Na 77 jaar ziet Henk Volders uit Stadskanaal familie van gesneuvelde Duitse oorlogsvriend
De 94-jarige Henk Volders uit Stadskanaal raakte aan het einde van de Tweede Wereldoorlog verwikkeld in een bijzondere vriendschap met een Duitse soldaat, Christian Kehlenbach. Nu, 77 jaar later, vertelt hij het hele verhaal niet alleen aan ons, maar ook aan de overgebleven familie van deze soldaat. Hij nodigde ze uit om naar Groningen te komen en bezocht samen met nazaten van Kehlenbach de plek waar hij had gevochten en is gesneuveld.
Het is vrijdagmiddag 6 april 1945 als de 17-jarige Henk Volders vlakbij zijn ouderlijk huis in Weite, tussen Vlagtwedde en Bourtange, langs de schuttersputten van het Duitse leger loopt. Een van de Duitsers groet hem, het is soldaat Christian Kehlenbach. Henk en Christian raken met elkaar aan de praat en komen erachter dat ze even oud zijn. Christian vertelt aan Henk dat hij nog nooit echt gevochten heeft, zijn grootste angst is dat hij hier in de Westerwolder klei zal sneuvelen.
‘Daar schrok ik enorm van’, vertelt de inmiddels 94-jarige Volders. ‘Ik dacht altijd dat die Duitsers zo strijdlustig waren.’
Volders krijgt medelijden met zijn Duitse leeftijdsgenoot en adviseert hem om zich over te geven. Dan scheert er plotseling een vliegtuig recht boven hun hoofd voorbij. Een verkenningsvliegtuig dat foto’s van de regio maakt. Kehlenbach vraagt de jonge Henk om bij hem in het schuttersputje te komen. ‘Ik ben een van de weinige Nederlanders die met een Duitser in een schuttersputje heeft gezeten’, vertelt hij nu.
Gesneuveld in laatste dagen van oorlog
Na een tijdje klimmen de twee jongens het schuttersputje aan de huidige Vledderkamp weer uit en nemen afscheid. Het is de eerste en tevens ook de laatste keer dat ze elkaar zien. Want een week later, op 13 april 1945, wordt Christian Kehlenbach dood gevonden op de zandweg, gesneuveld in de laatste dagen van de strijd.
Veertig jaar zoeken
Na de oorlog probeert Henk Volders de familie van Christian te traceren. Zijn zoektocht begint in de jaren 80. Hij schrijft tientallen brieven naar mensen met de achternaam Kehlenbach, telkens zonder resultaat.
Dan gaat in februari van 2021 plots de telefoon bij Henk Volders thuis. Het is Pieter Trap van de Stichting Behoud Oorlogsherinneringen. Familie van Christian Kehlenbach heeft hen benaderd om meer te weten te komen omtrent het sneuvelen van ‘Oom Christian’. Er werd verwezen naar het boek dat Volders erover had geschreven. Na 76 jaar was het contact dan eindelijk daar.
Ik wil heel graag meer over het verhaal van mijn oom te weten te komen
Nu, nog een jaar later, brengt de familie Kehlenbach eindelijk het langverwachte bezoek. Ze komen samen bij Henk Volders thuis in Maarsheerd in Stadskanaal. Het zijn kinderen, kleinkinderen en het zestien weken oude achterkleinkind van Christian’s broer Werner. De (achter)neven en (achter)nichten van Christian dus.
‘Ik wil heel graag meer over het verhaal van mijn oom te weten te komen’, vertelt Andries Kehlenbach, het neefje van Christian. Samen met Volders gaan ze naar de ontmoetingsplek bij het schuttersputje en de plek waar Christian sneuvelde.
Schuttersputje
Het schuttersputje is er uiteraard niet meer, maar Volders wijst naar een berm aan de Vledderkamp in Weite. ‘Hier was het’, roept hij naar de groep terwijl er een auto voorbij raast. Hij draait zich om en kijkt richting het veld aan de overkant. ‘Daar lagen nog meer Duitsers. Dat waren de echte fanatiekelingen, die wilden strijden voor hun Führer.’
Afwisselend in het Duits, Nederlands en Engels bespreekt het gezelschap hoe het er in die tijd aan toeging en hoe de schuttersputjes eruit moeten hebben gezien.
'Ze lagen schuin op hun buik'
Vervolgens gaan ze naar een plek met nog meer lading. Het is de plek waar Christian Kehlenbach op 13 april 1945 sneuvelde, op een steenworp afstand van de schuttersputjes, achter een boerderij. Daar op het veld, naast een sloot, lag Christian met nog twee Duitse soldaten. ‘Ze kwamen met z’n drieën uit de sloot, vermoedelijk om zich over te geven’, vertelt Henk Volders terwijl hij zich met zijn rollator een weg baant over het hobbelige zand.
Ik moest toen, en nu nog denken aan het moment dat hij mij vertelde dat hij bang was om te sneuvelen
‘Maar ze werden meteen doodgeschoten door Poolse soldaten.’ Volders weet nog tot in detail hoe hij zijn Duitse vriend aantrof: ‘Ze lagen schuin op hun buik met de armen boven hun hoofd. In het midden lag Christian. Ik moest toen, en nu nog, denken aan het moment dat hij mij vertelde dat hij bang was om te sneuvelen. Amper een week later voltrok deze angst zich al.’
Als Volders klaar is met zijn verhaal valt er een oorverdovende stilte. Je hoort alleen het geluid van de zachte bries die over de Westerwoldse velden blaast.
'Oorlog is nooit goed'
‘Dan ben je zo jong en sneuvel je terwijl je daar juist zo bang voor was’, zegt schoonzoon David. ‘Ik had het ook kunnen zijn’, vult Volders aan. ‘Alleen werd ik aan de goede kant van de grens geboren. En wat scheelt het, tien kilometer.’
‘Oorlog is nooit goed’, zegt achternichtje Marina. ‘Dat bewijst Oekraïne nu maar weer eens.’
