Actie voor restauratie kerkschilderingen: 'Als we niet oppassen, dan verdwijnen ze'

Christaan Velvis in de kerk in Noordbroek
Christaan Velvis in de kerk in Noordbroek © Wiebe Klijnstra/RTV Noord
De schilderingen in de kerken van Noordbroek en Onderdendam zijn toe aan restauratie, vindt de Stichting Oude Groninger Kerken. De stichting is een actie gestart om het geld voor deze restauraties binnen te halen, want goedkoop is dat zeker niet.
'Bij de kerk in Noordbroek is het vijftig jaar geleden dat de schilderingen gerestaureerd zijn', zegt Christaan Velvis van Stichting Oude Groninger Kerken. 'In de loop van der jaren zijn ze achteruit gegaan.'
Gewelfschilderingen in de kerk in Noordbroek
Gewelfschilderingen in de kerk in Noordbroek © Wiebe Klijnstra/RTV Noord

Stucwerk laat los

'Op dit moment komen de muurschilderingen deels los van de muren', aldus Velvis. 'Je ziet het stucwerk achteruit gaan en die schilderingen zijn op stucwerk geschilderd. Op een gegeven moment komt dat stucwerk los door vocht en allerlei invloeden. Er zit ook zout in de muren, dat komt eruit en neemt het stucwerk mee.'
Als je niet oppast kun je ze er met je hand afvegen
Christaan Velvis, Stichting Oude Groninger Kerkenude
Hij hoopt dat het niet zo ver komt. 'Die schilderingen dreigen wat los te komen van de muren. Het zijn schilderingen van zo'n 650 jaar oud, maar als we niet oppassen dan verdwijnen ze gewoon.'
Sommige schilderingen zien er volgens Velvis op het eerste gezicht nog wel goed uit, 'maar als je goed gaat kijken zie je wel dat er meer aan de hand is en dat er echt wel iets moet gebeuren.' Vooral de muurschilderingen zijn er slecht aan toe. 'Als je niet oppast kun je ze er met je hand afvegen, die moeten we echt vast gaan zetten. De rest willen we ook schoonmaken en weer vastzetten.'

Dure restauraties

Aan die restauraties hangt wel een prijskaartje. 'Het gaat om een hoop geld. Om de schilderingen te kunnen restaureren zijn we echt afhankelijk van allerlei subsidies. Het zijn hele dure restauraties', aldus Velvis.
De kerk in Noordbroek
De kerk in Noordbroek © Wiebe Klijnstra/RTV Noord
'De kerk in Noordbroek is van 1350', vertelt hij terwijl hij door de kerk loopt. 'Sommige gewelfschilderingen zijn ook van die tijd, maar de meesten zijn van 1480. Rond 1600 zijn waarschijnlijk alle schilderingen overgekalkt met de reformatie. Vorige eeuw, rond 1970, is al dat witkalk ervan afgehaald en toen zijn de schilderingen 'herontdekt'.'
Het restaureren van de schilderingen in deze kerk kost al zeven ton. 'Het is een hele grote kerk dus er moeten veel steigers in. Er zitten veel schilderingen in, dat maakt het heel bijzonder, maar ook heel duur om te restaureren.'
'Als het stucwerk loskomt, zouden de schilderingen ook loskomen'

Anderhalf jaar

De stichting houdt volgens hem elke twee jaar een actie om extra aandacht te vragen voor een aantal projecten. 'We zijn echt afhankelijk van subsidies, fondsen en bijdragen van mensen die willen helpen om dit in stand te houden. Maar we zullen ook altijd een eigen aandeel daarin moeten doen en ook vanuit de beroepsbevolking, mensen die interesse hebben om daarbij te helpen.'
Velvis verwacht dat het zeker nog anderhalf jaar duurt voordat de restauraties kunnen beginnen. Zijn ze dan nog wel op tijd? Volgens de stichting wel. 'Als we nu niks doen dan gaan de schilderingen over zo'n twintig jaar wel loskomen. Als we ze kwijt zouden raken zou dat zeer pijnlijk zijn, maar gelukkig zijn we er op tijd bij.'
Via deze link kunnen mensen een bijdrage doen.