'We rijden door tot onder de bommen om goederen af te leveren'

Dagboek van boer Kees Huizinga
Dagboek van boer Kees Huizinga © RTV Noord
Hardhandig zijn Kees Huizinga en de Oekraïners op zijn boerenbedrijf geconfronteerd met de werkelijkheid van de oorlog. Eén van zijn medewerkers is vermist: missing in action. Ondertussen probeert hij met kunst en vliegwerk het boerenbedrijf aan de gang te houden.
De in Hellum opgegroeide Kees Huizinga werpt zich op als spreekbuis van de boeren en het volk van Oekraïne. Zo'n twintig jaar geleden trok Huizinga naar dat land om daar een bloeiend boerenbedrijf op te bouwen. RTV Noord houdt nauw contact met hem en belt Huizinga regelmatig.
Terwijl president Poetin op het Rode Plein in Moskou zijn toespraak hield, reed Kees Huizinga maandag in het zuiden van Polen bij Katowice op de snelweg. Met een Oekraïens vlaggetje op het dashboard en 120 liter diesel in jerrycans achterin is hij vandaag op weg naar zijn boerderij in Oekraïne.
Spanning was er in Oekraïne zeker rondom Poetins’ rede, zegt Huizinga. Zou hij het woord ’oorlog’ in de mond nemen en een mobilisatie van nieuwe strijdkrachten afkondigen? Of anders de overwinning uitroepen? Geen van beide werd werkelijkheid. ‘Het toont maar weer eens zijn zwakte’, meent Huizinga.

Nieuwe combine

Huizinga heeft een deel van de meivakantie met zijn gezin doorgebracht in Polen. Zo kon hij familieaangelegenheden combineren met zaken, want nu de Zwarte Zeehavens geblokkeerd zijn door de Russen moet Huizinga’s oogst via een andere route het land uit. Een deel van het graan, de mais en olie exporteert hij nu via Polen.
En passant trachtte hij de leveringsproblemen van een spiksplinternieuwe combine op te lossen en kocht hij in Nederland een andere auto, een Kia Sorrento uit 2006. Die had hij nodig omdat Huizinga de pick-up-truck en de Lada Niva die hij in gebruik had, heeft weggegeven aan het leger. Die pick-up zal wel ergens in de buurt van het front rondrijden met mitrailleur of antitankwapen in de laadbak gelast, vermoedt Huizinga.
Wat is er aan de hand met je vermiste werknemer?
’Hij is missing in action. Hij zat in het oosten aan het front. We weten niet of hij dood is, vermist of dat er wat anders loos is. Het is natuurlijk vreselijk voor zijn familie, die zit enorm in spanning. Ik heb besloten zijn loon door te betalen. Die man riskeerde zijn leven, maar was ook kostwinner. Ik kan die familie natuurlijk niet zomaar alleen laten.’
‘Voor de rest horen we trouwens maar weinig van de mannen aan het front. Een aantal van mijn medewerkers zit daar en ook zitten er een paar aan de Wit-Russische grens. Veel vertellen ze niet, ook wel logisch lijkt me.’
Hoe gaat het met het boeren momenteel?
‘Dat lukt redelijk. We hebben vooral te maken met normale landbouwproblemen. De bieten komen niet goed op. Ze zijn wel gekiemd maar ze draaien wat rond in de grond. Het is vervelend, we weten niet zo goed hoe het komt. Kan zijn dat het te koud is.'
‘Een ingewikkelder probleem is dat de diesel bijna op is. Bij de pompstations is al een tijdje vrijwel niks meer te krijgen. Een paar week geleden hebben we 120.000 liter op voorraad besteld, maar dat is er nog steeds niet. We hebben nu voldoende tot aan de oogst, daarna zijn de tanks leeg. Dat wordt voor ons maar ook in heel Oekraïne een gigantisch probleem.’
‘Alles is ook erg duur, dus de kosten zijn hoog. Wat me trouwens nog meevalt is dat we redelijk aan onderdelen kunnen komen. Meestal moeten die uit westen komen en dat duurt soms wat langer, maar het meeste is wel te verkrijgen.’
Komt er nog wat binnen?
‘Van wat er nog in de opslag lag, is het meeste verkocht. Nu proberen we nog vijfduizend ton mais te verkopen. We vervoeren het met vrachtwagens naar Roemenië. Maar de jongens staan momenteel in een rij van tien kilometer aan trucks voor de Roemeense grens, dat schiet allemaal nog niet zo op.’
‘Lokaal verkopen we mondjesmaat wat suiker en groenten. Het enige dat goed loopt is de verkoop van melk. Daarmee redden we ons bedrijf en kunnen we het volhouden tot de oogsttijd, die eind juni begint. Maar zodra straks grote uitgaven gedaan moeten worden voor kunstmest, zaaigoed en diesel, dan zal dit zeker niet genoeg zijn.’
‘Ik heb er nu nog geen idee van hoe we dat gaan oplossen. Het enige dat zou helpen is wanneer de Zwarte Zee-havens weer open gaan, desnoods onder begeleiding van Westerse marineschepen.’
Je hebt in maart in Nederland en andere EU-landen allerlei politici gewezen op het gevaar van gebrekkige oogsten en voedseltekorten elders in de wereld. Heb je het gevoel dat het uiteindelijk wat heeft uitgehaald?
‘Al die zaken waar ik toen aandacht voor vroeg, die zie ik nu terug in de kranten als de mening van deskundigen en politici. Ik verbaas me erover dat het zo lang heeft geduurd voordat dit doordrong. Ik zou willen dat politici wat vaker in praktische oplossingen dachten.’
Zelf heb je met anderen een hulplijn opgezet. Hoe gaat dat nu?
‘Er komt regelmatig een vrachtwagen met hulpgoederen bij ons op het bedrijf. Ik heb twee vrouwen uit het dorp die zorgen voor de verdeling van goederen en lokale vrijwilligers komen de spullen afhalen en brengen de spullen verder het land in. Die mensen weten heel goed waar het allemaal het hardst nodig is.’
‘Voor de mensen van ons bedrijf aan het front maken we in de dorpen pakketjes klaar met macaroni, muesli, chocola en ander spul. Het meeste wordt achter de frontlinie afgeleverd, maar soms rijden we tot onder de bommen om de goederen bij de mensen te brengen.’