Groningse gezinnen vangen Oekraïners op: 'Lekker geslapen zonder overgevlogen raketten'

Het gezin Ridderstap-Hillebrand uit Appingedam
Het gezin Ridderstap-Hillebrand uit Appingedam © Eigen foto
Darryl Ridderstap en zijn vrouw Bente Hillebrand uit Appingedam hebben sinds zondag vijf Oekraïense vluchtelingen in hun tuinhuis opgevangen. Ook in andere plaatsen in de provincie is de opvang van Oekraïners bij gastgezinnen op gang gekomen.
Darryl en Bente stelden vorige week hun tuinhuis ter beschikking voor oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne.
Het tuinhuis in Appingedam waar Oekraïense vluchtelingen zijn opgevangen
Het tuinhuis in Appingedam waar Oekraïense vluchtelingen zijn opgevangen © Eigen foto

Contact

Een opvangactie van het stel vorige week verliep niet zoals gepland. Een gezin van vijf stapte bij Darryl in de auto, maar wilde na een paar kilometer rijden weer omdraaien en zijn uiteindelijk niet meegegaan naar Appingedam.
'Naar aanleiding van jullie berichtgeving zijn we in contact gekomen met een vrouw uit Groningen van Oekraïense komaf. Zij had familie en kennissen die onderweg waren naar Nederland, en die zochten een verblijfplaats', zegt Bente.
Zondagochtend kwamen de Oekraïners aan in Appingedam. Het gaat om twee vrouwen, drie kinderen van 14, 12 en 9 jaar en drie hondjes. Bente: 'Ze zijn in Slowakije opgehaald met een soort taxibusje, geregeld door de Oekraïense vrouw uit Groningen.'

Via-via

Ze is er zich van bewust dat het contact niet geregeld is via een officiële instantie. 'Daar hebben we ook veel negatieve reacties op gekregen. Maar er zijn al veel mensen via-via opgevangen, gemeentes zijn nog steeds bezig om alles op te zetten. Terwijl heel veel mensen al plek hebben. Wij willen direct helpen, want die hulpvraag ligt er. Deze families zijn hiermee zo geholpen, dus ik ben blij dat we het op deze manier hebben gedaan.'
We hebben het niet over de oorlog gehad
Bente Hillebrand

Beetje ongemakkelijk contact

Het contact tussen het gezin en de vluchtelingen uit Oekraïne verloopt volgens Bente nog een beetje ongemakkelijk, vooral vanwege de taalbarrière. 'Gelukkig was de vrouw uit Groningen er als tolk bij tijdens het ontvangst in Appingedam. We hebben een flinke pan soep gemaakt en hebben ze met rust gelaten. Ze hebben zichzelf rustig geïnstalleerd. We hebben het ook niet over de oorlog gehad.'

Schuilkelder

De twee vrouwen en kinderen komen uit een voorstad van Kiev en Kiev zelf. 'Diegene uit de hoofdstad heeft twaalf dagen in een schuilkelder gezeten en ging met de handen omhoog naar buiten toe zodat ze niet zou worden beschoten. Hun huizen zijn ingenomen door de Russen. De vaders van de kinderen en andere mannelijke familieleden zijn nog steeds in Kiev om te vechten', aldus Bente.

Van miljoenenstad naar platteland

Het is volgens de Damster niet voor te stellen wat ze hebben meegemaakt tijdens de oorlog en de weg hier naartoe. 'Kiev is een miljoenenstad en ineens zitten ze hier in Appingedam op het rustige platteland. Dat is een soort schok voor ze. Ze hadden hier wel lekker geslapen zeiden ze, want er waren geen raketten overgevlogen.'

Oorlog gaat door in het hoofd

Woensdag komt de vrouw uit Groningen weer langs en bespreken ze hoe het verder moet. Ook heeft Bente een afspraak gemaakt met de gemeente Eemsdelta om de vluchtelingen aan te melden. Een gesprek met school over de kinderen wordt ook geregeld.
'Ze kunnen nu eerst bijkomen. Ze rusten wel, maar in hun hoofd gaat de oorlog door. Ze houden het nieuws in de gaten en hebben via videobellen contact met familieleden in Oekraïne. Ze zijn dankbaar dat ze veilig zijn, maar hebben natuurlijk erg veel verdriet en angst om hun echtgenoten, vaders en andere familieleden die in Oekraïne zijn gebleven.'
Vluchtelingen uit Oekraine verzamelen zich bij een opvang in Poznan
Vluchtelingen uit Oekraine verzamelen zich bij een opvang in Poznan © Jan Johan ten Have/Siert Aartsma

Kon het niet alleen bij hulpgoederen laten

Jan Johan ten Have uit Onstwedde heeft samen met zijn buurman Siert Aartsma ook vluchtelingen uit Oekraïne onderdak geboden. Oorspronkelijk was hij alleen van plan hulpgoederen in het Poolse Poznan af te leveren, maar eenmaal ter plaatse wilden ze meer hulp bieden. 'Je hebt hier geen beeld over hoe het daar is', zegt Jan Johan.
Siert Aartsma zamelt spullen in
Siert Aartsma zamelt spullen in © Jan Johan ten Have/Siert Aartsma

Vier vluchtelingen opgevangen

Zondag kwam Jan Johan terug met in zijn busje een 35-jarige vrouw, haar 4-jarig dochtertje en haar oma vergezeld van een vriendin. Johan vertelt dat hij in Poznan Hilvert Sassen uit Bellingwolde tegenkwam, die daar eveneens was om hulpgoederen te geven en mensen op te halen.
Jan Johan ten Have met de 4-jarige Kira
Jan Johan ten Have met de 4-jarige Kira © Jan Johan Ten Have/Siert Aartsma

Bedenkingen

Daar volgde een nogal ingewikkelde gang van zaken, zegt Jan Johan. 'Samen met Hilvert hadden we acht vluchtelingen in onze twee busjes. Toen we waren vertrokken, kregen we een telefoontje: of we nog twee mensen uit Warschau konden ophalen. Toen we ook daarmee op weg waren, kregen zes van de vluchtelingen toch bedenkingen om met ons mee te gaan. We reden terug.'

Acht vluchtelingen willen toch mee

'Later bleken die vluchtelingen toch graag met ons mee te willen gaan. Hilvert heeft een moeder met drie kinderen meegenomen naar Bellingwolde. Zes anderen komen nu op eigen gelegenheid, met de trein, naar Groningen.'
Volgens Jan Johan worden twee van die laatste groep opgevangen in Mussel. Voor de rest van die groep wordt nog bekeken waar ze terecht kunnen.

Steeds meer vluchtelingen zoeken onderdak

Jan Johan vreest dat steeds meer mensen niet weten waar ze terecht kunnen als ze eenmaal de Pools-Oekraïense grens zijn overgestoken. '95 procent van hen weet waar ze terecht kunnen, vaak in een Poolse opvang. Er is nu nog maar een kleine categorie die geen bestemming heeft, maar als het aantal vluchtelingen blijft toenemen, worden dat er steeds meer.'

'Had er niet op durven hopen'

Jan Johan heeft in Poznan de hulpgoederen afgeleverd die hij in Onstwedde had kunnen verzamelen. Daarna heeft hij ter plekke een nieuwe actie voor materiële hulp opgezet. 'We hebben 3500 euro bijeen kunnen krijgen vanuit Onstwedde. Daarmee hebben we de plaatselijke Lidl leeggekocht.'
De actie van hemzelf, Siert en Hilvert vat hij samen met: 'Het is een groter succes dan ik had durven hopen.'