Geestelijk vader Stolpersteine legt stenen in Stad: 'Een mens is pas vergeten als men zijn naam is vergeten'
De Duitse kunstenaar Gunter Demnig heeft maandagochtend vier struikelstenen gelegd in de binnenstad van Groningen. Hij is de bedenker van deze zogeheten Stolpersteine, een over geheel Europa verspreid monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme.
De stenen moeten de herinnering aan joodse families levendig houden. In verschillende plaatsen liggen Stolpersteine bij de huizen waarvan joodse families in de Tweede Wereldoorlog naar de verschillende concentratiekampen zijn vervoerd. In onze provincie liggen ze bijvoorbeeld in de stad Groningen, in Winschoten en in Haren.
Geestelijk vader Stolpersteine legt stenen in Stad: 'Een mens is pas vergeten als men zijn naam is vergeten'
Geen grafsteen, maar herinneringspunt
'Het is belangrijk om de namen terug te brengen voor nabestaanden, omdat de meeste slachtoffers geen grafsteen hebben', zegt Demnig.
'De Stolpersteine kunnen ook geen grafstenen zijn, maar de nabestaanden hebben nu wel een soort herinneringspunt. De rabbi van Köln heeft mij ooit meegegeven dat in de Talmoed (de schriftelijke vastlegging over de toepassing van de Torah-voorschriften, red.) staat: een mens is pas vergeten als men zijn naam is vergeten. Voor mij was belangrijk dat waar de mensen hun thuis hadden, waar ze zijn opgehaald door de Gestapo en SS, dat daar hun namen weer terug zijn.'
Geen routineklusje
Demnig heeft als bedenker van de struikelstenen al ontelbare stenen gelegd. 'Het wordt geen routine. Wat voor mij belangrijk is - en dat heb ik ook gemerkt in Spanje, Frankrijk en Nederland waar ik de afgelopen weken ben geweest - is de interesse van jongeren, die simpelweg willen weten: hoe heeft dit kunnen gebeuren in een land van dichters en denkers? En dat zoiets nooit meer mag gebeuren, wat nu eigenlijk wel het geval is’, doelt hij op de oorlog in Oekraïne.
Twee stenen zijn geplaatst aan de Westersingel 41 voor de verzetsstrijders Pieter Heertje Dijksterhuis en Cornelis Yno George Dijksterhuis, vader en zoon. Aan de Oude Kijk in 't Jatstraat 8 zijn de stenen gelegd ter nagedachtenis aan de joodse bewoners Henri en Mathilde Frank. Demnig heeft maandagmiddag ook in Delfzijl drie Stolpersteine gelegd voor voorzanger/gazzan David van Buuren, zijn vrouw Ida van Buuren-Neerduin en haar zus Rosette Neerduin.
