Zij bleven achter tijdens de evacuatie van Woltersum: 'Ik peinsde er niet over'

Achterblijver Boudewijn 't Sas geeft koffie aan militairen
Achterblijver Boudewijn 't Sas geeft koffie aan militairen © Jos Schuurman/FPS
Exact tien jaar geleden werd Woltersum ontruimd, omdat de dijk langs het Eemskanaal weleens zou kunnen bezwijken. Twee buurmannen geven geen gehoor aan de oproep tot evacuatie. Zij blijven achter om de zwoegende militairen te verzorgen. 'Dat is goed noaberschap.'
Boudewijn 't Sas woont pal aan de dijk langs het Eemskanaal en voelt zich die zesde januari in 2012 niet geroepen om huis en haard te verlaten. Via een kennis uit het dorp verneemt hij die dag dat er iets niet pluis is. 'Hij vertelde me dat er twee mensen van het waterschap met een kruiwagen en een schep aan het kijken waren of ze iets aan de dijk konden doen.' Daarna begint het 'beredderen' door inwoners en brengen mensen zichzelf en nabije buren in veiligheid.
Zij bleven 10 jaar geleden achter in Woltersum

Politie aan de deur

Het is half zes in de ochtend, gaat 'T Sas terug. 'Ze kwamen het eerst bij ons, omdat wij op de hoek wonen. Een beetje onwennig zeiden twee jonge politieagenten dat het de bedoeling was dat wij weg moesten. Ik peinsde er niet over.'
'Wie moet er voor het dorp zorgen als iedereen weg is?', dacht 'T Sas. Hij besluit die taak zelf op zich te nemen. 'Dat leek me wel handig, dat er in elk geval iemand wist waar de sleutels lagen van belangrijke gebouwen.'
Je zag echt de grond onder de huizen bewegen
Boudewijn 't Sas - inwoner Woltersum
Als de meeste inwoners weg zijn, besluit de Groninger zich over de hulpverleners te ontfermen. 'Het was een komen en gaan van mensen. Ik weet nog dat er op een bepaald moment een grote vrachtwagen het dorp in kwam, met vijftien journalisten. Zij mochten onder begeleiding het gebied bezoeken. Toen kreeg het toch wel een anders sfeertje: er was echt iets aan de hand.'
Ook kroegbaas Freddy Kroezen bleef in eerste instantie achter:
'Zoals Valkenburg, dat had ons ook kunnen overkomen'
Ook de buurman van 'T Sas, molenaar Tom Krabbendam besluit die dag te blijven. De molenaar zelf leeft niet meer, maar diens zoon Martijn kent het verhaal maar al te goed. 'Hij besloot te blijven en heeft zijn wc beschikbaar gesteld voor alle politie en hen koffie aangeboden.'
Die dag stormt het volop, net als de dagen ervoor. Op een bepaald moment lijkt het hoge water de strijd te winnen. Hulpverleners moeten het dorp uit, omdat hun leven gevaar loopt. 'Ik ben zelf ook nog op de plek des onheils geweest', vertelt Boudewijn 't Sas verder. 'Op de plek waar de dijk het zwakst was. Je zag echt de grond onder de huizen bewegen, vanwege de verzadiging. Dan denk je echt: dit is heel close.'
Boer uit Woltersum: 'Ik wil die koeien niet op voorhand weg'

Weloverwogen keuze

Het besluit van zijn vader om te blijven was goed doordacht, weet molenaarszoon Martijn. 'We hadden daar een werkplaats voor de restauratie van molens. Daar lag ontzettend veel duur gereedschap. Als de dijk door zou breken, moest hij die spullen in veiligheid brengen.'
Er moet eerst iets gebeuren, wil de boel in beweging komen
Boudewijn 't Sas - inwoner Woltersum
Ook maakte zijn vader de eigen inschatting dat het met de watersnood wel mee zou vallen. 'Aan andere kant Woltersum ligt de polder twee meter lager. Als die dijk door zou breken, zou dat niet zo dramatisch zijn voor Woltersum. Op plek van de doorbraak wel, maar niet zo dat het hele dorp een halve meter onderloopt. Dat bij elkaar was reden om te blijven.'
'T Sas is tot op de dag van vandaag in Woltersum blijven wonen. Voelt hij zich nog wel veilig in het dorp? 'Ja hoor', zegt hij vol overtuiging. 'Het is allemaal niet levensbedreigend. Maar ik heb nog steeds niet het idee dat het heel serieus wordt genomen. De aanpak van de dijk kost miljoenen, maar er is weinig veranderd. Er moet eerst iets gebeuren, wil de boel in beweging komen. Dat heeft de geschiedenis ons wel geleerd.'