Expositie van kunstenaars met psychiatrische aandoening moet stigma's doorbreken
Een potloodtekening van een rotsformatie, een portret van een persoon met lange haren en dichtgenaaide mond én een variatie op Lucky Luke en z'n schaduw. De gangmuren op de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen aan de Rijksuniversiteit in Stad zijn deze dagen het decor van een kleurrijke expositie.
En de schilders en tekenaars zijn niet zomaar kunstenaars: het zijn cliënten van geestelijke gezondheidsinstelling Lentis in Zuidlaren en de Van Mesdagkliniek in Stad. 'Mensen zijn niet alleen maar psychiatrisch patiënt, ze zijn zoveel meer. Dat wil ik laten zien met deze tentoonstelling.'
Groot probleem
Lisette van der Meer heeft de expositie mede georganiseerd. Ze is psycholoog en werkt zowel bij Lentis als de Rijksuniversiteit Groningen.
‘Ik heb me altijd afgevraagd: hoe kunnen we nou zorgen dat we deze twee werelden met elkaar verbinden? Rond psychiatrie zie je veel stigma's en hier zie ik veel studenten, openheid en nieuwsgierigheid in het menselijk gedrag. Maar veel studenten hebben in de praktijk nog nooit kennis gemaakt met de psychiatrie en zij weten vaak niet dat het stigma zo’n groot probleem is.’
Expositie van kunstenaars met psychiatrische aandoening moet stigma's doorbreken
Zelfbeeld
Stigma's zijn de negatieve labels die geplakt worden op mensen met een psychiatrische aandoening. Dat kan van alles zijn, weet Van der Meer. 'Dat die mensen niet kunnen werken, dat ze niet meer goed kunnen meedoen in maatschappij, dat ze geen opleiding kunnen afmaken, dat het lastig is om een relatie te onderhouden, etc. Er spelen een heleboel stigma’s. Maar die vooroordelen zijn heel vaak gewoon niet waar.'
Het idee dat je als mens nog zoveel dingen kan, dat is juist belangrijk om te vertellen
Niet alleen het beeld van anderen is vaak negatief, dat geldt ook voor het zelfbeeld van de patiënten.
'Wat je ook ziet, is dat mensen een bepaald idee hebben van psychiatrische patiënten en als ze dan zelf een aandoening ontwikkelen, dat beeld overnemen. Dan kun je je voorstellen dat je op een minderwaardige manier naar jezelf kijkt. Maar het idee dat je als mens nog zoveel dingen kan, dat is juist belangrijk om te vertellen.’
Contact
Op de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen komen de studenten, de behandelaren van morgen, in contact met hun toekomstige patiënten.
Van der Meer: ‘Ik heb gevraagd om mensen die leven met dat stigma dat eens op papier te zetten om zo de dialoog op gang te brengen. En volgens mij is dat goed gelukt. De kunstenaars brengen op heel verschillende manieren die stigma’s naar voren. Sommigen houden het heel dicht bij zichzelf, anderen kijken meer naar de wereld.'
