Bijeenkomsten voor Oekraïense en Russische studenten: 'Ik heb nu liever even geen contact met Russen'

Een demonstrant tegen de oorlog in Oekraïne op archiefbeeld
Een demonstrant tegen de oorlog in Oekraïne op archiefbeeld © ANP
De oorlog in Oekraïne slaat diepe wonden. Uiteraard bij mensen die direct met al het geweld, dood en verderf te maken hebben. Maar ook bij Oekraïense studenten in Groningen. En bij Russen.
De Hanzehogeschool heeft vanwege de oorlog in Oekraïne maandag twee bijeenkomsten georganiseerd. Een voor Oekraïense studenten, en een voor Russische studenten.
Aanvankelijk werd een meeting voor hen gezamenlijk georganiseerd, maar na weerstand uit met name de Oekraïense hoek is dat plan aangepast en heeft de decaan van de Hanzehogeschool bij de Oekraïense studenten excuses gemaakt.

'Liever geen contact met Russen'

Anna, een Oekraïense student van de Hanzehogeschool voelt die weerstand van binnenuit. Ook zij mijdt het contact met Russische mensen op dit moment het liefst. Ze snapt dat er wereldwijd Russen zijn die ook tegen de oorlog en tegen Poetin zijn. Toch valt contact met Russen haar nu heel zwaar.
'Het gevoel dat je met Russische mensen in één ruimte bent, waarvan hun familie op dit moment misschien wel Oekraïense mensen doodt, dat triggert mij emotioneel. En ook als ik de Russische taal hoor heb ik dat.'
Het idee dat Russen haar vrienden en familie kunnen doden, en ook andere Oekraïners, dat raakt Anna heel diep.
Hogeschool maakt excuses voor ophef
'Zo'n conflict en de gevolgen daarvan zijn voor ons ook nieuw', reageert Hanze-woordvoerder Evanya Breuer op de ophef die ontstond door een gezamenlijke bijeenkomst voor Russen en Oekraïners te houden. 'Het is daardoor voor ons heel moeilijk om ons in te leven in hoe deze situatie voelt voor Oekraïense studenten. Daarom is aan het begin van de bijeenkomst met Oekraïense studenten ook excuses aangeboden. Dat werd door de studenten gewaardeerd.'
Dankzij de protesten voel ik dat ik niet alleen ben
Anna - Oekraïense student Hanzehogeschool
Anna is zeer betrokken bij de situatie in Oekraïne. Het is daarom niet verrassend dat ze de afgelopen dagen op tal van demonstraties in het land te vinden was. Ze was niet alleen op de Grote Markt afgelopen zondag, maar ook in onder meer Amsterdam en Den Haag.
'Protesten zijn op dit moment een belangrijk onderdeel van mijn leven. Het is een belangrijke plek om te ervaren dat ik niet alleen ben, maar dat we met een groep zijn, waar we elkaar emotioneel kunnen steunen. We hebben allemaal dezelfde gevoelens.'

Russische student: 'Wat Poetin doet is verschrikkelijk'

Dat is ook wat Ark, een Groningse student met officieel een Russische nationaliteit, belangrijk vindt. 'Wat Poetin doet in Oekraïne is verschrikkelijk. Ik support alle Oekraïners. Op hen moet de focus zijn.'
Een van de meest intense momenten voor Anna bij die protesten was op de Grote Markt. 'Er kwam een oudere man naar me toe. Hij vertelde dat hij een neef had. Die woonde eerder in Oekraïne, en was nou teruggegaan om Oekraïners te helpen. Dat raakte me zo.' Ook het moment dat in Den Haag allerlei niet-Oekraïense mensen leuzen in het Oekraïens scandeerden deed haar veel.
Maar alleen bij emotionele steun, hoe belangrijk ook, kan het volgens Anna niet blijven. 'Emotionele steun helpt, maar is niet substantieel. Mensen daar hebben geld nodig en humanitaire hulp. Op die manier kunnen levens worden gered. Ze roept Nederlanders dan ook op om te geld over te maken naar Giro 555.

Wel of niet teruggaan?

Toch zit ook Anna in een emotioneel dilemma. Moet ze zelf teruggaan om te helpen of niet? 'Als ik een normale baan had gehad, dan had ik aan mijn werkgever gevraagd om verlof om mijn vrienden en familie daar te helpen.' Maar nu vindt ze dat lastig. Haar familie heeft er namelijk veel geld voor over gehad zodat Anna in Nederland kon gaan studeren. 'Ik kan me niet veroorloven om dat geld te verspillen. Ik wil geen studievertraging.'
Om haar steentje toch bij te kunnen dragen is ze zeer actief om donaties te werven. Ze deed dat ook op de Grote Markt afgelopen zondag.

