Wie heeft er nog een onderduikplek uit de oorlog in zijn woning?

Verslaggever Reinder Smith heeft in zijn huis nog de onderduikplek zitten waar de verzetsstrijder Evert Drenth zich tijdens de Tweede Wereldoorlog verstopte. Tot zijn verbazing kwam er tijdens een verbouwing bij zijn buren een soortgelijke verstopplek te voorschijn. Toeval? Of zijn er nog veel meer onderduikplekken uit de oorlog bewaard gebleven zonder dat we dat weten?
'Echt een huis voor jou!', sprak de verkoper enthousiast, toen we in 2017 ons huis in de stad Groninger wijk Helpman kochten. 'Want op zolder zit nog een compleet onderduikhol.'
En dat klopte. Op de zolder van ons jaren 30-huis, net bij de trap, zit een luik en als je dat optilt kun je in een verborgen ruimte kruipen. Tussen het plafond van de inbouwkasten van de slaapkamers en de vloer van de zolder zit een doosvormige ruimte van 160 x 90 x 50 centimeter. Best wel klein dus, maar je kunt er principe een paar uur liggen.
Registratiekaart van Evert Drenth van de Stichting 1940-1945
Registratiekaart van Evert Drenth van de Stichting 1940-1945 © Groninger Archieven

Verzetsstrijder Evert Drenth

De vorige bewoners hadden al wat onderzoek gedaan en wisten dat er het onderduikhol van Evert Edsko Drenth was geweest. Hij was ingenieur van Provinciale Waterstaat en kocht het huis, dat hij bewoonde met zijn vrouw en kinderen, in 1938. Drenth was lid van de gereformeerde kerk en Anti Revolutionaire Partij (ARP) en het nationaal socialisme was hem een gruwel.
Ah, da haben wir den Drenth!
Uitroep van de Duitsers toen ze Evert Drenth aantroffen in 1944
Vanaf het begin van de oorlog hield Drenth toespraken voor gereformeerde jeugd en jongerenorganisaties, waarbij hij waarschuwde voor het gevaar van de nazi's. Daarmee haalde hij de woede van de Duitsers op zijn hals en moest hij onderduiken. In het voorjaar van 1944 werd hij opgepakt, niet in zijn eigen huis maar op een schuiladres aan de Rabenhauptstraat in Stad. Naar verluidt riepen de Duitsers enthousiast: 'Ah, da haben wir den Drenth!'
Via het Huis van Bewaring en concentratiekamp Vught verdween Drenth naar Duitsland, waar hij op 13 februari 1945 overleed aan de gevolgen van zijn ontberingen in concentratiekamp Rathenow. Ook zijn vrouw werd later in de oorlog opgepakt en ernstig mishandeld op het Scholtenhuis in de stad Groningen.
Spullen die te voorschijn kwamen uit de onderduikplek van de buren
Spullen die te voorschijn kwamen uit de onderduikplek van de buren © Reinder Smith/RTV Noord

Ook onderduikhol bij buren

Vorig jaar troffen onze nieuwe buren tijdens de verbouwing een aantal spullen uit de oorlog aan: een geboortetegel van prinses Margriet, kranten en een lijst met buitenlandse radiozenders. In hun huis zat op exact dezelfde plaats op zolder een onderduikhol. Na wat speurwerk kwamen we erachter dat in hun huis tijdens de oorlog de verzetsstrijder Leendert Marinus Boot woonde, die onder anderen Joden en Amerikaanse piltoten in zijn huis verborgen hield.
Twee jaar eerder mocht ik een reportage maken over een kelder onder een bouwmarkt in Muntendam. Daar had tijdens de oorlog een Joods echtpaar ondergedoken gezeten. Vrijwilligers hadden de kelder weer ingericht zoals die moet zijn geweest tijdens de onderduik.
De onderduikplek in de woning van onze verslaggever
De onderduikplek in de woning van onze verslaggever © Reinder Smith/RTV Noord

Oproep: wie heeft er ook een onderduikplek?

In de zoektocht naar andere onderduikplekken in woonhuizen levert navraag bij het Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen niets op. Er is geen centraal register van oude onderduikplekken in onze provincie. De meeste zijn vermoedelijk tijdens verbouwingen de laatste jaren verdwenen, maar er moeten er nog meer zijn.
Heeft u een onderduikplek of weet u waar er nog eentje zit? Neem dan contact op met rsmith@rtvnoord.nl Ik kom graag langs om te kijken.
Wie heeft een onderduikplek uit de oorlog in z'n huis?