Pekelder wethouders nemen na 28 jaar afscheid: ‘De mooiste hondenbaan van de wereld’

Hemmes is de langstzittende wethouder van de twee. De SP'er woont al zijn hele leven in Pekela en is verknocht aan de gemeente. Zestien jaar geleden begon het wethoudersavontuur voor hem. Maar het had niet veel gescheeld of hij was twee jaar later al weer klaar: Hemmes moest naar Den Haag.

‘Wij hadden 25 zetels in de Tweede Kamer, ik stond op plek 26, maar iemand trad terug. En ik had al gehoord dat het echt verschrikkelijk was daar. Je bent gewoon stemvee. Ik kreeg een belletje van de partijvoorzitter en zij zei: ‘Je moet bij Jan Marijnissen komen, je bent aan de beurt.’ Dat wilde ik écht niet. Ik hoorde in Pekela, niet op een hotelkamer in Den Haag.’

's Avonds bespreekt Hemmes de kwestie met zijn vrouw Alie. ‘Zij vond het ook geen goed idee.’ En dus verzint hij een plan om onder het Kamerlidmaatschap uit te komen.

‘Een paar plekken onder mij stond een jonge, pientere meid. Dus ik heb haar gebeld en gevraagd of het iets voor haar was. Zij vroeg: ‘Maar kan ik dat wel?’ ‘Ja, natuurlijk kan jij dat!’, antwoordde ik. Op die manier kreeg ik het voor elkaar dat zij Kamerlid werd en ik gelukkig in Pekela kon blijven.’

Terwijl Hemmes zijn plekje in Pekela heeft veiliggesteld, is het hommeles in de lokale PvdA. Jaap van Mannekes, sinds zijn 26ste raadslid in toen nog de gemeente Nieuwe Pekela, kreeg zoals hij het noemt ‘een ongelukje’ met de partij.

Hij praat er niet graag over, maar Van Mannekes maakt voor deze keer een uitzondering. ‘Ik was lijsttrekker, maar men was van mening dat er een andere fractievoorzitter moest komen. En ook een andere kandidaat-wethouder. Ze vonden mij niet goed genoeg. En als ik dan vroeg waarom dat zo was, kreeg ik geen antwoord. Toen heb ik wel wat lopen stoeien.’

Mensen om Van Mannekes heen stellen hem voor om een eigen partij te beginnen. ‘Tja, waarom ook niet? Dus toen hebben we Samen voor Pekela opgericht. Bij de eerste verkiezingen waar wij aan meededen werden we de grootste en werd ik wethouder. Dat is nu twaalf jaar geleden. Dus volgens mij was ik wel goed genoeg’, zegt hij met een knipoog.

Hemmes en Van Mannekes zijn nu twaalf jaar collega’s, maar bij elkaar op de koffie komen ze niet. Daarvoor zijn hun karakters te verschillend. Hemmes is een man met het hart op de tong en niet vies van een stevige mening. Van Mannekes is introverter. Behalve als het gaat over het stigma dat jarenlang op Pekela heeft gerust.

Pekela werd, vooral door filmpjes van omroep Powned, neergezet als dorp vol met arme, kansloze mensen. Van Mannekes, altijd kalm en rustig, vreet zich zichtbaar op als hij er aan terugdenkt.

‘Mensen zijn bewust voor joker gezet, om simpel te scoren. En dat wordt vervolgens uitvergroot. En waarom? Omdat die pappenheimer uit de Randstad de mensen hier niet verstaat.’ De stoom komt Van Mannekes bijna uit de oren. ‘Ja, sorry. Ik zit me echt boos te maken. Wat een dom volk zeg, dat soort journalisten. Je zet een compleet dorp in de zeik. Waarom moet dat nou? Het is hier fantastisch, echt.’

Want dat is wat als een paal boven water staat: beide mannen zijn enorm trots op hoe zij Pekela overdragen aan een nieuw college. Het centrum bruist weer, onder andere door het terughalen van de Action naar winkelcentrum De Helling, er wordt volop gebouwd en nieuwe bedrijven weten Pekela te vinden.

Ondertussen loopt Pekela ook voorop met de opvang van zowel asielzoekers uit Ter Apel als vluchtelingen uit Oekraïne. Toch ging de opvang van buitenlanders niet altijd van een leien dakje. Dat heeft Hemmes aan den lijve ondervonden.

