Politiek geflirt na 'groen-rode' verkiezingsuitslag: 'Da's toch leuk, in de belangstelling staan?'

Een eerste politieke flirt tussen Kirsten de Wrede van de PvdD en Glimina Chakor van GroenLinks op de verkiezingsavond?
Een eerste politieke flirt tussen Kirsten de Wrede van de PvdD en Glimina Chakor van GroenLinks op de verkiezingsavond? © RTV Noord
De eerste vergadering na de gemeenteraadsverkiezingen in Groningen zorgde voor flink politiek geflirt richting GroenLinks en de PvdA, de twee grootste partijen. Vrijwel alle lijsttrekkers deden hun best om bij Mirjam Wijnja en Carine Bloemhoff in het gevlei te komen, door aan te sluiten op hun groene en rode speerpunten.
'Ik kan er wel aan wennen', lacht Wijnja (GroenLinks), die met haar partij negen zetels heeft behaald. 'Het is toch leuk om een beetje in de belangstelling te staan en aardige dingen te horen? Dat doet iedereen goed, dus mij ook.'

Moeilijk groen doen als je rood staat

'Er is duidelijk groen gestemd', zegt Wijnja. Zij sorteert samen met Bloemhoff voor op een progressieve coalitie, die 'groen, eerlijk en inclusief' is. 'De winst van een zetel door de Partij voor de Dieren en het feit dat wij de grootste partij zijn, laat zien dat ook Groningen ziet hoe belangrijk het is om bijvoorbeeld natuurinclusief te bouwen. Radicale vergroening is noodzakelijk', aldus Wijnja.
Bloemhoff (PvdA) hoopt op een links, sociaal en progressief college. 'Groningen moet koploper zijn op groen beleid, maar we moeten altijd zorgen dat iedereen mee kan doen. Het is immers moeilijk groen doen als je rood staat.'

'Coalitie van GL, PvdA, D66 en PvdD meest logisch'

Bijna alle andere partijen lijken daar ook wel voor te voelen. Bijvoorbeeld Tom Rustebiel (D66), die de afgelopen jaren al met GL en PvdA in het college zat. Rustebiel legde meer dan anders de nadruk op het belang van kansengelijkheid en sociale rechtvaardigheid. 'Dat staat voorop, en vraagt op steeds meer terreinen een actieve rol van de overheid. Het nieuwe college moet daar werk van maken', zegt Rustebiel.
Kirsten de Wrede (PvdD), die aangeeft wel in te zijn voor een coalitieplekje, solliciteert openlijk naar deelname in het nieuwe college. 'De meest logische uitkomst is dat het nieuwe bestuur bestaat uit GroenLinks, PvdA, D66 en Partij voor de Dieren', zegt De Wrede. 'Ook een coalitie met de SP erbij is niet uitgesloten. Daarbij moeten we oog hebben voor armoedebestrijding en de aanpak van ondermijnende criminaliteit', klinkt het bij de PvdD-voorvrouw.
Toch houdt de PvdD-voorvrouw een voorbehoud: 'Belangrijker dan eventuele collegedeelname is datgene waar wij voor staan, namelijk een fundamentele herbezinning op dieren en natuur.' Daarna volgt toch een kwinkslag richting D66: 'De natuur kan prima zonder ons, maar wij niet zonder de natuur. Het is tijd voor écht nieuw leiderschap.'
Lage opkomst baart zorgen

Hoe goed of tegenvallend de verkiezingsuitslag ook is: elke partij staat stil bij de tegenvallende opkomst bij de verkiezingen. Dat doet ook de Stadspartij 100% voor Groningen van raadsnestor Amrut Sijbolts.

'Het is een taak voor ons allemaal om de opkomst in 2026 hoger te laten zijn', zegt hij. 'De niet-vertegenwoordigde minderheid mogen we niet vergeten.' Dat gebeurt ook niet als het aan GroenLinks en de andere partijen ligt: in de opdracht aan informateur Mattias Gijsbertsen staat dat die moet inventariseren welke mogelijkheden er zijn om inwoners een plek te geven in het formatieproces, en dan met name inwoners uit wijken waar de opkomst relatief laag is.

Groen belangrijk

Intussen krijgt de PvdD rechtse concurrentie voor een coalitieplekje van de VVD: lijsttrekker Ietje Jacobs geeft aan dat ze verduurzaming een van de belangrijkste punten voor de komende periode vindt. 'We moeten snel en slim verduurzamen, en minder afhankelijk worden van Russisch gas. Maar we moeten ook investeren in veiligheid, en zonder dogma's kijken naar de grote uitdagingen van dit moment.'
Ook Student&Stad wil wel meedoen, en geeft aan te willen werken aan een progressieve, sociale en groene gemeente. De studentenpartij heeft met drie zetels een reële kans op deelname aan een coalitie, die wat lijsttrekker Steven Bosch betreft vooral moet werken aan de klimaat- en woningcrisis, en de mentale gezondheid van jongeren.

Flirts laat beantwoord

Welke partij de flirts uiteindelijk beantwoord krijgt, wordt later duidelijk. Komend weekend begint informateur Gijsbertsen met de eerste gesprekken. Hij praat dan onder andere met burgemeester Koen Schuiling over de onderwerpen die in Groningen spelen. Vanaf donderdag 31 maart praat Gijsbertsen met de lijsttrekkers: daarna brengt hij advies uit over de partijen die wat hem betreft met elkaar kunnen onderhandelen.