Strengere regels zetten rem op komst datacenters naar Groningen

Buiten plannen in de Eemshaven voor nieuwe mega-datacenters wordt ook in de stad Groningen, in Appingedam en in Winschoten gewerkt aan vestiging van nieuwe grootschalige datahotels.

Google heeft 15 hectare grond gekocht in Winschoten op industrieterrein Hoogebrug. Op Fivelpoort in Appingedam werkt projectontwikkelaar DPM Realiseert aan de vestiging van twee datacentergebouwen van elk 10 hectare. Ook hier gaat het naar verluidt om Google, dat er een satellietvestiging van het zogeheten hyperscale datacenter in de Eemshaven wil.

De gemeente Groningen is in gesprek met een nog onbekende partij die op het industrieterrein Westpoort buiten Hoogkerk het oog heeft laten vallen op een lap grond van circa 20 hectare.

Al die voornemens kunnen waarschijnlijk even in de vriezer nadat minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening woensdag bekendmaakte dat het land de komende negen maanden op slot gaat voor de bouw van datacenters.

De minister heeft voor die periode een vergunningverbod uitgevaardigd en wil ondertussen strengere vestigingsregels opstellen. 'Het kabinet wil voorkomen dat door heel Nederland hyperscale datacenters worden gebouwd', aldus De Jonge in een toelichting.

Het kabinet wil meer regie over de komst van datacenters omdat ze nogal wat ruimte in beslag nemen en een groot beroep op de elektriciteitsvoorziening doen.

Alleen voor de Eemshaven in de gemeente Het Hogeland en de gemeente Hollands Kroon in Noord-Holland maakt De Jonge een uitzondering. De Tweede Kamer moet nog wel akkoord gaan met dit zogeheten voorbereidingsbesluit.

Het kabinet kwam in actie nadat er veel maatschappelijke onrust was rond de komst naar Zeewolde van Facebook-moederbedrijf Meta, dat er het grootste datacenter van Europa wil bouwen. Er zouden nog rond de 20 van die hyperscale datacenters naar Nederland willen komen, zei de vorige staatssecretaris van Economische Zaken Yesilgöz.

Het verbod geldt voor datacenters groter dan 10 hectare en met een stroomaansluiting van 70 megawatt of meer. Zowel in Groningen, als in Appingedam en Winschoten betreft het plannen die omvangrijker zijn.

De gemeenten bekijken nu wat de gevolgen kunnen zijn. ‘We hebben meer gegevens nodig om te weten wat dit precies voor ons betekent’, laat de gemeente Groningen weten. Het is bijvoorbeeld niet helder of de omvang van 10 hectare het datacenter zelf betreft of het perceel. ‘Of we ons zorgen moeten maken is dus nog niet duidelijk.’

De gemeente Eemsdelta trekt al wel de conclusie dat het huidige plan door het vergunningsverbod onder druk komt: 'We begrijpen dat het impact heeft op het voorgenomen besluit’, verklaart een woordvoerder. ‘We zijn in gesprek met de initiatiefnemer om te kijken wat de gevolgen zijn. De aanvraag die er lag, was groter dan 10 hectare. Daardoor kan het plan niet meer één op één doorgaan.'

Projectontwikkelaar DPM Realiseert wil zich nog over de consequenties voor de plannen op bedrijventerrein Fivelpoort buigen. ‘We zijn de gevolgen aan het onderzoeken, we hebben de brief van de minister pas ontvangen en er liggen ook nog allerlei beleidsmatige stukken onder. We wachten de nieuwe regels af’, aldus Martijn Doornbosch van DPM Realiseert.

Ook de gemeente Oldambt zegt dat de gevolgen nu nog lastig zijn in te schatten. ‘Er is 15 hectare grond aan Google verkocht, maar we weten niet wat het bedrijf er precies van plan is’, verklaart een gemeentewoordvoerder. Google heeft er nog geen concrete plannen of vergunningaanvragen voor ingediend.

Google zelf wil niet reageren en verwijst door naar de Dutch Datacenter Association (DDA). Directeur Stijn Grove zegt dat de brancheorganisatie zich ’overvallen voelt’ door de tijdelijke stop op nieuwe datacenters.

Hij vreest dat Nederland hiermee bedrijven kopschuw maakt en het investeringsklimaat voor datacenters verder verslechtert: ‘Een bedrijf dat wil investeren heeft een betrouwbare en voorspelbare overheid nodig.’

Volgens Grove is dat investeringsklimaat er al niet beter op geworden door besluiten zoals in Haarlemmermeer en Amsterdam, waar vorig jaar een verbod op vestiging van nieuwe datacenters kwam. Ook de Meta-affaire in Zeewolde, waar de Eerste Kamer vond dat het Rijk geen grond aan het bedrijf moest verkopen, is slecht voor het beeld van Nederland bij techbedrijven die een plek zoeken voor datacenters.

‘We pleiten al sinds 2017 voor een beleid rond planning van datacenters’, verklaart Grove. ‘Het is goed dat er nu actie komt, want de digitalisering gaat door en die is zonder datacenters onmogelijk. Het gaat om een fundament onder onze economie en onder de energietransitie.’