Einde voor bijzondere werkplaats: 'Wij zijn niet zomaar een dagbesteding'

Ateliers MTW in Stad
Ateliers MTW in Stad © Eigen foto
Na zes moeizame jaren leek het toch goed te komen voor Ateliers MTW in Groningen. Maar de redding van de werkplaats voor mensen met een psychische beperking is onverwacht mislukt. 'We zijn nog in shock.'
'Ik word de laatste dagen overstelpt met telefoontjes van mensen die zeggen: 'Hoe kan dit nou; kunnen we iets doen?' Maar het is wel zo', verzucht adjunct-directeur Willy Warnar van Ateliers MTW in Groningen. Op 1 mei houdt het officieel op voor Ateliers Museumtechnische Werken, zoals de werkplaats aan de Osloweg in Stad voluit heet. 'We zijn erg aangedaan.'

Veilige haven

Ruim dertig jaar bood Ateliers MTW een veilige haven voor getalenteerde mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zoals dat in welzijnsjargon heet. 'Maar we zijn niet zomaar een dagbesteding', benadrukt Warnar keer op keer tijdens het telefoongesprek. 'Wij opereren op het snijvlak van welzijn en werk. Bij ons werken veelal mensen die bovengemiddeld zijn opgeleid, maar die psychische begeleiding nodig hebben. Hier kan dat. Ze werken binnen hun mogelijkheden, maar als er zorg nodig is, kan dat hier ook.'
Niet iedereen is in staat door te stromen naar een reguliere baan. Warnar: 'Voor sommigen bleek dat toch te hoog gegrepen. Die waren beter af met een persoonsgebonden budget. En als iemand hier zijn vaardigheden had ontwikkeld en erachter kwam dat hij het best tot zijn recht kwam in vrijwilligerswerk elders, was dat ook goed.'
Ateliers MTW is gespecialiseerd in het maken van replica's en het gieten van bronzen beelden
Ateliers MTW is gespecialiseerd in het maken van replica's en het gieten van bronzen beelden © Eigen foto

Zinvol werk

Wat is er mooier dan iemand met de juiste begeleiding helpen zijn leven op de rails krijgen door hem of haar zinvol werk te laten verrichten, wil Warnar maar zeggen. En dat werk is zeker niet alledaags. Ateliers MTW is onder meer gespecialiseerd in het maken van replica's en het gieten van bronzen beelden voor musea en kunstenaars. Die zullen dus op zoek moeten naar een andere leverancier.
En dat terwijl enkele maanden geleden de redding nabij leek. Als Warnar en haar directeur Ieme Boomsma eind vorig jaar de noodklok luiden, meldt zorggroep Philadelphia zich als redder in nood. Er volgen overnamegesprekken, die aanvankelijk veelbelovend lijken, maar uiteindelijk toch op niets uitlopen. Onder meer meningsverschillen over de veiligheid van het gebouw blijken onoverbrugbaar.
Het pand van Ateliers MTW aan de Osloweg
Het pand van Ateliers MTW aan de Osloweg © Eigen foto

Met de handen in het haar

Het slechte nieuws is nog niet tot iedereen doorgedrongen, merkt de adjunct-directeur: 'Ik krijg nog steeds felicitaties van kunstenaars - een kritisch publiek - voor de overname. Ze vragen of ze al weer nieuwe opdrachten kunnen plaatsen. Niet dus. Nu zitten ze met de handen in het haar.'
Dat laatste geldt volgens Warnar ook voor de werkconsulenten - ambtenaren die mensen zonder werk begeleiden naar een nieuwe baan - van de gemeente Groningen. 'Zij bellen me om te zeggen dat ze het heel jammer vinden dat ze hun cliënten niet meer bij ons kunnen plaatsen.'
Hoe vaak hebben we al niet de kaasschaaf er overheen gehaald?
Willy Warnar - Ateliers MTW
Eigenlijk was het vanaf 2015 al sappelen voor Ateliers MTW, constateert Warnar: 'De subsidies werden steeds minder. Hoe vaak hebben we al niet de kaasschaaf er overheen gehaald? We waren bijvoorbeeld aan het sparen voor een nieuwe oven. Die is er nooit gekomen. In 2020 schreven we ook al eens een brandbrief. Maar toen kwam corona. En nu zijn alle reserves op.'

