Aardbevingsnieuws december 2021: Groningen krijgt met Vijlbrief een eigen staatssecretaris

Het nieuws sneeuwt op 30 november nog een klein beetje onder, omdat de Groningse gedeputeerde Henk Staghouder minister van Landbouw wordt. Dat er een staatsecretaris Mijnbouw komt, wordt op 17 december bekendgemaakt. Dat het Vijlbrief wordt, komt twee weken later naar buiten.

Van Vijlbrief is in onze provincie eind december nog tamelijk onbekend. Het was staatssecretaris Financiën, en krijgt nu dezelfde functie op Mijnbouw. Dat is een nieuwe post, in het leven geroepen om vaart te maken met de afhandeling van de aardbevingsschade. De laatste decennia viel het gasdossier steeds onder het ministerie van Economische Zaken.

Wie deze Hans Vijlbrief precies is? Daarvoor moeten we even tot januari geduld hebben.

De reacties op het regeerakkoord dat naar buiten komt deze maand, zijn ook niet onverdeeld positief. ‘Zij dronken een glas, deden een plas en lieten de zaak zoals zij was’, verzucht voorzitter Jan Wigboldus van het Groninger Gasberaad als hij hoort wat in het nieuwe coalitieakkoord staat over Groningen. Moraal van het verhaal: 'Oude wijn in nieuwe zakken'.

Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) geeft groen licht om de gasopslag bij Grijpkerk in te zetten zodat het Groningenveld eerder dicht kan. Met de inzet van Grijpskerk kan dat medio 2023 of 2024, volgens het SodM, jaren sneller dan eerder werd gedacht.

Op 21 december eisen echter zowel de provincie als waterschap Noorderzijlvest garanties van zowel de NAM als het SodM dat de ombouw van de ondergrondse gasopslag bij Grijpskerk veilig verloopt. Ook vinden ze dat mogelijke schades behandeld moeten worden door het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG).

‘We willen echt de garantie dat de ombouw veilig gebeurt. Er moet één schadeloket komen dat via het IMG loopt’, zegt gedeputeerde Tjeerd van Dekken (PvdA). ‘Ook moet er sprake zijn van strenge monitoring, moet er een risicobeheersplan worden ontwikkeld en moet er rekening worden gehouden met de unieke leefomgeving van de inwoners van de gemeente Westerkwartier.’

De Tweede Kamer wil dat de regering ervoor zorgt dat uitvoeringscapaciteit van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) groter wordt. Een motie daarvoor van Sandra Beckerman (SP) kan op steun van bijna de gehele Kamer rekenen.

Beckerman wil dat Groningen voorrang krijgt bij het verdelen van bouwers en uitvoerders. ‘We hebben laatst nog een meerjarenplan voor de versterking gekregen, en dat is leuk maar toch geldt: eerst zien dan geloven', zegt ze. 'Want de minister kan niet garanderen dat er genoeg bouwcapaciteit is. Dan kun je plannen maken tot je een ons weegt, maar dat schiet niet op.’

Ondertussen luidt Theodor Kockelkoren, Inspecteur-generaal van het SodM, de noodklok. Hij ziet niet hoe de versterkingsoperatie met het huidige tempo kan worden afgerond in 2028. Vooral omdat er 13.000 huizen daadwerkelijk moeten worden versterkt.

‘Ik kijk dan naar de snelheid die tot dusver bereikt wordt’, legt Kockelkoren uit. ‘Nou, dat is niet meer dan 500 daadwerkelijk versterkte adressen per jaar. Daarmee ga je 2028 bij verre niet halen. Dus dat tempo moet echt fors omhoog.’

De kracht van de beving van 3.2 bij Garrelsweer is gelijk aan de kracht van de Mother of All Bombs, de zwaarste bom van het Amerikaanse leger. Dat zei Caroline van der Plas (BBB) maandag in de Tweede Kamer en op Twitter. Maar die vergelijking gaat niet op, legt seismoloog Läslo Evers uit.

‘Je kunt natuurlijk bij van alles wel uitrekenen hoeveel energie er vrijkomt maar je kunt je afvragen hoe nuttig dat is. Je zou een aardbeving ook kunnen vergelijken met een hoeveelheid boterhammen met kaas, want daar zit ook energie in', zegt Evers.

Tot slot nog even een overzicht van het bevingsjaar 2021. Van de 95 aardbevingen die er in 2021 in Nederland werden gemeten, werden er 75 veroorzaakt door de gaswinning. Daarvan vonden er 72 plaats in het Groningenveld. Hiervan hadden er twaalf een magnitude van 1.5 of hoger. Ter vergelijking: een jaar eerder waren er 69 bevingen in het Groningenveld, waarvan zestien met een magnitude van 1.5 of hoger.

De zwaarste beving van 2021 werd op 16 november gemeten bij Garrelsweer. Die had een kracht van 3.2.

Het totaal aantal aardbevingen in het Groningenveld (72) nam in 2021 dus toe ten opzichte van 2020. 'De dalende trend van de laatste jaren stagneert daarmee', constateert het KNMI. Een oorzaak daarvan is dat er in de loop der jaren meer seismische meetinstrumenten geplaatst, waardoor de het netwerk steeds kleinere aardbevingen kan meten.

- Einde aan ongelijkheid: sloop schimmelwoningen komt onder versterking te vallen (3 december)
- Toeristisch imago Groningen verbetert, maar er valt nog een wereld te winnen (7 december)
- Unesco dreigt werelderfgoedstatus Waddenzee af te pakken vanwege gaswinning (7 december)
- Pieter Lakeman start groepsclaim tegen Shell om aardbevingsschade (9 december)
- 'Ik zeg altijd trots tegen mensen: ik ben zo'n zetelrover!' (13 december)
- Nieuwe burgemeester bezoekt Veendammers met mijnbouwschade: 'Gehoord worden geeft ons moed' (15 december)
- Versterking basisschool Thesinge hapert: aannemer en NCG komen er niet uit (20 december)
- Hero en Sofia slapen met kerst in hun aardbevingsbestendige boomstammenhuis (23 december)

- 1 december - 02:42 uur - Toornwerd - 0.7
- 1 december - 18:34 uur - Noordwolde - 1.1
- 1 december - 22:26 uur - Steendam - 0.9
- 5 december - 04:38 uur - Borgsweer - 0.2
- 9 december - 14:18 uur - Groningen - 1.2
- 18 december - 04:33 uur - Groningen - 1.3
- 26 december - 00:31 uur - Oosterwijtwerd - 0.6
- 27 december - 09:55 uur - Eems-Dollard - 1
- 28 december - 21:19 uur - Stedum - 0.2