Wordt 2022 dan echt hét jaar voor Groningen?

De afgelopen jaren is zo ongeveer ieder jaar wel ‘het jaar van de uitvoering’ geweest. Of een jaar waarin het ‘écht moest gebeuren’ voor Groningen. En keer op keer bleken het vooral loze woorden van zowel Haagse als Groningse bestuurders.

Maar 2022 is een bijzonder jaar voor het hele aardbevingsgebied en alles wat daarmee te maken heeft. Want dit is het jaar van de parlementaire enquête. Die is officieel vorig jaar al begonnen en het rapport wordt pas in het voorjaar van 2023 opgeleverd, maar deze zomer zijn de openbare verhoren. Dan zijn alle ogen - weliswaar in Den Haag - op Groningen gericht.

Sommige gedupeerden kunnen niet wachten op het moment dat de verantwoordelijken voor de gaschaos in de Tweede Kamer onder ede worden verhoord. Maar hoe belangrijk de parlementaire enquête ook is, het is nog maar zeer de vraag of Groningers er echt mee worden geholpen.

De problemen zijn tenslotte al jaren dezelfde en ze worden maar niet (of onvoldoende) opgelost. De parlementaire enquête is het zwaarste onderzoeksmiddel dat de Tweede Kamer heeft, maar het zorgt er niet voor dat iemand die al vier jaar wacht op de versterking van zijn huis ineens is geholpen.

Doel van de enquête is dat er lessen worden getrokken uit heden en verleden. En hoewel dat een heel gezonde functie heeft in een democratie, zal het op dit moment voor Groningen niet veel meer opleveren dan genoegdoening. Verantwoordelijken zullen hun tekortkomingen moeten bekennen en de commissie komt straks waarschijnlijk met een bikkelhard rapport: de Staat heeft gefaald.

Het nieuwe kabinet Rutte IV houdt duidelijk rekening met de parlementaire enquête, getuige die speciale staatssecretaris voor Groningen. Want de uitkomst van een enquête is in het verleden vaak reden geweest voor een kabinet om op te stappen. Maar na het toeslagenschandaal vindt Rutte twee keer opstappen waarschijnlijk wat te veel van het goede en dan komt er ook nog een enquête over die toeslagenaffaire en de aanpak van de coronacrisis.

Zie daar de oplossing voor de enquête over Groningen: er is één staatssecretaris verantwoordelijke voor álle problematiek. Dan kan die na het verschijnen van het rapport z’n ‘verantwoordelijkheid nemen’ en z’n biezen pakken. Het is wel de vraag of de Kamer daar genoegen mee neemt, want er was de afgelopen elf jaar maar een constante factor in de problematiek: VVD-leider en kabinetschef Mark Rutte.

Hoe dan ook zijn de ogen van Nederland deze zomer gericht op Groningen. En in die aandacht liggen de belangrijkste kansen: 2022 is het jaar om eisen op tafel te leggen en de rest van Nederland duidelijk te maken wat er moet gebeuren om Groningen en de inwoners er weer bovenop te krijgen.

Want Groningen heeft altijd moeite de gaschaos landelijk onder de aandacht te brengen en te houden. Hoe vaak hoor je buiten de provincie niet: ‘De gaskraan is toch dicht? Er worden toch miljoenen uitgegeven?’ Eén ding lijkt zeker: als het in het jaar van de parlementaire enquête niet lukt om het echte verhaal te vertellen, wanneer dan wel?