Politiek bevingsregio eist dichtdraaien gaskraan, Midden-Groningen voert de druk op

De gaskraan in Kolham
De gaskraan in Kolham © ANP
‘Onacceptabel’ en ‘de stoom komt uit onze oren'. Harde woorden klonken er donderdagavond in meerdere raadszalen in onze provincie over de geplande verhoging van de gaswinning. Midden-Groningen weigert zelfs landelijk beleid uit te voeren, tot er aan de eisen wordt voldaan.
‘Als de landelijke overheid zich niet aan de regels houdt, hoeven wij dat ook niet te doen’, zegt raadslid Markus Ploeger (Gemeentebelangen).
De gemeenten Midden-Groningen, Het Hogeland en Eemsdelta hielden spoeddebatten over het opendraaien van de gaskraan en de chaos rond de SNN-subsidie. In breed aangenomen moties roepen zij het kabinet op om de gaskraan niet verder open te schroeven. Als dat toch gebeurt, willen ze dat via de rechter tegenhouden.
Het demissionaire kabinet maakte vorige week op de valreep bekend dat het de gaswinning dit jaar wil verdubbelen: van 3,9 naar 7,6 miljard kuub.
Reden daarvoor is dat er onvoldoende gas is opgeslagen en de oplevering van de stikstoffabriek in Zuidbroek vertraagd is. Ook is er een leveringsverplichting aan Duitsland.
‘De stoom kwam uit onze oren toen we hoorden dat de gaswinning zou worden verdubbeld’, zegt Eemsdelta-raadslid Dennis Vijver (PvdA) met emotie in zijn stem. ‘Groningen is het zat. We willen geen wingewest meer zijn. Ongeloof en verdriet overheerst’, zei Petra Blink (Lokaal Belang Eemsdelta).
De pijn is voelbaar bij raadsleden in het hart van het bevingsgebied. Zo ook bij Bert-Jan Huizing (VVD) uit Zeerijp, die grote moeite heeft met het beleid in Den Haag: ‘Het vertrouwen, dat al niet groot was, heeft een flinke knak gekregen. We voelen ons in het hemd gezet door de Rijksoverheid.’

Stoppen met landelijk energiebeleid

In Midden-Groningen blijft het dus niet alleen bij een brief richting Den Haag. De gemeenteraad heeft besloten om te stoppen met het verder ontwikkelen van de zogenaamde Regionale Energiestrategie (RES). Dat is een landelijk plan waarin staat hoe provincies en gemeenten duurzame energie gaan opwekken de komende decennia.
Stoppen met Regionale Energiestrategie kan averechts werken
Mathieu Paapst - D66 Midden-Groningen
Raadsleden spraken donderdagavond over de manier hoe de gemeente nog meer druk kan zetten richting Den Haag, want het is niet de eerste keer dat ze zich in de steek gelaten voelen door het Rijk. ‘Wie klap na klap moet incasseren, kan niet voor eeuwig blijven staan’, zegt raadslid Erianne van der Burg (CDA).
Han van der Vlist (SP) denkt dat het demissionair kabinet ‘een contract met de Duitsers belangrijker vindt dan de veiligheid van de Groningers’.
De raad van Midden-Groningen besluit nu te stoppen met de ontwikkeling van het landelijke beleid, totdat de gaskraan daadwerkelijk dicht gaat in Groningen. Lopende projecten gaan nog wel door.
Sommige raadsleden vonden dat idee te verregaand. ‘De RES is juist een middel om ons van het gas af te krijgen’, merkt GroenLinks-raadslid Albert Bosscher op. En volgens D66’er Mathieu Paapst werkt het stoppen met de RES alleen maar ‘averechts met het oog op het verminderen van de gaswinning’.

Stoppen gaswinning wettelijk regelen

Uiteindelijk beslist een meerderheid van de raad alsnog de kont tegen de krib te gooien tegen het landelijke beleid uit Den Haag. Verder gaat de gemeente kijken of het stoppen met de gaswinning wettelijk geregeld kan worden.
Ook eist de raad dat het aantal huizen dat versterkt of gesloopt en herbouwd moet worden ook daadwerkelijk gehaald wordt, beloofd is immers beloofd. Daarnaast wil de gemeente dat iedereen die in aanmerking komt voor de 10.000 euro SNN-subsidie, daadwerkelijk het geld krijgt.
Dat de gaskraan verder open moet, is een mokerslag voor de regio en onze inwoners
Kor Berghuis - CDA Het Hogeland

Gemeente Het Hogeland

Ook als het aan de gemeente Het Hogeland ligt, blijft het nieuwe kabinet van de gaskraan af. In een gezamenlijke motie roept de raad het kabinet op om het besluit terug te draaien.
'Dat de gaskraan verder open moet, is een mokerslag voor de regio en onze inwoners’, zegt CDA-fractievoorzitter Kor Berghuis ‘Dit toont aan dat er geen enkele empathie voor onze inwoners is. Wat zijn afspraken en beloften uit Den Haag nu waard? We moeten voor veiligheid kiezen en geen leveringszekerheid.’

Afspraak is afspraak

De ChristenUnie wil dat Den Haag zich aan de afspraak houdt en dat de gaswinning wordt afgebouwd. ‘Dit stemt ons zeer verdrietig. Want onze overheid lijkt niet betrouwbaar te zijn. Dat straalt ook af op ons.’ GroenLinks vindt eveneens niet kunnen dat er voor de zoveelste keer een afspraak niet doorgaat.
De huisvredebreuk van Rutte krijgt een nieuw hoofdstuk
Roelf Torringa - Gemeentebelangen Het Hogeland
‘Ik ben even stil. Het is lastig om woorden te vinden voor wat hier gebeurt. Hier zijn geen woorden voor. Wij pikken dit niet langer’, zegt PvdA-fractievoorzitter Mädi Cleerdin. ‘Steeds komt er weer een nieuw konijn uit de hoge hoed'.
‘Hoe is dit mogelijk? De huisvredebreuk van Rutte krijgt een nieuw hoofdstuk. Opnieuw moeten de veilige huizen van de Groningers gaan schudden’, zegt Gemeentebelangen-fractievoorzitter Roelf Torringa. ‘Onbegrijpelijk!’

Gebied verdient respect

Burgemeester Henk Jan Bolding heeft begrip voor de boosheid en verbazing van de partijen. ‘Wat het Rijk doet is ondermijnend voor het vertrouwen van de inwoners richting de overheid.’
‘Met alle bestuurlijke overtuigingskracht gaan wij de standpunten overbrengen. Dit doen wij zij aan zij met de inwoners, de andere gemeenten, de provincie en maatschappelijke organisaties’, zegt Bolding. Hij sluit een gang naar de rechter niet uit en schaart zich hiermee achter de commissaris van de Koning René Paas die dit ook niet schuwt.
Komende zaterdagavond is er een fakkelprotest op de Vismarkt in Groningen. De demonstratie begint om 20.00 uur en mensen kunnen ook digitaal meedoen vanwege het coronavirus. Maandag en dinsdag komt staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) van Mijnbouw naar Groningen om in gesprek te gaan met de regio.