Raad bespreekt opvang Oekraïense vluchtelingen Warffum: 'Beschamend hoe dit is gegaan'

Het college ging onder andere in op de situatie over het plotseling weghalen van 69 vluchtelingen uit voormalige zorginstelling Warfheem in Warffum. Die zaten daar sinds half maart. Burgemeester Henk Jan Bolding vond de situatie onveilig en volgens hem botste de opvang met de behandeling van cliënten van een geestelijke gezondheidsinstelling, die in hetzelfde gebouw zit.

Vrijwilligers, die de vluchtelingen hielpen, waren teleurgesteld in de gemeente omdat de reden voor hen onduidelijk was. De gemeente wil namelijk geen voorbeelden noemen van onveilige situaties en incidenten die zouden hebben plaatsgevonden.

'Wij staan voor de volle honderd procent achter ons besluit', zegt Bolding. 'Ik begrijp dat er vragen zijn bij mensen, die geruchten horen en zich afvragen hoe kan dit nou? Ik kan ze helaas niet altijd beantwoorden, maar u mag er op vertrouwen dat wij naar eer en geweten een beslissing hebben genomen.'

'Ik snap dat het voor de vrijwilligers in Warffum, die zich met hart en ziel inzetten voor deze mensen, zwaar is als er opeens een mededeling komt dat het stopt. Wij hebben enkel en alleen in het belang van de vluchtelingen gehandeld en een einde gemaakt aan de opvang in Warffum.' Volgens burgemeester Bolding viel het ook de gemeente zwaar om onder ogen te zien wat de reden was dat de vluchtelingen daar weg moeten.

De vluchtelingen verblijven nu in Leens, Kantens, Lauwersoog en Kloosterburen. Daar zijn woningen beschikbaar gemaakt.

Sommigen partijen vinden het gesleep met vluchtelingen onwenselijk. 'Ik zie dat er dingen goed zijn gegaan maar er kunnen altijd dingen beter. De Hogelandster samenleving zet hun schouders eronder en dat moeten we omarmen en zorgvuldig mee omgaan. We moeten goed met elkaar kunnen samenwerken', laat Linda Visser, fractievoorzitter Lokaal Sociaal weten.

'De situatie rondom Warfheem is voor ons ondoorgrondelijk. Ik vind het wel jammer dat twee Nederlandse partijen, de vrijwilligers en de gemeente, in een soort van oorlogssituatie tegenover elkaar stonden. Dat vind ik beschamend hoe dit is gegaan', zegt PvdA raadslid Jaap Heeres. Hij wil dat er een gesprek komt tussen de vrijwilligers en de gemeente.

‘Ik heb geen gevoel van schaamte gehad met de dingen die mis gegaan zijn. Mensen hebben naar beste weten gehandeld’, laat burgemeester Henk Jan Bolding weten. Hij gaat in gesprek met de vrijwilligers. ‘We kunnen niet alles op een niveau doen dat u van ons gewend bent. Wij waren snel met het realiseren van opvang.'

'Het lijkt ons beter om de vluchtelingen op te laten gaan in de samenleving. Dus dat ze zelf hun boodschappen kunnen doen, zelf eten kunnen kopen en in een buurt kunnen integreren. Hoe goed bedoeld ook, dit is beter dan een centraal georganiseerde opvang zoals in Warfheem', aldus de burgemeester. In Het Hogeland hebben de eerste Oekraïners ook al werk gevonden volgens de gemeente.

Daarom ging volgens de gemeente de registratie van vluchtelingen in Warfheem ook anders. Daarover was volgens de vrijwilligers ook veel 'gedoe'. Dit zou volgens hen op een rare manier gegaan zijn. 'Dit moet gebeuren door gecertificeerde medewerkers. Het is een grote klus, maar wel heel belangrijk, zodat de mensen ook hier een identiteit hebben. Daardoor kunnen ze aanspraak maken op een bankpas en leefgeld', reageert Bolding.

Naast de groep uit Warfheem zijn er ook nog honderd Oekraïners die door particulieren zijn opvangen. Die hebben zich bij de gemeente geregistreerd.

Bij de gemeente zijn klachten van Oekraïners binnengekomen die opgevangen zijn in vakantiewoningen in Lauwersoog. Dat ligt vlakbij oefenterrein Marnewaard waar Defensie oefent. Daardoor horen de vluchtelingen oorlogsgeluiden.

‘Er was geen andere oplossing beschikbaar. We begrijpen dat deze woningen dichtbij het oefenterrein staan en waar oorlogsgeluiden te horen zijn. Dat realiseren wij ons. Er is wel begrip als de situatie uitgelegd wordt. Dat er geoefend moet worden zodat wij ons kunnen verdedigen als dat nodig is’, verklaart de burgemeester.

Er waren ook partijen milder over de gang van zaken. Volgens hen is soms kunst en vliegwerk nodig om de mensen op een juiste plek te krijgen. De situatie van deze mensen emotioneerde fractievoorzitter Roelf Torringa, toen hij het onderwerp besprak.

‘De vorige raadsvergadering hebben we gezamenlijk besloten dat we deze mensen willen opvangen. U merkt: ik word er wat emotioneel van. Dat hebben we naar goed vermogen met elkaar proberen te doen. Ik wil mijn waardering uitspreken voor zowel de vrijwilligers als de gemeente. Je merkt in alles dat dit een hele uitdaging is', vertelt Torringa met gebroken stem.

Na de raadsvergadering laat Torringa weten dat de verhalen van Oekraïners hem geraakt hebben. 'Het heeft heel veel gelijkenissen met verhalen over de Tweede Wereldoorlog. Je wenst niemand dit toe. Wat in Oekraïne gebeurt is niet normaal.'

'Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn hier in Noord-Groningen ook vluchtelingen opgevangen. Dat was tijdens de slag om Nijmegen. Er was toen ook een gezin opgevangen in de boerderij, die mijn vader uiteindelijk heeft overgenomen. De voorgangers vertelden dat een vrouw van het gevluchte gezin altijd de gang schoonmaakte. En dan vraag je je af: waarom? Dat was voor haar een verwerking van het trauma. Ik hoorde dat er ook in Warfheem een vrouw was die daar de gangen schoonmaakte en dat ook deed om de dingen te verwerken. Dat raakt mij.'

Peuters van Oekraïense vluchtelingen uit Warfheem kunnen in de eigen woonomgeving naar de opvang. De jongste kinderen kunnen binnenkort ook naar school in hun eigen dorp. Voor de oudste basisschoolleerlingen wordt nog iets geregeld.

20 Oekraïense middelbare scholieren volgen online les vanuit hun vaderland. Volgens de gemeente zijn sportverenigingen ook actief om de kinderen in beweging te krijgen. Omdat veel opvangplekken tijdelijk zijn, is de gemeente nog op zoek naar meer opvangplekken.