Versoberde opvang voor 'veiligelanders' in Ter Apel stopt

Een kamer in de opvang van Ter Apel in 2016
Een kamer in de opvang van Ter Apel in 2016 © ANP
De speciale versoberde opvang in Ter Apel, die als doel heeft om asielzoekers uit veilige landen te ontmoedigen om naar Nederland te komen, sluit de deuren.
Dat gebeurt niet omdat de versoberde opvang niet goed werkt, maar omdat de zoektocht naar andere gemeenten waar zo'n opvang kan komen is mislukt. Dat meldt demissionair staatssecretaris van justitie en veiligheid, Ankie Broekers-Knol (VVD), aan de Tweede Kamer.
Wat is de versoberde opvang?
Sinds september 2020 worden asielzoekers uit veilige landen en met een kansarme asielaanvraag versoberd opvangen in de asielopvang van Ter Apel en Budel (Noord-Brabant). De groep is berucht vanwege de overlast die ze veroorzaken, zoals het plegen van winkeldiefstallen en geweld in het openbaar vervoer.

In de versoberde opvang krijgt deze groep geen leefgeld, zoals andere asielzoekers. Maaltijden krijgen ze in natura. Ook is er een strikter regime; asielzoekers moeten zich dagelijks melden.

Doel is om de asielprocedure te verkorten en de stroom van asielzoekers uit veilige landen met een kansarme asielaanvraag te verminderen. Overigens worden kwetsbare groepen veiligelanders niet versoberd opgevangen, zoals gezinnen en LHBTI’ers.

Het aanmeldcentrum in Ter Apel heeft sinds september 2020 een versoberde opvang voor veiligelanders
Het aanmeldcentrum in Ter Apel heeft sinds september 2020 een versoberde opvang voor veiligelanders © ANP/Kees van de Veen

Besluit hing in de lucht

Ondanks de positieve resultaten van de versoberde opvang, hing het ermee stoppen al eventjes in de lucht. De gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, heeft aangegeven niet verder te willen met de opvang. Tenzij minstens twee andere gemeenten bereid zijn om ook veiligelanders op te vangen.
Westerwolde vindt dat het de beurt is aan andere gemeenten, omdat Westerwolde al een grote bijdrage levert met het landelijk aanmeldcentrum voor asielzoekers. De versoberde opvang kwam bovendien met tegenzin in Ter Apel, bleek eerder uit stukken die RTV Noord en de NOS hebben opgevraagd met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).

Gezocht, maar niet gevonden

Het ministerie en provincies hebben de afgelopen maanden gezocht naar gemeenten die een versoberde opvang voor veiligelanders willen realiseren. Broekers-Knol laat maandagavond aan de Tweede Kamer weten dat het niet is gelukt om zulke gemeenten te vinden.
Het gevolg daarvan is dat het er in de praktijk op neerkomt dat veiligelanders nu niet meer voornamelijk in Ter Apel en Budel blijven, maar gespreid over het land worden opgevangen wanneer ze in beroep gaan tegen de beslissing op hun asielaanvraag.
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) gaat onderzoeken of versoberingsmaatregelen op andere manieren mogelijk zijn. Ook blijft de opvangorganisatie zoeken naar gemeenten die later alsnog een aparte versoberde opvang willen realiseren.