Waterplas in Opende blijkt pingoruïne uit laatste IJstijd

De pingoruïne aan de Poelbuurt in Opende
De pingoruïne aan de Poelbuurt in Opende © Jan Been/RTV Noord
De Poelbuurt in Opende behoorde tot het vaste wandelrondje van Yvonne Dijkstra en haar man. En telkens als ze langs de waterpartij bij nummer dertien liepen, vroegen ze zich af wat het was. Is het een dobbe, een vennetje of misschien toch een pingoruïne?
Toen ze vorig jaar de waterpartij en de bijbehorende woning kochten, lieten ze de zaak onderzoeken en wat blijkt: het is wel degelijk een pingoruïne, een waterpartij die is ontstaan in de laatste IJstijd.
Pingoruïne ontdekt in Opende
Dijkstra: ‘We wonen zo’n vijftien jaar in Opende en de Poelbuurt hoort eigenlijk bij ons dagelijkse ommetje. Dit is een prachtige omgeving en die waterpartij is helemaal mooi. Het ligt een stuk lager dan de weg en het ligt ook nog onder het maaiveld. Vooral in de zomer is het een plaatje.’
‘Omdat het zo’n bijzonder stukje in het landschap is, hebben we ons vaak afgevraagd wat het nou eigenlijk was. We hoorden verschillende verhalen en theorieën van buurtbewoners, maar niemand wist het zeker. Toen we hier gingen wonen, heb ik de stoute schoenen aangetrokken en onderzoek laten doen.’
Wat is een pingoruïne? Pingo komt uit de taal van de Inuit en betekent 'heuvel die groeit'. Pingo's komen vooral voor in gebieden rond de pool. De pingoruïnes in onze provincie stammen uit de laatste IJstijd, Ze zijn ontstaan op plekken waar veel water in de grond zat. Door het bevriezen van dat water werd de grond omhoog gedrukt. Zo ontstond er een heuvel. Toen het ijs smolt, stortte de pingo in en bleef er een soort krater achter: de pingoruïne.
Bart Koops van Landschapsbeheer Groningen en Yvonne Dijkstra
Bart Koops van Landschapsbeheer Groningen en Yvonne Dijkstra © Jan Been/RTV Noord
Dijkstra kwam terecht bij Bart Koops van Landschapsbeheer Groningen. Zijn interesse was meteen gewekt. ‘Pingoruïnes zijn mijn favoriete landschapselementen. Ik ben er ook op afgestudeerd. Dus als iemand met een vraag komt over pingoruïnes, dan hap ik meteen toe.’ Volgens Koops kun je van een dergelijke waterpartij op het erf van Dijkstra niet zonder meer zeggen dat het een pingoruïne is. Koops: ‘Daarvoor is echt bodemonderzoek nodig.’
Tot een diepte van anderhalve meter boorde hij op verschillende plekken gaten in de grond. Aan de hand van de verschillende grondlagen die hij aantrof, durft hij met zekerheid te zeggen dat het om een waterpartij uit de IJstijd gaat. Koops: ‘Ik heb de monsters meegenomen en uitgebreid geanalyseerd. Ook heb ik de hoogtekaart bestudeerd en naar de vorm van de plas gekeken. Die dingen maken samen maken dat ik kan zeggen dat dit een pingoruïne is.’
De pingoruïne gezien vanaf de weg
De pingoruïne gezien vanaf de weg © Jan Been/RTV Noord
Koops is verrukt over de vondst: ‘Een dagje buiten in de weer met een grondboor is al een feestje en als je dan zeker weet dat het inderdaad een pingoruïne is, dan ben ik helemaal blij.’
Ook Yvonne is blij dat het mysterie is opgelost. ‘In het dorp spreekt iedereen mij erop aan en krijg ik enthousiaste reacties. We waren al eigenaar van een heel mooi stukje in Opende en dit maakt het helemaal bijzonder. Ik denk dat we er een informatiebordje bij gaan zetten, zodat mensen die hier langskomen er alles over kunnen lezen.’