Wie is Hans Vijlbrief, de nieuwe staatssecretaris op Mijnbouw?
3 januari 2022, 11:58 • 3 minuten leestijd
Hij heeft druk en prikkels nodig. Is het te rustig? Dan is dat niets voor hem, vindt hij zelf. En dat komt niet verkeerd uit, want Hans Vijlbrief (58) hoeft zich het komende jaar niet te vervelen als staatssecretaris Mijnbouw.
De uitspraken over druk, rust en prikkels van Vijlbrief (D66) zijn bijna vier jaar oud. Hij uitte ze in een gesprek met het magazine van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Vijlbrief werd gevraagd of hij wel eens een verkeerde carrièrekeuze heeft gemaakt. Hij antwoordde instemmend.
‘Ik ben een jaar lang onderdirecteur van het Centraal Planbureau geweest, achteraf was dat geen gelukkige keuze. Het was daar te rustig voor mij, ik kon het gebrek aan druk niet aan. Ik ben iemand die zichzelf niet makkelijk bezighoud. Ik heb prikkels nodig.’
De nieuwe staatssecretaris wordt na zijn benoeming verantwoordelijk voor de versterkingsoperatie en de schadeafhandeling in het aardbevingsgebied. Druk en prikkels genoeg. En dat terwijl er ook nog een parlementaire enquête loopt over de gaswinning in Groningen.
Topambtenaar
Vijlbrief was jarenlang topambtenaar. Het meest recent bij het ministerie van Financiën, maar daarvoor werkte hij jarenlang bij het ministerie van Economische Zaken. Het departement dat sinds jaar en dag verantwoordelijk is voor de gaswinning. Vijlbrief zelf is een echte econoom. Hij studeerde Algemene Economie aan de Vrije Universiteit en is daarna aan die VU gepromoveerd.
Hij werd twee jaar geleden staatssecretaris, nadat Menno Snel (D66) opstapte in verband met de toeslagenaffaire. Vijlbrief was als staatssecretaris verantwoordelijk voor de Belastingdienst en fiscaliteit.
Geen woorden, maar daden
Op de pagina van zijn partij D66 wordt hij gekenmerkt met het motto ‘geen woorden, maar daden’ (Vijlbrief is een Feyenoord-supporter). Laat dat motto net zijn waar Groningers al jaren naar smachten.
Het streven van het Rijk is namelijk om de versterkingsoperatie in Groningen in 2028 af te ronden. Maar zoals het nu gaat is dat een onrealistisch streven, zegt de toezichthouder. Vijlbrief wacht dus de zware taak om die doelstelling wel realistisch te laten zijn.
Volledige aandacht op Groningen, maar ook geld?
Met Hans Vijlbrief krijgt Groningen een staatssecretaris die zich volledig op de problematiek kan storten en geen afleiding heeft van andere zaken. Immers: de portefeuille is voor het eerst losgetrokken van een bovenliggende ministerpost. Voorheen viel het gasdossier nog onder de minister van Economische Zaken en Klimaat. Die aparte rol is iets waar onder andere de Nationale Ombudsman eerder voor pleitte, zodat er meer perspectief komt voor inwoners van het bevingsgebied.
Zowel de Groninger Bodem Beweging als het Groninger Gasberaad zijn echter niet volledig overtuigd van de waarde van een eigen staatssecretaris. Een staatssecretaris zit in tegenstelling tot een minister bijvoorbeeld niet bij de wekelijkse ministerraad en heeft vooralsnog ook geen geld toegewezen gekregen in de begroting.
Daar komt bij dat wie de post ook zou bekleden: het gasdossier is zo omvangrijk en zo gecompliceerd dat een vliegende start voor een nieuw bewindspersoon vrij onwaarschijnlijk is.
Na een jaar al weer weg?
En dan is het nog de vraag hoe lang de aanloopperiode van Vijlbrief gaat duren. Want het is best aannemelijk dat hij over ruim een jaar alweer het veld moet ruimen.
In het voorjaar van 2023 wordt tenslotte het rapport van de parlementaire enquêtecommissie verwacht. Met een aparte staatssecretaris voor Groningen hoeft wellicht niet het hele kabinet af te treden, maar de positie van Vijlbrief lijkt hierdoor bij voorbaat al een zeer tijdelijke.
