Stalhouder en meesterkoetsier Jan Kuipers (95) krijgt uitvaart in stijl

Het koninklijk paar in Groningen, met Jan Kuipers strak op de bok
Het koninklijk paar in Groningen, met Jan Kuipers strak op de bok © Nationaal Borg & Rijtuigmuseum Nienoord
Zijn hele leven zat hij op de bok van menig koets en rijtuig. Of het nou ging om 'Jan met de pet' of leden van het koninklijkhuis: Kuipers reed zijn passagiers altijd met zorg, toewijding en bovenal trots. Vrijdag zal hij zijn laatste rit maken, al zal hij dan niet op de bok zitten.
Wie in Noord-Nederland een koets of rijtuig nodig heeft, komt ongetwijfeld uit bij Stalhouderij Kuipers in Stad. Eigenaar en naamgever Jan Kuipers was een begrip op het gebied van tuigpaarden, rijtuigen en koetsen. Tot op hoge leeftijd zat Kuipers zelf op de bok. Daarmee werd hij de oudste actieve koetsier van ons land. Hij overleed afgelopen dinsdag op 95-jarige leeftijd.
Jan Kuipers in 2019 toen hij werd uitgeroepen tot oudste stalhouder van ons land
Jan Kuipers in 2019 toen hij werd uitgeroepen tot oudste stalhouder van ons land © Remco in 't Hof RTV Noord

Koninklijke ritten

Kuipers vestigde zich ruim veertig jaar geleden aan de Friesestraatweg in Stad. De koeien gingen de deur uit en de paarden kwamen er voor terug. Eén van de eerste grote klussen voor Kuipers was het rondrijden van toenmalig koningin Juliana. Daarvoor moest hij vier paarden voor de koets spannen, maar Kuipers had er maar drie. Een paar dagen voor de rit kocht hij er een vierde bij en was het probleem opgelost.
Koningin Juliana in het door Kuipers gereden rijtuig in 1976
Koningin Juliana in het door Kuipers gereden rijtuig in 1976 © Nationaal Borg & Rijtuigmuseum Nienoord
Het bleek het begin van een warme band met het koningshuis. Na de inhuldiging van Beatrix als koningin van Nederland, maakte zij samen met prins Claus een kennismakingstoer door ons land. Het was Kuipers die het koninklijk paar rond mocht rijden.
Dik dertig jaar later herhaalde de geschiedenis zich, toen Willem Alexander trouwde met prinses Maxima. Ook zij maakten een kennismakingstoer door het land, te beginnen in Groningen. Ook deze keer werd Kuipers gevraagd op de bok plaats te nemen, wat hij met plezier deed.
Willem Alexander tijdens hun bezoek aan Groningen. Jan Kuipers zit wederom strak op de bok.
Willem Alexander tijdens hun bezoek aan Groningen. Jan Kuipers zit wederom strak op de bok. © Nationaal Borg & Rijtuigmuseum Nienoord
Geert Pruiksma, directeur van het Borg & Rijtuigmuseum Nienoord werkte regelmatig met Kuipers samen. Over de band met het Koninklijk Huis haalt hij moeiteloos anekdotes op. 'De koninklijk familie wist heel goed wie hij was en liepen met hem weg. Beatrix bijvoorbeeld herkende Kuipers altijd als hij op de bok zat. Ze deelden de liefde voor paarden.'

Recordhouder Jan Kuipers

Kuipers was een begrip in paardenland en wist zichzelf regelmatig op de kaart te zetten. In 1992 zorgt hij voor een stunt, door het wereldrecord mennen op zijn naam te zetten. Met maar liefst 24 paarden rijdt hij rond op de drafbaan in Stad. Vanaf de bok van zijn geliefde postkoets houdt hij het 12-span moeiteloos in bedwang en schrijft het record op zijn naam. Het levert hem voorpagina's op in binnen- en buitenland.
Toch kende Kuipers ook dieptepunten. Sinds jaar en dag leverde hij de paarden voor de jaarlijkse Sinterklaasintocht. Dat ging altijd zonder problemen, tot 2011. Tijdens de optocht schrikt één van de paarden en komt ten val. Het dier overlijdt ter plekke, midden op het Zuiderdiep. De volledige Sinterklaasoptocht moet dan nog langskomen. Later blijkt dat het dier aan een hartaanval is overleden en Kuipers niets valt te verwijten.

Toekomst onzeker

In de loop der jaren wordt de toekomst van het bedrijf van Kuipers onzeker. De locatie van de stalhouderij blijkt een gewilde plek voor woningbouw, maar verhuizen is voor Kuipers onbespreekbaar. Een opvolger ligt niet voor de hand en dus zet Kuipers, ondanks zijn hoge leeftijd, de stalhouderij zelfstandig voort.
Jan Kuipers op zijn stalhouderij in 2001
Jan Kuipers op zijn stalhouderij in 2001 © Nationaal Borg & Rijtuigmuseum Nienoord
Tot kort voor zijn dood is hij nog druk met het maken van plannen. Met de coronapandemie op zijn retour, hoopte Kuipers dat de vraag naar ritten weer aan zou trekken. Zover zou het niet meer komen. Jan Kuipers overleed afgelopen dinsdag op 95-jarige leeftijd.

Afscheid in stijl

Vrijdag zal hij in besloten kring worden begraven op de begraafplaats in Niezijl. Hiervoor wordt de voormalige rouwkoets van Zevenhuizen gebruikt, getrokken door drie schimmels. De door Kuipers zo geliefde vos zal als vierde paard in het dubbelspan worden opgenomen. Zo krijgt hij een afscheid in stijl.