'Ik veracht Poetin'

Ook Ark was op de Grote Markt bij de demonstratie. Officieel is hij een Rus, maar hij wil eigenlijk van zijn Russische identiteit af. Hij veroordeelt alles wat Poetin doet. Hij verliet Rusland met zijn familie toen hij zeven was, en woont er sindsdien niet meer. Ark is zeer begaan met het lot van de Oekraïners. Hij vindt het leed dat hen overkomt vreselijk. Niet in de laatste plaats omdat hij helemaal niets begrijpt van Poetin. 'Er is op geopolitiek vlak en op economisch vlak geen enkel argument te verzinnen waarom Rusland Oekraïne binnen zou moeten vallen. En toch doet hij dat. Dat beangstigt me.'
We moeten niet gewone Russen schuldig maken voor deze oorlog
Ark - Russische student Hanzehogeschool
Veel Oekraïense studenten vinden het lastig om nu contact te hebben met Russische mensen. Loopt Ark daar ook tegenaan? 'Nee, daar heb ik niet mee te maken', reageert hij. 'Sinds ik kind ben bekritiseer ik Poetin al. Dat weten mijn vrienden.'
Hij benadrukt dat veel Russen gewone mensen zijn, die willen studeren en leven in vrede. 'We moeten er voor waken dat we hetzelfde doen als na 9/11, toen we alle moslims schuldig gingen verklaren voor die aanslagen. We moeten niet gewone Russen schuldig maken voor deze oorlog.' Er is volgens Ark maar een schuldige, en dat is Poetin.

'Mijn grootouders trappen in zijn propaganda'

Met deze houding maakt hij het zichzelf in zijn familie overigens niet makkelijk. Zijn grootouders kijken alleen maar de officiële Russische tv. 'Sinds Poetin aan de macht is is er nauwelijks een moment waarin Poetin níet op tv is. Mijn grootouders trappen daardoor in zijn propaganda.' Met pijnlijke gevolgen. 'Ik praat niet meer met mijn grootouders. Dat lukt niet meer.'
Met zijn ouders heeft hij nog wel contact. Die gebruiken volgens Ark veel internet, en krijgen daardoor een diverser aanbod aan informatie. 'Maar onze generatie is met internet grootgebracht. We zijn daardoor makkelijker in staat om informatie te filteren, dan mijn ouders kunnen.' Dat maakt het voor Ark soms lastig om met zijn ouders te praten op basis van dezelfde weging van informatie.
Dit generatieverschil maakt volgens Ark dat veel Russische families uit elkaar vallen, omdat er verschillend tegen Poetin wordt aangekeken.
Wat hem hoop geeft is dat er veel jonge Russen de straat op zijn gegaan om te protesteren tegen de oorlog. Dat is niet zonder risico, want veel demonstranten zijn al opgepakt. Hoewel Ark dit niet kan verifiëren, hoorde hij geruchten dat de cellen in politiebureaus voor arrestanten in Rusland inmiddels zó vol zitten, dat demonstranten in bussen worden opgesloten. 'En de definitie van de wet is inmiddels veranderd, waardoor anti-oorlogsdemonstranten meer dan 20 jaar de cel in kunnen gaan onder het mom van 'verraad'.'

'Poetin is verslaafd aan luxe'

Hoewel Ark zeer bezorgd is over Poetin is er volgens hem nog wel een manier om Poetin te stoppen en te zorgen voor de-escalatie. 'Stel sancties in die de Russische natuurlijke grondstoffen raken, zoals olie en gas. Poetin is een rijk man, die enorm verslaafd is aan luxe. Hij kan het niet hebben om macht te verliezen, omdat hij dan van zijn luxe afstand moet doen. Maar als je hem raakt in dat wat hem die rijkdom en luxe heeft gegeven, dan maak je kans om Poetin te stoppen.'
Niet dat dat een makkelijke keuze is, want dat gaat ook de gewone Rus raken, net als Europa, dat zichzelf volgens velen zo afhankelijk heeft gemaakt van Rusland.
De achternamen van Anna en Ark zijn om privacyredenen niet vermeld. Ze zijn bekend bij de redactie.