Steeds vaker uit eigen zak bijpassen

Om hun levenswerk overeind te houden, moesten Warnar (67) en Boomsma (69) steeds vaker uit eigen middelen bijpassen. En dat houdt een keer op: 'We moesten nu wel de stekker eruit trekken, want anders zou het echt fout gaan. We zijn nu nog in staat om voor de resterende cliënten ergens anders een vergelijkbaar onderkomen te zoeken.'
Dat waren er nog 25, maar een deel van hen is inmiddels elders onderdak. Dat geldt niet voor de zes werknemers. Zij weten pas sinds vorige week dat ze op zoek moeten naar een andere baan. Wat overigens voor sommigen niet zal meevallen, omdat ze tegen de zestig zijn.
De werkvloer van Ateliers MTW
De werkvloer van Ateliers MTW © Eigen foto

Al met pensioen

Met zijn tweeën de werkplaats overeind houden is geen optie, stelt Warnar vast. Zonder goede begeleiding is er geen beginnen aan. Bovendien gaan de jaren tellen: 'We zijn eigenlijk al met pensioen.'
Vandaag was het afscheid. Maar echt feestelijk was het niet
Willy Warnar - Ateliers MTW
Maar er zijn meer zorgen. Hoe moet het bijvoorbeeld met het huurcontract dat nog tot 2024 doorloopt? Haar hoofd staat er nu niet naar, dat komt allemaal nog wel, zegt Warnar, terwijl ze haar best doet haar emoties onder controle te houden. Het allerbelangrijkst zijn de ménsen. 'Iedereen is van slag. Vandaag (vrijdag, redactie) hebben we met elkaar afscheid genomen. Informeel en kleinschalig. Maar echt feestelijk was het niet.'
Bronsgieten bij Ateliers MTW
Bronsgieten bij Ateliers MTW © Eigen foto

Nog één keer bronsgieten

Dat wil niet zeggen dat er vanaf nu helemaal niet meer wordt gewerkt. Er liggen nog veertig opdrachten op de plank, bestaande uit zo'n honderd beeldjes. Warnar: 'Die hadden we alvast aangenomen, omdat we dachten dat het goed zou komen met de overname. Dat betekent dat we de gasgestookte oven nog één keer volop moeten aanzetten. En dan gaan we zo'n 450 kilo brons gieten. Dat zal ergens in de komende maand gebeuren, maar we weten nog niet precies wanneer.'

Hopen op een wonder

En dan is echt het einde daar. Of toch niet? Warnar blijft hopen op een wonder: 'Ik heb binnenkort nog een gesprek met de wethouder. Dus wie weet...'
Nog eenmaal brengt ze het bijzondere karakter van Ateliers MTW ter sprake: 'Een uur lang met een therapeut in gesprek is één ding. Maar als je gelijk daarna de oefenstof op je werkplek in praktijk kan brengen, dan heeft dat heel veel meerwaarde. En andersom geldt: als je vastloopt in je werk, dan kun je dat hier gelijk bespreken. Het is echt ongelofelijk jammer dat dit verdwijnt. Dat zeggen ook heel veel hulpverleners.'
Beeldjes van Ateliers MTW
Beeldjes van Ateliers MTW © Eigen foto
Ontstaansgeschiedenis
De geschiedenis van Ateliers Museumtechnische Werken gaat terug tot de jaren zeventig van de vorige eeuw. De ateliers - meervoud, omdat het om een verzameling losse werkplaatsen gaat - bevonden zich op het terrein van de voormalige psychiatrische instelling Dennenoord in Zuidlaren.
Geen winstoogmerk
Later volgde de verhuizing naar Groningen. Sinds 3 april 1989 is Ateliers MTW een zelfstandige stichting zonder winstoogmerk. De ateliers boden in hun hoogtijdagen plek aan plusminus zestig cliënten. Zij werkten in kleine groepen onder vaste begeleiding.