Den Haag heeft geen boodschap aan gefrustreerde industrie: ‘Gronings gas is geen alternatief'

Woensdagochtend hekelde de brancheclub van grote energieverbruikers in het Financieele Dagblad de opstelling van het ministerie. Zij vinden stopzetten van de gaswinning in Groningen niet langer verantwoord vanwege de oorlog in Oekraïne.

Het kabinet wil de gaswinning dit jaar stoppen, vervolgens blijft de ‘waakvlam’, nog een jaar branden voor noodgevallen. Er wordt alleen nog gas gewonnen als beschermde gebruikers zoals ziekenhuizen of woningen geen gas meer krijgen.

In zo’n extreem geval is het ‘Bescherm- en Herstelplan Gas’ al in werking getreden en moeten grootverbruikers bij tekorten afschakelen. Ze krijgen dan dus geen gas meer uit Groningen. Tot frustratie van bedrijven.

‘De industrie maakt grondstoffen en producten die we allemaal dagelijks nodig hebben; van verpakkingsmateriaal tot bakstenen voor nieuwe huizen en kunstmest voor gewassen’, zei werkgeversorganisatie VNO-NCW in het FD. Kortom, gasgrootverbruikers willen dat er gas uit Groningen wordt gehaald als de leveringszekerheid in gevaar komt.

Maar dat gaat niet gebeuren, benadrukt staatssecretaris Vijlbrief. ‘Groningen is geen alternatief want de toezichthouder zegt: het is niet veilig, u moet zo snel mogelijk stoppen met winnen. Dan ga ik geen koehandel drijven met de veiligheid van de mensen in Groningen. Punt!’

Vijlbrief legt daarmee ook een advies van Gasunie naast zich neer, waarin wordt aanbevolen geen onomkeerbare beslissingen te nemen over de gaswinning in Groningen en de gasopslag bij Grijpskerk.

Critici vinden dat Vijlbrief zich verslikt in ‘de dreiging die op ons afkomt’. ‘Ik begrijp wel dat de industrie zegt: wij vinden het niet fijn als we straks worden afgesloten, en ik snap ook dat ze naar Groningen kijken. Maar het heeft niets met kortzichtigheid te maken, ik heb hier goed over nagedacht en een andere keuze gemaakt dan de industrie zou maken.’

Maar wat als belangrijke industrieën maandenlang worden afgesloten en er een tekort ontstaat aan producten? Is ook dan Groningen écht geen laatste redmiddel? Daarvoor verwijst Vijlbrief naar collega Rob Jetten van Klimaat en Energie.

Jettens woordvoerder noemt dat een ‘zeer extreme situatie’ maar zegt ‘niet uit te kunnen sluiten dat er scenario’s te bedenken zijn waar Groningen toch open moet. Ik durf daar niets over te zeggen, zeker niet in tijden van oorlog.’

Maar, benadrukt de woordvoerder van Jetten: ‘We hebben al aangegeven dat Groningen het allerlaatste redmiddel is, dat de gaswinning in principe niet wordt opgestart voor industrieën. We gaan daar totaal niet lichtzinnig mee om en zijn bereid ingrijpende maatregelen te nemen. En bovendien halen we eerst gas uit de kleine velden, de Noordzee, vullen we de gasopslag en verdubbelen we de invoer van vloeibaar gas.'