Werknemers MartiniZorg: 'Angstcultuur, drugsdealers en alles draait om geld'

28 januari 2022, 06:00 • 6 minuten leestijd

De Oosterparkheem, een vestiging van Martinizorg in de stad Groningen © ProNews

Drugsdealers lopen in en uit, personeel voelt zich machteloos en onveilig en de leiding kijkt weg van problemen. Medewerkers en ex-cliënten schetsen een ontluisterend beeld van de failliete zorginstelling MartiniZorg.

Het faillissement dat maandag werd aangevraagd komt voor het personeel niet als een verrassing. Werknemers die zich melden bij RTV Noord voelen zich al jaren uitgebuit en doen nu voor het eerst een boekje open over de misstanden binnen het bedrijf. Tot nu toe hielden ze de kaken op elkaar, uit angst voor hun baan. Het aangevraagde faillissement geeft hen lucht. ‘De onderste steen moet boven. Het is gewoon misdadig wat er gebeurt.’

In Noord Vandaag werden de misstanden bij Martinizorg besproken:

Misstanden bij MartiniZorg

MartiniZorg, onderdeel van overkoepelend concern De Zorgzaak, levert begeleiding, behandeling, verpleging en verzorging aan mensen die hulp nodig hebben om zelfstandig/begeleid te kunnen (blijven) wonen. De misstanden bij de instelling zijn eigenlijk al jaren een publiek geheim. Het steekincident van vorige week vrijdag op locatie Oosterparkheem in Stad is voor veel betrokkenen de druppel. Daarbij wordt een 68-jarige werknemer neergestoken door een 56-jarige cliënte uit de groep ‘beschermd wonen’. De man wordt volgens collega Joyce drie keer gestoken en weet dan naar een kantoorruimte te vluchten. ‘Hij maakt het naar omstandigheden goed.’

De ambulance bij de hoofdingang van De Oosterparkheem © RTV Noord

Dat het steekincident overdag gebeurt, is volgens werknemers een geluk bij een ongeluk. ‘Want ‘s nachts heb je echt een probleem’, zegt verzorgende Esther. ‘Dan wordt je lichaam de volgende dag pas gevonden, want we lopen onze rondes alleen. Er is wel een achterwacht, maar die kan ook weinig doen in zo’n geval. Of dit zo mag? Ik weet het niet.’

De verdachte, een aan drank en drugs verslaafde vrouw, zorgt volgens het personeel geregeld voor problemen. Hetzelfde geldt voor anderen uit de groep ‘beschermd wonen’. ‘Ze bedreigen, slaan en intimideren personeel en medebewoners, bespugen collega’s en laten een paar keer per week het brandalarm afgaan’, zegt verzorgende Joyce. ‘Dan is het hele huis in paniek.’

Het personeel is niet geschoold om hen passende zorg te bieden. ‘Je moet leren hoe je met zulke mensen omgaat, dat weet niemand van ons. Sterker nog: mensen van de huishouding delen medicatie uit. Zodra cliënten onder invloed zijn, gaat het elke keer mis.’

De misstanden bij MartiniZorg in het kort:

- De nachtdienst op locatie Oosterparkheem in Stad komt op de gangen van het complex geregeld drugsdealers tegen. Die leveren hun drugs af bij cliënten 'beschermd wonen' op de eerste en tweede verdieping. Werknemers voelen zich hierdoor onveilig.

- MartiniZorg heeft volgens de werknemers ingezet op cliënten met een zo hoog mogelijke indicatie, zoals zwaar psychiatrische patiënten en drank- en drugsverslaafden. Die brengen veel geld in het laatje, maar zorgen ook voor veel incidenten en een hoge werkdruk.

- Een deel van het personeel is niet goed genoeg geschoold om de juiste zorg te bieden. Dat zorgt volgens betrokkenen voor fouten bij het toedienen van medicatie.

- De leiding van MartiniZorg deed weinig tot niets met signalen van de werkvloer om de veiligheid van werknemers en cliënten te verbeteren.

