CdK Paas over kloof met Randstad: ‘We moeten er met gestrekt been in’

Dat stelt commissaris van de Koning René Paas in reactie op het verhaal ‘Noord-Nederland: altijd op de tweede rang’, dat RTV Noord afgelopen zaterdag bracht. Hoogleraar Jouke van Dijk liet in dit verhaal onder meer zien dat de kloof in werkgelegenheid is opgelopen. Het Noorden liep zo’n 40.000 banen achter, dat zijn nu zo’n 63.000 banen, rekende Van Dijk voor. Ook concludeerde hoogleraar Marijn Molema dat politieke keuzes vanaf de jaren '80 van de vorige eeuw Noord-Nederland op achterstand hebben geworpen.

In de podcast Voorwaarts Voorwaarts legt de Groninger Commissaris van de Koning uit dat er in Den Haag sprake is van blikvernauwing en dat de regio slachtoffer is van de Randstedelijke blik.

‘Je moet dit niet wegrelativeren’, zegt Paas. ‘RTL heeft ooit een kaartje gemaakt en uitgezocht hoe weinig Tweede Kamerleden recht hadden op een riante vergoeding van woon-werkverkeer, omdat het merendeel van Kamerleden in de grote steden als Amsterdam of Den Haag woont. Voor ministers en staatssecretarissen is het nog erger. Den Haag is een residentie die tegen de Noordzee aan is geparkeerd. Bestuurders en ambtenaren staan onderweg naar Den Haag in de file, dat zijn voor hen de grote problemen.’

De beeldvorming is hardnekkig en zit ontwikkeling van het Noorden in de weg. Paas noemt een voorbeeld in het NOS-Journaal. ‘Toen demissionair minister Stef Blok en minister-president Mark Rutte naar buiten kwamen met het nieuws dat de gaswinning omhoog moest en aangaven dat dit erg was voor Groningen, maar dat de leveringszekerheid met Duitsland in gevaar was, ging het item in één keer door naar Rob Trip, die zei: ‘Ondertussen in Nederland…’ Alsof Groningen ergens anders lag. Dat hier en daar denken, daar moeten we echt met gestrekt been tegenin gaan. En ik ben heel gemotiveerd om van Nederland weer één land te maken.’

VNO-NCW Noord-voorzitter Sieger Dijkstra ziet de economische kloof ook. Volgens hem kan de coronacrisis voor een andere blik op de regio werpen. ‘Het tij is aan het keren’, begint Dijkstra zijn relaas. ‘René Paas zegt terecht dat iedereen redeneert vanuit zijn eigen omgeving. Wij als Noord-Nederland moeten zorgen dat we in beeld komen met goede plannen. Er is geld gereserveerd voor de aanleg van de Lelylijn, we kunnen hier in Noord-Nederland sneller woningen bouwen dan in de Randstad, we hebben een sterke IT-sector. Ik geloof in het dichten van de kloof.’

Dat geloof heeft Paas ook. ‘Het kan anders. Dat wordt niet eenvoudig, maar het kan. De richtinggevende visie is dat we stappen kunnen maken met het Nationaal Programma Groningen en de inzet van grote Europese fondsen, die we hebben weten binnen te slepen.’

Met het Nationaal Programma Groningen wordt zo’n 1,15 miljard euro in Groningen geïnvesteerd om het gebied vooruit te helpen. De Europese fondsen uit het Just Transition Fund brengen tot 2027 438 miljoen euro naar de regio. Paas zegt dat het daar niet mee ophoudt.

‘Daarnaast hebben we een krachtige lobby gevoerd om de Lelylijn in het regeerakkoord te krijgen, maar ik besef me ook dat-ie er daarmee nog niet is. Ik word niet moe om in de Randstad uit te leggen dat het niet alleen oneerlijk is, maar dat het ook niet slim is om alle problemen en oplossingen geconcentreerd te houden in de Randstad. Maar inderdaad, de kentering teweeg brengen is heel erg moeilijk. De blikvernauwing die ik beschreef is heel erg groot.’