UMCG sluit operatiekamers en personeel springt bij op ic: 'Zorgen zijn allerminst weg'

Op de Intensive Care van het UMCG liggen meerdere patiënten met corona
Op de Intensive Care van het UMCG liggen meerdere patiënten met corona © ANP
De intensive care van het UMCG is aan het einde van de week met vijf bedden uitgebreid. Daarvoor zijn zeven operatiekamers op slot gedraaid.
Het UMCG draagt daarmee bij aan de landelijke opschaling naar 1250 ic-bedden, die deze week is gestart. Dat ziekenhuizen toch nog honderd ic-bedden meer kunnen realiseren betekent niet dat code zwart is afgewend, zegt Peter van der Voort, hoofd van de ic in het UMCG. 'Ik ben er niet gerust op voor de komende weken.'

1250 is lastig

Vooralsnog zijn die 1250 bedden er ook nog niet; maandag waren het er 1219. 'Vorige week hebben we ook al even op 1228 gezeten.' Het geeft maar aan hoe moeilijk het blijkbaar voor ziekenhuizen is. Van der Voort: 'We kijken steeds: wat kunnen wij. We gaan komende vrijdag naar 36 bedden en daar hebben we behoorlijk voor moeten rekken en strekken.'
Het UMCG heeft ervoor gekozen zeven operatiekamers te sluiten, waardoor anesthesiemedewerkers zijn vrijgespeeld om op de ic bij te springen. Daarmee zijn er nog vijftien operatiekamers in gebruik. 'Dit is wel het absolute minimum,' vertelt chirurg en chef de clinique Ger Sieders. 'We hebben dit dan ook zo lang mogelijk uitgesteld.'

Wachtlijsten zullen oplopen

Waar de wachttijden nog enige ruimte hebben, gaan specialisten minder opereren. Dit geldt ook voor behandelingen die binnen zes weken moeten plaatsvinden. 'Het gros van de wachtlijsten heeft nog wel wat speling, maar als we gaan reduceren gaan we ook daar richting het overschrijden van die zes weken.'
Operaties die nu al op of over de grens van zes weken wachttijd zitten, gaan wel door. 'Dit geldt bijvoorbeeld voor slokdarmkanker'.

Vertraging ook bij andere behandelingen

Vanaf nu liggen ook veel operaties, waarna de patiënt niet op de ic komt, stil; daar is nu geen operatietafel meer voor beschikbaar. Daarnaast zijn patiënten die een endoscopie of hartkatheterisatie nodig hebben gedupeerd. Ook daar zijn namelijk anesthesiemedewerkers voor nodig, die nu voor een deel op de ic werken. 'Die lopen dus ook vertraging op en ook dat is zorg die binnen zes weken moet', vertelt Sieders.

Code zwart nog te vermijden?

Het aantal ic-bedden in Nederland beheerst het nieuws al weken. Zijn het er wel of niet genoeg om zowel de coronazorg als de absolute spoedzorg te kunnen leveren? Zo niet, dan geldt code zwart, waarin uiteindelijk loting bepaalt of een patiënt wordt gered of niet. Hoe meer ic-bedden, hoe verder dit scenario weg is. Maar zowel Sieders als Van der Voort zijn er niet gerust op.
Van der Voort: 'Het aantal besmettingen van nu is waarschijnlijk een onderschatting. Dan gaan we richting achthonderd patiënten op de ic over een paar weken. We hebben sinterklaasbijeenkomsten gehad, we krijgen de omikron-variant ook nog. Als die echt drie keer besmettelijker is, dan is de piek nog hoger. De zorgen zijn allerminst weg.'

Nu al 'diepdonkergrijs'

'Het is absoluut weinig hoopgevend,' vindt ook Sieders. 'Als dit aanhoudt is het zwarte scenario heel dichtbij. We werken nu al in diepdonkergrijs. Als over vier weken de wachtlijst voor een kankeroperatie tien in plaats van zes weken is, vind ik dat ook een zwart scenario trouwens. Niet volgens de definitie van het kabinet, maar het is wel zwart.'
Van der Voort ziet dat de druk nu al zo hoog is dat artsen de kansen van patiënten meewegen. ''We kijken nu al strenger naar iemands prognose dan we normaal gesproken zouden doen.'
Het optimisme van Kuipers is onbegrensd. Ik vraag me wel eens af of hij mensen van de werkvloer spreekt of in een andere wereld leeft.
Peter van der Voort - hoofd ic UMCG

En Kuipers dan?

Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) kwam maandag met een heel andere boodschap. Hij ziet dat de instroom van nieuwe coronapatiënten daalt en concludeert dat 'we over de piek heen zijn'.
Van der Voort gelooft zijn oren niet als hij dit hoort. 'Het optimisme van Kuipers is onbegrensd. Ik vraag me wel eens af of hij mensen van de werkvloer spreekt of in een andere wereld leeft.'

'Doden accepteren'

Zelf ziet hij de komende weken somber in en dat is volgens Van der Voort aan de huidige maatregelen te wijten. 'We kunnen nog steeds redelijk normaal leven. Als we dat willen blijven doen, dan horen daar de overvolle ziekenhuizen bij. Dat kan gepaard gaan met doden en dat kan ook een patiënt zijn die niet aan zijn hart geopereerd kan worden. Als dat de keuze is, is het voor mij oké. Maar nu wordt net gedaan alsof dit soort gevolgen er nog niet zijn en nog niet gaan komen. Dat is niet het eerlijke verhaal.'