Naast het agressieve gedrag van verslaafde patiënten zorgen drugsdealers voor spanning onder het personeel. Meerdere cliënten ‘beschermd wonen’ op de onderste twee verdiepingen van Oosterparkheem krijgen geregeld bezoek van dealers.

‘Die komen we tegen op de gangen’, vertelt Esther. ‘Als je nachtdienst hebt, doe je net of je gek bent en loop je ze voorbij. Zolang wij de dealers negeren, laten ze ons met rust. Ze willen gewoon hun dope kwijt.’

Je gaat erheen met het idee van: ik hoop dat ik morgen mijn kinderen weer terugzie

Werknemer MartiniZorg

Joyce: ‘De hele nacht lopen dealers in en uit. Dan loopt er ineens iemand naast je die je niet kent. Ook familieleden komen drugs brengen. Het is een groot feestje daar.’ Hoe ze dat weet? ‘Ik werk daar en vraag cliënten wie er langskwam. Dan vertellen ze dat ze een pakje kregen met wiet of harddrugs.’

Dealers komen het pand eenvoudig binnen, vertelt Esther. ‘Cliënten leggen een steen tussen een zijdeur. Dat is meerdere keren gebeurd.’ Volgens Joyce hangen er sinds een jaar camera’s, maar is de situatie daardoor niet veranderd. ‘Ik doe elk uur controles, maar ga niet meer naar beneden. Als de deur daar open is: pech.’

De angst van werknemers in Oosterparkheem is soms zo groot dat collega’s zich opsluiten in een kantoorruimte. ‘Ze bleven daar de hele nacht tot ze het weer aandurfden.’ Anderen vragen familieleden of kennissen om mee te gaan op hun ronde. Joyce: ‘Je gaat erheen met het idee van: ik hoop dat ik morgen mijn kinderen weer terugzie.’

Deed de directie dan niets met de zorgen van de werkvloer? Amper, vindt Esther. ‘Vorig jaar zomer was er na alle onrust opeens een slaapdienst in huis. Een blauwe maandag, om de boel rustig te houden. Daarna stonden we er weer alleen voor.’

Al die problemen zijn vaker besproken, vertelt Joyce. ’Ik heb het al meerdere keren aangekaart bij mijn leidinggevende, we hebben het er met alle collega’s en de leiding over in de vergadering. Het is al zo vaak aangekaart. En telkens hoor je: we zijn ermee bezig en het wordt geregeld.’

Joyce klinkt moegestreden. Voor haar is de maat vol, ze wil niet meer komen werken. Maar ze weet: het werk uit protest neerleggen is geen optie. Ze heeft te veel hart voor de zaak. ‘Je gaat erheen voor de cliënten; de kwaliteit van zorg is al zo slecht.’

Gemeente: geen zorg meer voor groep cliënten

Na een kritisch rapport over de financiën en bedrijfsstructuur door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd besloot de gemeente Groningen vorig jaar dat MartiniZorg vanaf dit jaar geen zorg meer mag leveren aan cliënten 'beschermd wonen'. Voor hen wordt andere woonruimte gezocht. Toch is het probleem daarmee niet helemaal opgelost, vindt het personeel.

‘Er blijven nog zeker vijf anderen over met drank- en drugsproblemen, die zien we ook liever vertrekken’, zegt Joyce. ‘Zij mogen echter op basis van hun medische indicatie blijven.’

De vraag wat de directie drijft om er een dergelijke werkwijze op na te houden, is volgens betrokkenen eenvoudig te beantwoorden: geld. Hoe meer cliënten met een hoge indicatie, of zelfs meerdere indicaties, hoe beter het is voor de portemonnee. Arjan, een ex-werknemer met een hogere functie, vertelt hoe dat in Oosterparkheem tot problemen leidde.

‘In het begin zaten daar alleen oud-Oosterparkers. Daar werden later ook forensische cliënten (veroordeelden die psychische of psychiatrische zorg nodig hebben, red.), verslavingszorg en ggz-zorg aan toegevoegd. Mensen met een hoge indicatie.’

