Marne Mosterd legt deel productie stil door oorlog in Oekraïne

Een productielijn van Marne Mosterd
Een productielijn van Marne Mosterd © Steven Radersma/RTV Noord
Het is een van de bekendste exportproducten van de provincie Groningen: Marne Mosterd. In veel huishoudens staat wel een pot met de gele smaakmaker uit Stad in het keukenkastje. Maar de oorlog in Oekraïne zorgt voor grote problemen in de productie.
Niet alleen in Groningen en de rest van Nederland kennen we Marne Mosterd; de gele smaakmaker wordt ook naar andere landen geëxporteerd. Al wordt het daar vaak onder een andere naam verkocht. De fabriek produceert 15 miljoen kilo mosterd per jaar. Alhoewel de vraag onverminderd groot is, heeft Marne Mosterd dertig procent van de productie stilgelegd. Oorzaak: een tekort aan mosterdzaad.

Drie soorten

Mosterd bestaat voor 30 procent uit gemalen mosterdzaad, en verder uit water, azijn en specerijen. Marne gebruikt drie soorten zaad: bruin, geel en oriënt. De verhouding waarin dat zaad gemengd wordt, bepaalt of de mosterd mild, scherp of pittig is.
Mosterdzaad in Rusland kopen? Dat gaan we zeker niet doen
Paul de Vries, directeur De Marne Mosterd

Zaad staat vast in oorlogsgebied

Het Groningse bedrijf haalt maar liefst twee derde van het mosterdzaad dat nodig is uit Oekraïne. De rest wordt gekocht in Canada. Door de oorlog is een probleem ontstaan: een groot deel van het zaad dat in Oekraïne is gekocht kan niet naar Nederland worden getransporteerd. Het staat vast in een pakhuis in de stad Chernikiv in het noordoosten van het land, niet ver van Kiev.

Problemen op langere termijn

‘Daar komt nog bij dat er in Canada ook minder mosterdzaad is, omdat er minder gezaaid is en de oogst tegenviel’, zegt directeur Paul de Vries van Marne Mosterd.
‘En in Oekraïne wordt dit jaar sowieso niet gezaaid, dus volgend jaar, en misschien nog wel langer, is er een probleem. In Canada wordt er in september, oktober weer geoogst, maar je kan je voorstellen wat dit alles met de prijs doet. Op dit moment betaal je daar al vier keer zoveel voor mosterdzaad als een half jaar geleden. En in de winkel is een potje mosterd nu al ongeveer 25 procent duurder.’

Rusland?

Een mogelijkheid zou kunnen zijn om mosterdzaad in Rusland te kopen, maar daar wil De Vries niet aan: ‘Dat hebben we sinds de aanslag op de MH 17 en de annexatie van De Krim niet gedaan, en dat gaan we ook zeker niet doen.’
Producten uit de mosterdfabriek
Producten uit de mosterdfabriek © Steven Radersma/RTV Noord

Minder werk

De Marne Mosterd heeft 42 mensen in dienst, en daar omheen een flexibele schil van ongeveer 10 mensen. ‘Die laatste groep heb ik naar huis moeten sturen, er is gewoon geen werk voor ze’, zegt de directeur.
Bekijk de video:
Mosterdfabriek merkt de gevolgen van oorlog in Oekraïne

Teelt in eigen land

Volgens De Vries zou het op lange termijn ideaal zijn om mosterdzaad dichter bij huis te telen. ‘Volgend jaar verbouwen boeren in Nederland ongeveer 250 hectare mosterdzaad, dat is ongeveer een half procent van het totaal. De teelt is hier veel duurder en brengt meer risico’s zich mee dan andere teelten. Maar er wordt gewerkt aan nieuwe rassen waarmee opbrengst en kwaliteit verbeterd kunnen worden, en dat is nu extra belangrijk geworden. Om met Churchill te spreken: Never waste a good crisis.‘