Vooraf inloggen voor 10.000 euro-subsidie gaf voorrang: 'Dit is niet eerlijk'

21 januari 2022, 06:00 • 3 minuten leestijd

De subsidiewachtrij voor het gemeentehuis in Winsum op 10 januari © Jeroen Berkenbosch/RTV Noord

Het proces om de subsidieregeling voor het aardbevingsgebied aan te vragen was oneerlijk. Wie zich voor negen uur ‘s ochtends aanmeldde bij het digitale loket van Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) had hoe dan ook voorrang op de rest.

Dat staat haaks op wat SNN tot dusver beweert. Zo zei directeur Marjan Dol van de uitvoeringsorganisatie dat eerder dan negen uur inloggen geen zin had. 'Iedereen kan om negen uur inloggen. We doen dat op de milliseconde nauwkeurig.'

Dat blijkt aantoonbaar onjuist. Eerder inloggen had wel degelijk zin, blijkt uit onderzoek van Dagblad van het Noorden en RTV Noord. SNN maakte voor de starttijd namelijk gebruik van een digitale wachtkamer die de aanvragers die daarin zaten een groot voordeel gaf.

SNN wil vanwege een intern onderzoek niet ingaan op feitelijke vragen over de gang van zaken rond de subsidiechaos van maandag 10 januari. Die dag stonden duizenden Groningers in de digitale wachtrij. Nog eens honderden stonden buiten in de kou om 10.000 euro subsidie aan te vragen voor het verbeteren van hun woning.

Je kunt terecht de vraag stellen of mensen die daarna inlogden wel een eerlijke of gelijke kans hebben gehad

Mathieu Paapst - universitair docent RUG

Iedereen die toen voor negen uur probeerde in te loggen, kwam in de wachtkamer terecht. Toen het subsidieloket opende, werd de groep uit de wachtkamer willekeurig, maar met voorrang op de rest, vooraan in de ‘echte’ wachtrij gezet. Daardoor maakten Groningers die klokslag negen uur en later inlogden per definitie minder kans. Zij werden achter de duizenden aanvragers gezet die al eerder in de wachtkamer zaten.

Universitair docent Mathieu Paapst van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft dat ook gezien. 'Nu blijkt dat er een 'wachtkamer' was waar je al ruim voor negen uur binnen kon komen, kun je terecht de vraag stellen of mensen die daarna inlogden wel een eerlijke of gelijke kans hebben gehad.'

SNN-directeur Dol beweerde daarnaast dat inloggen met meerdere apparaten zinloos was, maar ook dat klopt niet. Hoe meer computers je gebruikte, hoe groter de kans op een gunstige plek werd omdat je daarmee meerdere plekken in de rij afdwong.

Verduurzaming en Versterking Groningen
De subsidieregeling 'Verduurzaming en Versterking Groningen' is onderdeel van een pakket dat in november 2020 werd afgesproken tussen het rijk en de regio. Voor deze specifieke regeling was 300 miljoen euro beschikbaar, terwijl er 530 miljoen nodig was om iedereen recht te doen.
Bijna de helft van de mensen die recht hadden op de subsidie viel buiten de boot. Het nieuwe kabinet trok vorige week vrijdag 250 miljoen euro extra uit zodat iedereen die er voor in aanmerking komt de subsidie alsnog kan aanvragen.

Het loting-element wordt daarmee bevestigd

René Paas - commissaris van de Koning

In debat met Provinciale Staten vorige week woensdag erkende commissaris van de Koning René Paas dat er mensen zijn geweest die voor de officiële start van de subsidieverstrekking in een wachtkamer zijn gezet en dus vooraan in de wachtrij kwamen. 'Het loting-element wordt daarmee bevestigd', zei Paas, die vanuit zijn functie ook voorzitter is van SNN.

Paas zei in datzelfde debat dat mensen maar ‘een beperkt aantal minuten’ toegang hebben gekregen tot de wachtkamer. Maar meerdere mensen zaten al uren voor de start - en zelfs al op zondagavond - in die wachtkamer.

Niet alleen het proces was oneerlijk, met de software die SNN gebruikte was het mogelijk om een gunstigere positie in de rij over te nemen. Het enige dat je daarvoor nodig had, was de unieke code van een ander. Die werd veel gedeeld door mensen die een foto van hun scherm op sociale media plaatsten. SNN waarschuwde hier vooraf niet voor.

Simulatie van de subsidie wachtrij van SNN

Een van de mensen die buiten de boot viel is Ferdinand Zomerman. Hij probeerde de subsidie aan te vragen voor zijn moeder uit Bedum. 'Als je zegt dat het loket om negen uur open gaat, dan moet je ook om negen uur open zijn en niet om acht uur of de avond van te voren. Dat vind ik niet correct, want nu dupeer je al mensen. Dit is niet eerlijk.’

In samenwerking met Lyanne Levy en Bas van Sluis (Dagblad van het Noorden).