Filmmaker Ismaël Lotz overleden

Als cameraman, editor en regisseur bij onder meer Omrop Fryslân maakt Ismaël Lotz sinds eind jaren 90 van de vorige eeuw talloze reportages, tv-programma’s, documentaires en bedrijfsfilms. Met zijn eerste grote speelfilm ‘Who is Alice’ wint hij in 2017 prijzen op filmfestivals over de hele wereld. Lotz heeft het gevoel dat hij ‘met een been binnen is in Hollywood’, maar begin 2018 wordt die droom wreed verstoord als blijkt dat hij uitgezaaide longkanker heeft.

Naast de medische behandeling, een therapie die de groei van de tumoren moet stoppen, gooit Lotz z’n leven radicaal om. Hij verandert z’n voedingspatroon en gaat fanatiek sporten. ‘Ik ga voor radicale remissie, voor genezing’, zegt hij. ‘Laat mij dat medische wonder maar zijn.’ Lotz beschouwt ook z’n camera als een medicijn tegen de kanker. Hij filmt zichzelf tijdens het hele ziekteproces en maakt mini-documentaires voor de site en de app van RTV Noord, onder de naam Lotz Leeft!.

'Wat gebeurt er allemaal met je als je de diagnose kanker krijgt. Dat was de bedoeling van Lotz Leeft!', vertelt toenmalig RTV Noord-eindredacteur Richard Klunder. 'Hij wilde daarmee anderen helpen. Mensen die in hetzelfde schuitje zitten. Hoe reageert je omgeving op je, wat is de impact van alle behandelingen die je moet volgen.'

Lotz Leeft! is niet zijn enige filmproject van de afgelopen jaren. Met filmmaker Thom Verheul blijft Lotz documentaires maken voor Omrop Fryslân, onder meer over de oorlog en bevrijding op Schiermonnikoog. Ook komen er nieuwe afleveringen van ‘Lotz en Van Dijken’, een hilarische YouTube-serie voor OOG TV samen met vriend Piet van Dijken. De twee interviewen toevallige voorbijgangers en beschouwen ondertussen met elkaar het leven.

‘Het plezier van het maken van de rubriek stond altijd voorop’, zegt Piet van Dijken. ‘Wat hebben we samen een lol gehad en wat hebben we mooie dingen gemaakt. Onvergetelijk is bijvoorbeeld ‘Gewoon Henny’ uit Paddepoel.’ De twee blijven niet alleen in de stad, maar trekken ook in Piets oude Volvo de provincie in. ‘Ik kon Ismaël niet blijer krijgen. En telkens leverde hij weer vakwerk af. Ik deed gewoon mijn ding, Ismaël maakte het later in de montage mooi.’

Lotz ergerde zich aan clichés, zoals de uitdrukking ‘vechten tegen kanker’. ‘Ik vecht niet tegen kanker… ik onderga het, leef er mee. Probeer er alles aan te doen om zo lang mogelijk hier op aarde te zijn. Maar alsjeblieft geen woorden als ‘vechten’ steeds…’ schrijft hij op Twitter. Ook aan ‘Sterkte!’ heeft hij een broertje dood, al is het nog zo goed bedoeld: ‘Dat woord heeft geen betekenis meer voor me.’ Hij introduceert er zelfs een hashtag voor: #GeenSterkteAUB.

In totaal verschijnen er in ruim drie jaar 25 afleveringen van Lotz Leeft!. Stuk voor stuk knap gemaakte, ontroerende pareltjes: tekst, beeld en muziek sluiten naadloos op elkaar aan.

Richard Klunder: ‘Grappend hebben we het wel eens over de laatste aflevering van Lotz Leeft! gehad. Hoe moeten we die noemen? 'Lotz Sterft!' leek Ismaël wel een goeie. Dat tekent hem. Humor en een groot relativeringsvermogen. Maar bovenal een warm mens.’

De laatste aflevering van Lotz Leeft! verschijnt op 16 oktober 2021 en heet 'Dansen met de duivel'. Lotz wordt op dat moment behandeld met chemotherapie en heeft net z’n tweede kuur ondergaan. Hij beschrijft de afschuwelijke pijn die de chemo's veroorzaken, zegt dat hij soms hoopt dat ‘de dood hem ‘s nachts komt halen’. Maar dan toch: ‘Nee, ik wil niet dood, ik wil leven, nog steeds. Ik wil dansen!’ De chemokuren hebben niet het gewenste effect.

Tot het laatst is Lotz volop actief op sociale media. Met aangrijpende berichten, video- en audioboodschappen op Twitter, Facebook en Instagram. Zijn volgers leven intensief met hem mee. Hij maakt een podcast-serie ‘Over Leven’ waarin hij vrienden en bekenden interviewt. De laatste, met vriend en collega Thom Verheul, verschijnt op 9 januari.

Anderhalve week daarvoor, op oudejaarsdag, twittert Lotz een afscheidsboodschap: ‘Dank voor alles lieve mensen, ik heb genoten van jullie. Ik zou nog graag van alles willen doen en zeggen, maar woorden doen tekort. Het was mooi. En fijn. Geniet van het leven. Maak moois. Geniet.'

Ismaël Lotz overlijdt thuis in Groningen op woensdag 12 januari, in het bijzijn van zijn vriendin Carolien en andere familie. Hij is 46 jaar geworden. We gaan hem ontzettend missen.