Groningse student vindt 138 soorten korstmos in Stadspark: 'De lucht is hier schoon'

Lukas Verboom bestudeert een boom in het Stadspark
Lukas Verboom bestudeert een boom in het Stadspark © Steven Radersma/RTV Noord
Korstmossen zijn voor de meeste mensen niet meer dan wat verkleuringen op een boom, maar voor biologiestudent Lukas Verboom zijn ze veel meer dan dat. Hij ontdekte dat het Stadspark in Groningen een paradijs is voor deze organismen.
‘Kijk die op die boom daar, naast dat bankje, daar zitten heel veel zeldzame soorten korstmos op’, zegt Lukas Verboom, terwijl we door het Stadspark in Groningen lopen. Dankzij hem is bekend geworden dat dit park een waar paradijs is voor korstmossen. Hij heeft er tot nu toe maar liefst 138 verschillende soorten geteld.
Bekijk de reportage:
Stadspark is een paradijs voor korstmossen

Schone lucht

‘Hoe het komt dat er hier zoveel soorten zijn?’, vraagt Verboom. Hij geeft zelf het antwoord: ‘Het Stadspark ligt aan de rand van de stad, er is geen industrie in de buurt, en weinig intensieve veehouderij. Daardoor is de lucht relatief schoon, ten opzichte van de rest van Nederland. Je zit hier bovendien op de grens van de klei van Groningen en de zandgronden van de Hondsrug en beide hebben weer eigen korstmossoorten die specifiek in dat gebied voorkomen.’
Gewoon schriftmos
Gewoon schriftmos © Lukas Verboom
‘Ik ben eigenlijk student mariene biologie, ik doe veel aan sportduiken’, zegt Verboom. ‘En ik bestudeer ook graag insecten. Maar in de winter had ik niet echt een hobby waarmee ik bezig kon zijn. Dus op een gegeven moment ben ik maar met mijn loepje het bos in gegaan om te kijken wat ik tegenkwam.’

Loepje is onmisbaar

Dat loepje hangt met een koord om de nek van de biologiestudent. ‘Je hebt eigenlijk altijd een loepje nodig om korstmossen goed te kunnen zien’, zegt Verboom, terwijl hij de omgeving afspeurt. ‘Ik herken de korstmossen door gekke kleuren op de boom. Kijk, daar is een verkleuring, dus ik ga even dichterbij kijken.’
Hij houdt zijn loep op enkele centimeters van de boomschors. ‘Ja... hier groeit het schoorsteentje’, zegt de student na een paar seconden. ‘Dat zijn zwarte puntjes en door de witte sporen lijkt het alsof er een rookpluimpje uitkomt.’
Wimpermos
Wimpermos © Lukas Verboom

Geen echt mos

‘Korstmossen zijn anders dan de naam doet vermoeden geen mossen, maar een symbiose tussen schimmels en algen’, zegt Verboom, terwijl we verder wandelen door het park. ‘Het zijn eigenlijk paddenstoelen die nauwelijks paddenstoelen maken, maar die in het schimmelweefsel algen hebben opgenomen'
'Kijk deze grote vlek hier, dat is wimpermos’, zegt hij iets later. ‘Dat is heel zeldzaam en is in Nederland nog maar op een paar plekken gevonden. Deze soort valt op omdat-ie heel groot is voor een korstmos.’
Wat dacht je van het naaldsporig boombekertje? Of het hamsteroortje, of het vliegenstrontjesmos?
Lukas Verboom - biologiestudent
Korstmossen zijn voor de meeste Nederlanders niet meer dan wat grijze en gele vlekken op bomen. Maar hoe onooglijk en klein ze ook zijn, ze dragen soms zeer exotische namen. ‘Wat dacht je van het naaldsporig boombekertje?' zegt Verboom. ‘Of het hamsteroortje, het vliegenstrontjesmos, het purperschaaltje, het smalsporig boomglimschoteltje?'
Hamsteroortje
Hamsteroortje © Lukas Verboom

'Stadspark te vergelijken met de Veluwe'

‘Ik denk dat er ongeveer 700 verschillende korstmossen zijn in Nederland’ vervolgt de biologiestudent. ‘De helft daarvan groeit op bomen, de andere helft op steen. Op de oude grafstenen van de Zuiderbegraafplaats bijvoorbeeld groeien ook veel verschillende varianten. Voor een bos zijn hier in het Stadspark erg veel soorten te vinden. Ik schat dat het er wel 160 tot 170 kunnen zijn. Dat is te vergelijken met de beste bosgebieden in Nederland, op de Veluwe.’