Jaren geleden ving Pekela zo’n 400 vluchtelingen op. Daar kwamen er op een gegeven moment nog 300 bij. Hemmes: ‘Vanaf dat moment kregen Meindert Schollema en ik doodsbedreigingen. ‘Jouw doodskist staat klaar, Hemmes.’ Ik nam het niet serieus, maar toch. Er hoeft maar één gek bij te zitten.’

Burgemeester Schollema en wethouder Hemmes krijgen een speciale knop voor noodsituaties en politiebeveiliging. ‘Mijn vrouw zei: ‘Er is echt nooit politie in onze wijk, nu rijdt er elk kwartier een politieauto voor de deur langs.’

Schollema was tussen 1999 en 2015 burgemeester van Pekela en overleed op 6 december 2019. ‘Dat was echt de minst leuke periode in zestien jaar wethouderschap’, zegt Hemmes. ‘In korte tijd overleden Meindert, Henk Busemann (wethouder namens de PvdA) en Kor Kruisman (raadslid voor de SP). Ik was bevriend met Meindert en kende Henk bijvoorbeeld al sinds de kleuterschool. Dat zijn mensen die dichtbij staan.’

Maar er zijn meer mooie momenten dan tegenslagen. Van Mannekes: ‘De jaren zijn echt voorbij gevlogen. De gesprekken met de inwoners en elke dag proberen om de gemeente nóg weer iets mooier en beter te maken... ja, ik ga het denk ik echt wel missen. Maar ik ben niet bang voor een zwart gat of zo.’

‘Ik heb wel eens geroepen: ik begin een groentetuintje! Waarop mijn vrouw zei: ‘Stel dat nog maar een jaartje uit, er is nog genoeg te doen hier in huis. Wij kregen twee jaar geleden een nieuw dak, maar de afwerking moet nog gebeuren. Ze zeggen wel eens: als je er lang genoeg woont, dan zie je het niet meer. Nou, mijn vrouw ziet dat dus wél. Dus ik weet wat mij te doen staat.’

Die groentetuin blijft wel het doel. ‘En dan zie ik het zo voor me dat ik met mijn kleinzoon aan de hand door de groentetuin loop en zeg: ‘Kijk, dat zijn nou worteltjes.’ Dat lijkt me echt heel erg leuk.’

Hemmes heeft er wat meer moeite mee. Hij denkt hardop: ‘Tja, wat nu? Ik werk sinds mijn vijftiende. Val ik niet in een heel diep gat? Ik lees graag, golf af en toe en fiets veel met mijn vrouw. Maar ik hoop toch wel dat er iets komt waar ik mijn tijd in kan steken. Als ik eerlijk ben, zie ik wel op tegen dat zwarte gat.’

Een van Hemmes' zoons heeft onlangs een huis gekocht. ‘Daar moet flink verbouwd worden, maar ik ben geen klusser. Mensen zeiden tegen hem: ‘Jouw vader is straks veel bij huis, die kan mooi helpen’. Nou, pa loopt alleen maar in de weg. Dat is geen goed idee.’

Voor een nieuwe functie in de politiek hoeven ze hem in elk geval niet te bellen. ‘Nee hoor, ik ben 67 jaar geweest. Dat gaan we niet meer doen.'

Het nieuwe college in Pekela is nog niet rond, maar alles wijst erop dat de partijen van zowel Hemmes als Van Mannekes gaan meebesturen. Samen voor Pekela kreeg de afgelopen verkiezingen de meeste stemmen van de Pekelders.

Van Mannekes: ‘Het is wel erg fijn dat wij die verkiezingen hebben gewonnen. Dat geeft toch een goed gevoel nu ik ga stoppen. Ik wens ze heel veel succes. Volgens mij dragen wij Pekela goed aan hen over. Je kunt in elk geval niet zeggen dat wij er een puinhoop van hebben gemaakt.’

Hemmes verklapt wat hij tegen zijn opvolger gaat zeggen. ‘Toen ik voor het eerst intrek nam in mijn kantoor, zei Meindert Schollema: ‘Hennie, veel plezier met de mooiste hondenbaan die er is.’ Dus dat geef ik graag door.’