Extra noodopvangplekken zijn beschikbaar, maar de druk op Ter Apel blijft hoog

Utrecht was vorige week de eerste gemeente die over de brug kwam met tweehonderd noodopvangplekken in een voormalig casino. Onder andere Amsterdam (ruim 700), Haarlemmermeer (140) en Apeldoorn (160) volgden. Vrijdag werd bekend dat Heerenveen 150 plekken, die in principe bestemd zijn voor Oekraïners, tijdelijk beschikbaar stelt voor asielzoekers uit Ter Apel. Haarlem tenslotte stelt in totaal 246 noodopvangplekken beschikbaar. Daarvan was een deel al in gebruik tot 1 april, maar die periode is inmiddels verlengd tot 1 oktober. Dit zijn de aantallen voor zover ze nu bekend zijn.

Daarmee komt de teller op bijna 1600 noodopvangplekken. Het staat wel vast dat het COA en daarmee 'Ter Apel' nauwelijks geholpen zijn. Het COA verwacht dit jaar nog eens duizenden extra opvangplekken nodig te hebben vanwege de aanhoudende stroom asielzoekers uit onder meer Syrië.

Voorzitter Koen Schuiling van Veiligheidsregio Groningen stak vorige week zijn ergernis over het gebrek aan medewerking van de andere veiligheidsregio's niet onder stoelen of banken. Schuiling dreigde achter de schermen zelfs het hele aanmeldcentrum in Ter Apel op slot te doen, omdat de veiligheid en de gezondheid van de bewoners in gevaar zijn.

Dat de asielketen in ons land vastloopt, heeft meerdere oorzaken. Eén daarvan is dat de reguliere asielzoekerscentra vrijwel vol zitten. Een derde van de plusminus 38.000 plekken in deze azc's wordt bezet gehouden door asielzoekers die inmiddels een verblijfsvergunning hebben, maar voor wie geen woning beschikbaar is.

Daarnaast zitten veel gemeenten niet te springen om een azc. Onder de huidige wet kunnen zij niet worden gedwongen mee te werken aan de opvang van asielzoekers, als zij dat niet willen. Dat kan alleen als het Rijk en COA besluiten dat er sprake is van een officiële asielcrisis.

Dit zit anders bij de opvang van Oekraïners, die de oorlog in hun land zijn ontvlucht. Zij hebben sowieso de officiële vluchtelingenstatus. Dat betekent dat het rijk gemeenten wél kan verplichten mee te werken aan de opvang van deze groep. Wat veel gemeenten overigens uit zichzelf al doen.