstapeling van gebroken beloftes’, legt Beckerman haar woorden uit. ‘De gaswinning stoppen was zo ongeveer de grootste belofte die het vorige kabinet heeft gedaan. Het hele kaartenhuis is hierop gebouwd en dat maakt het heel gevaarlijk.’

Volgens het SP-Kamerlid komen er ‘steeds vertragingen’ in de afbouw van de gaswinning die ‘met hele matige argumenten’ worden gestaafd. ‘De hele versterkingsoperatie, de pauze daarin en het geouwehoer met de normen is allemaal gebaseerd op een lagere gaswinning.’

Dan blijft natuurlijk wel de vraag: wat als het alternatief is dat mensen in de kou komen te zitten? ‘Bejaarden die in Limburg in de kou zitten is wat geen enkele Groninger wil, maar ik ben het zat dat mensen zo tegen elkaar worden uitgespeeld. Heel Nederland denkt intussen al dat de gaskraan dicht is. En nu moeten Groningers wel weer heel makkelijk incasseren omdat anderen anders in de kou zouden komen te zitten.’

Naar alle waarschijnlijkheid is pas aan het eind van de winter duidelijk of er ook daadwerkelijk meer Gronings gas nodig is. Mocht de winter relatief warm zijn, dan kan dat meevallen. Krijgen we juist een strenge winter, dan lijkt extra Gronings gas noodzakelijk. Gasunie gaat onderzoeken of en hoeveel daar dan van nodig is. Het bedrijf houdt er zelf rekening mee dat een verhoogde winning waarschijnlijk nodig is.