Verloskundigen op de bres voor onafhankelijkheid: 'We zijn bang dat het wordt: wie betaalt, bepaalt'

Verloskundige Wendy Wielenga en de hoogzwangere Roxanne Holtman
Verloskundige Wendy Wielenga en de hoogzwangere Roxanne Holtman © Remco in 't Hof/RTV Noord
Groningse verloskundigen gaan vrijdag protesteren tegen een nieuwe manier van betalen binnen de geboortezorg. Minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers wil dat het geld van de geleverde zorg terechtkomt in één pot voor gynaecologen, verloskundigen én kraamzorg.
Die pot wordt dan beheerd door de ziekenhuizen. Het idee erachter is dat dit leidt tot betere samenwerking en minder babysterfte. Maar de verloskundigen vinden dat het nog niet zo slecht gaat; zij willen onafhankelijk blijven.
Een voldongen feit is deze nieuwe verdeelsleutel niet: de Tweede Kamer moet nog beslissen over deze nieuwe vorm van financiering. De verloskundigen willen daarom luid en duidelijk kenbaar maken dat ze het voorstel van het ministerie een slecht idee vinden. Joyce Schouten is een van de verloskundigen die strijdt voor de onafhankelijkheid van haar beroepsgroep. 'We zijn bang dat het wordt: wie betaalt, bepaalt. Dit kan van negatieve invloed zijn op de zorg die we leveren.'

De buurlanden achterna?

In de landen om ons heen is dit systeem, of een variatie erop, al gebruikelijk binnen de verloskunde. Daar gebeurt vrijwel alle zorg rondom de zwangerschap én het bevallen zelf in het ziekenhuis. In Nederland mag een zwangere vrouw nu nog kiezen waar ze wil bevallen, maar dat gaat volgens Schouten met de nieuwe regels mogelijk veranderen. 'Er zou een scenario kunnen zijn dat je je inschrijft bij een verloskundige die door het UMCG wordt betaald. Dat kan dan betekenen dat je alleen in dat ziekenhuis kan bevallen en niet in een ander ziekenhuis of thuis.'
De contouren van dit landelijke plan lagen er tien jaar geleden al. Het is dus al een vrij oud plan en dat is volgens Schouten juist ook een van de problemen. 'Het idee was dat als we samen geld moeten verdelen we ook beter gaan samenwerken, maar er is in tien jaar veel gebeurd. Er wordt al veel beter samengewerkt, dus de vraag is of deze verandering niet juist een bedreiging voor de kraamzorg is.'
Als we bepaalde kosten niet kunnen declareren dan is het logisch dat vrouwen steeds vaker in het ziekenhuis gaan bevallen
Joyce Schouten - verloskundige
Voor (toekomstige) ouders kan er nogal wat gaan veranderen, denkt Schouten. 'Het is nu niet duidelijk welke kosten allemaal uit de gemeenschappelijke pot worden betaald. Stel dat kraamzorg er niet uit betaald wordt, dan ga je al veel sneller naar het ziekenhuis. Maar denk ook aan kosten van ambulancevervoer. Als we dat niet kunnen declareren dan is het logisch dat vrouwen steeds vaker in het ziekenhuis bevallen. De nieuwe regels betekenen minder kraamzorg, andere kraamzorg en minder thuisbevallingen. En het betekent dus dat je misschien als ouders niet meer kan kiezen.'

'Een veel medischer benadering'

Wat betekent dit voor het dagelijkse werk van de verloskundigen? 'Het werk zal veel minder leuk worden. We vrezen dat we dan onder de vleugels van een specialist komen. De kans is ook aanwezig dat we in loondienst komen en dat is ook niet wat we willen. We hebben niet voor niks voor de zelfstandigheid van de praktijk gekozen. Ik vrees een meer medische benadering voor iets wat eigenlijk heel gewoon is, namelijk bevallen van een kind.'
Schouten snapt best waarom er tien jaar geleden over nagedacht werd om zaken te veranderen in de verloskunde. 'Minder babysterfte was het idee. Tien jaar geleden stonden we er op dat vlak inderdaad niet heel goed voor, maar in die tien jaar is er veel verbeterd.'
Verloskundigen vechten voor onafhankelijkheid

'Pal achter zwangere vrouw staan'

'Het is van groot belang dat de verloskundigen in hun huidige opzet blijven bestaan,' vindt ook Wendy Wielenga. Zij heeft een praktijk aan huis in Paterswolde. Wielenga vreest dat als de financiering straks via de ziekenhuizen loopt het ziekenhuis en de specialisten de dienst gaan uitmaken.
'Wie betaalt bepaalt, praat ze Schouten na, 'dus als ik straks mogelijk in dienst kom van het ziekenhuis kunnen ze mij straks ook voorschrijven hoe ik moet werken. Terwijl het zo belangrijk is dat de verloskundigen autonoom blijven en pal achter de zwangere vrouw kunnen blijven staan', aldus Wielenga.
Ze neemt de tijd, het is persoonlijk en het is vlakbij
De hoogzwangere Roxanne Holtman over haar verloskundige
Roxanne Holtman bevalt over twee weken van haar kind, zij vindt het prettig om deel uit te maken van de praktijk van Wendy Wielenga: 'Ze neemt de tijd, het is persoonlijk en het is vlakbij. Misschien moet ik straks wel naar het ziekenhuis voor controle, dat zou ik niet willen,' zegt ze.

Tocht van UMCG naar Martini Ziekenhuis

De noordelijke verloskundigen gaan voor behoud van hun onafhankelijkheid dus komende vrijdag de straat op om kenbaar te maken dat ze het voorstel van gezondheidsminister Kuipers een slecht idee vinden. Schouten: 'We gaan flyeren om zoveel mensen te motiveren om de petitie te tekenen. Deze petitie zal 12 april in Den Haag aangeboden worden. En we gaan een tocht fietsen en lopen van het UMCG naar het Martini Ziekenhuis. We gaan ons laten horen.'