Burgemeester Beukema neemt afscheid: ‘Hij zorgde voor een dak boven ons hoofd’

In deze periode hielp hij een aantal gedupeerden van de gaswinning. Beukema deelde lief en leed met ze, een hechte band waar maar weinig mensen van weten.

In het najaar van 2015 wordt Beukema waarnemend burgemeester van Delfzijl. Al snel komt hij erachter dat het gasdossier het meest belangrijke thema wordt: ‘De impact daarvan is me meteen duidelijk geworden. Het is veel en veel groter dan je je op afstand kunt voorstellen.’ In de jaren daarvoor werkte hij in Den Haag.

Maar er zijn meer problemen waar hij als burgemeester mee te maken krijgt. De havenstad en omgeving hebben jarenlang last van krimp, vooral door vergrijzing. ‘In deze gemeente gaat niets vanzelf. Het moet steeds bevochten worden’, zegt hij daarover.

‘In de stad Groningen staan bouwers in de rij om een huis te bouwen, als er tenminste ruimte is. Hier moet je eerst mensen overtuigen dat het rendabel is om woningbouw te realiseren.’

Beukema is dan ook blij met een reportage van de NOS over de 23-jarige Colin Vial. Eind 2017 vertelt de jonge Delfzijlster dat hij voor 40.000 euro een huis gekocht heeft in Farmsum, dat hij zelf gaat opknappen en daarna bewonen. Tijdens een nieuwjaarsbijeenkomst twee weken later geeft Beukema hem op het podium een appelboom, als teken voor een ‘vruchtbare toekomst.'

Nu, vier jaar later, woont Vial niet meer in Farmsum, maar in Bedum. De appelboom heeft hij meegenomen. ‘Hij heeft nog een klein beetje liefde nodig, maar het gaat goed komen en ik verwacht dat het een mooie grote boom gaat worden', vertelt hij in een videoboodschap aan Beukema.

‘Ja, het is jammer dat hij die mooie woonplek in Farmsum heeft verlaten, maar hij blijft in Noord-Groningen wonen. Bedum is niet ver van Delfzijl’, zegt Beukema.

Inmiddels is de woningmarkt flink veranderd. Mede door de versterking worden op enkele tientallen plekken in de havenstad nieuwe huizen gebouwd.

Beukema krijgt ook te maken met overlast in verschillende wijken. Afgelopen zomer waren er een schietpartij en een steekpartij in de wijk Tuikwerd door onrust in een deel van de Antilliaanse gemeenschap. Vorige week is daar nog een woning beschoten. De toedracht daarvan is nog niet bekend, de politie doet daar onderzoek naar.

‘Delfzijl is één van de plekken waar Caribische Nederlanders makkelijk heen trekken vanwege familie. Dat brengt sociale problematiek met zich mee’, zegt Beukema. ‘Doordat ze de taal vaak niet goed spreken, komen ze lastig aan werk met alle gevolgen van dien.’

Na de incidenten van afgelopen zomer komt Beukema met een plan om de problemen tegen te gaan. Hij wil dat mensen die overlast veroorzaken hard aangepakt worden en daarnaast nieuwkomers beter begeleiden, het liefst door mensen uit de Antilliaanse gemeenschap zelf.

Buurtbewoners die te maken hebben met de overlast laten weten dat ze het een goed plan vinden, maar hebben kritiek op de burgemeester dat hij te laat hiermee komt. Beukema zegt daarover: ‘We hadden pas de laatste jaren scherp in beeld wat precies het probleem is. Daarom hebben we nu afspraken gemaakt over hoe we dit gaan aanpakken.’

Volgens de burgervader lijkt het plan te werken. Er komen minder meldingen van overlast binnen bij de gemeente. ‘Dat was een paar maanden geleden echt anders.’

Beukema besteedt verreweg de meeste tijd aan de gevolgen van de gaswinning. Namens de gemeenten in het aardbevingsgebied voert hij het woord. De van origine PvdA-politicus gaat vaak naar Den Haag voor Kamerdebatten en gesprekken met ministers. ‘Het aantal ritten daar naartoe is niet op twee handen te tellen’, zegt Beukema.

Als burgemeester komt hij ook bij een aantal gedupeerden die in schrijnende situaties zitten, zoals Jacqueline en Richard Brachwitz uit Borgsweer. Zeven jaar lang zaten ze in de ellende. ‘Ons dossier zat muurvast’, vertelt Richard. ‘We waren bij de Commissie Bijzondere Situaties, maar kwamen er maar niet uit. Gerard kreeg daar lucht van en heeft de partijen weer bij elkaar gekregen.’

Beukema heeft soms wel drie keer per week contact met gedupeerden. Hij zorgt er mede voor dat de onderhandelingen met de NAM en andere instanties vlot worden getrokken. ‘Hij heeft ervoor gezorgd dat we weer een dak boven ons hoofd hebben’, zegt Brachwitz.

Ook steunt hij gedupeerden in moeilijke tijden, zoals Jan en Liefke Munneke uit Krewerd. De boerderij van het echtpaar stond jarenlang in de stutten. Ze voerden strijd tot in de rechtbank aan toe.

Vlak voor het overlijden van Liefke werd duidelijk dat het voorhuis gesloopt en herbouwd kon worden. Beukema steunt hen. Niet alleen als burgemeester, ook als mens. ‘Dat was één van de meest emotionele momenten’, zegt Beukema. ‘Ze heeft het nog net kunnen meemaken.’

Waarom had Beukema zo’n nauwe band met gedupeerden? ‘Ik wilde weten wat er nodig is om ingewikkelde problemen naar een oplossing te brengen. Dat heeft me heel veel geleerd over hoe processen gaan. Dat was een belangrijke basis voor gesprekken in Den Haag.’

Eén keer per jaar nodigde Beukema de gedupeerden uit voor een gezamenlijk etentje in Delfzijl, zodat de inwoners ook elkaar kunnen steunen. ‘Voor deze zomer hebben ze mij uitgenodigd voor een barbecue, waar we op zeer informele wijze terugblikken op wat er is geweest.’

Na de bijzondere raadsvergadering vrijdagmiddag zit het erop voor Beukema. Hij gaat met pensioen. Afscheid nemen en alle dankwoorden vindt hij toch wel lastig: ‘Ik vind het fijn om in bescheidenheid te werken. Eigenlijk heb ik gewoon mijn best gedaan, meer kon ik niet doen. Daar hoef ik niet de waardering voor, ik vond het heel leuk om deze functie te mogen uitoefenen.’

Thuis gaat Beukema vooral veel lezen. ‘Iedereen heeft in coronatijd zijn zolder leeggeruimd. Dat moet ik nog doen. Ook wil ik meer tijd vrijmaken voor reizen, maar geen verre reizen hoor.’

Daarnaast zal Beukema nog regelmatig te zien zijn in Delfzijl. Hij is voorzitter geworden van de stichting DelfSail. De eerstvolgende editie is in 2024.

Maandag wordt Ben Visser als eerste kroonbenoemde burgemeester van Eemsdelta geïnstalleerd.