Dit soort cliënten leeft samen met de oorspronkelijke bewoners. ‘Het leek gescheiden, maar iedereen komt via dezelfde ingang binnen en eet in dezelfde ruimte.’ Als hij de situatie aankaart bij de leiding, ontstaat een discussie over geld. ’Daar draaide alles om. Er werd niet over de risico’s gedacht.’

De onrust binnen Oosterparkheem zorgt ervoor dat de groep oudere, kwetsbare bewoners op de overige verdiepingen zich niet meer op zijn gemak voelt. ‘Je hebt als organisatie een plicht om die te beschermen’, vindt verzorgende Joyce. ‘Kinderen van cliënten staan ook op hun achterste benen. Die zeggen: ‘Als we alles hadden geweten, waren we hier niet heengegaan’.’

'Als mijn broer betere zorg had gehad, leefde hij nu nog'

Ook Stella Blankers uit Assen heeft een naar gevoel bij MartiniZorg. Haar broer had na een herseninfarct complexe zorg nodig voor zijn psychische problemen. Zowel in Oosterparkheem als op de woonzorglocatie in Hoogkerk werd die zorg volgens Blankers niet geleverd. Zo werd een afspraak om zijn vaste verzorgende mee te laten verhuizen niet nagekomen. Ook werd medicatie op de verkeerde manier toegediend. Haar broer overleed uiteindelijk in 2019. ‘Ik kan dit niet loslaten. Mijn broer had nog geleefd als hij betere zorg had gehad. Zeker weten!’ Ze maakte er een zaak van bij de Geschillencommissie Zorg. De zitting is op 18 februari.

Inzage in patiëntendossiers toont aan dat medicatie ook in Oosterparkheem verkeerd of op verkeerde momenten wordt toegediend. Soms zelfs nadat de medicatie al gestopt had moeten zijn. Volgens werknemers is dit een structureel probleem, veroorzaakt door onvoldoende geschoold personeel. De Inspectie heeft dat onderzocht, maar vond geen bewijzen.

Klachten over MartiniZorg zijn er in veelvoud. Voormalig cliënt Sjoerd Hoekstra besloot ze te verzamelen op de Facebookpagina ‘Het leed dat MartiniZorg heet’. Een groep met 120 leden. Zelf werd hij als cliënt ‘keer op keer in de kou gezet’ na beloftes over vervangende woonruimte. Dat gebeurde nadat locaties in Beerta en Sellingen sloten. ‘Ik heb er gewoon een trauma van.’

Nu MartiniZorg faillissement heeft aangevraagd is hij bozer dan ooit. ‘Ik houd me niet meer stil. Ik heb gezien hoe mensen niet de zorg kregen die ze nodig hadden, dat er drugs werd gedeald op woonlocaties en heb gezien hoe personeel werd uitgebuit.’ Met de werknemers heeft Hoekstra te doen. ‘Zo ga je niet met mensen om. Er zitten ook veel goede mensen tussen, maar daar werd misbruik van gemaakt.’

Ook Hoekstra hoopt dat de verantwoordelijken voor de misstanden er niet mee wegkomen. Veel hoop heeft hij niet. ‘Het is allemaal familie van elkaar. Wat kun je dan doen?’

Verantwoording

Voor dit artikel sprak RTV Noord met medewerkers, voormalig personeelsleden en ex-cliënten van MartiniZorg. Ook kregen we inzage in patiëntendossiers en baseren we ons op inspectierapporten. Vanwege hun privacy worden (ex-)werknemers Esther, Joyce en Arjan niet met hun echte naam in het artikel opgevoerd. De namen zijn bekend bij de redactie.

RTV Noord heeft informatie ontvangen over meer misstanden bij MartiniZorg en zoekt naar getuigen die hierover willen vertellen. Dat mag ook anoniem. Heb je een tip, mail dan naar sslager@rtvnoord.nl.

De Zorgzaak, waar MartiniZorg onder valt, is gevraagd om een reactie op het artikel. De directie heeft nog niet gereageerd.