Oorlog of niet, mais en graan zijn gezaaid en Kees Huizinga zit weer op de tractor
30 mei 2022, 20:00 • 7 minuten leestijd
Het is Kees Huizinga enigszins gelukt om in een land dat door een felle en bloedige oorlog is overvallen zijn normale leven weer wat op te pakken. ’Wat voor keus heb je ook?’ Aldus de geboren Groninger.
Het zaaigoed ligt op de akkers, deze week rijden de spuitmachines met gewasbescherming over de jonge, frisgroene spruiten en er gaat veel tijd op aan het kopen van schaarse diesel, nodig voor de landbouwvoertuigen die het land op moeten.
De in Hellum opgegroeide Kees Huizinga werpt zich op als spreekbuis van de boeren en het volk van Oekraïne. Zo'n twintig jaar geleden trok Huizinga naar dat land om daar een bloeiend boerenbedrijf op te bouwen. RTV Noord houdt nauw contact met hem.
Deze maandag besteedt Huizinga aan onderhandelingen over contracten voor grond die hij pacht. ‘Een hoop geouwehoer’, zegt hij. ‘In het ene dorp is het in vijf minuten geregeld, maar in het andere dorp kan het jaren duren. Omdat mensen dwarsliggen, een hekel hebben aan grote boeren, ze onderling ruzie hebben of omdat ze geen vertrouwen hebben in de overheid. Ik word er nogal eens moedeloos van.’
Maar Huizinga heeft wat om naar uit te zien, want zijn gezin komt heel binnenkort terug. ‘Daar verheugen we ons allemaal erg op, zeker de kinderen ook. Ze zijn hier opgegroeid en voelen zich hier thuis.’
Hoe gaat het met het boeren momenteel?
‘Alles is gezaaid en dat is uiteindelijk best goed gegaan. Het is mij en de meeste boeren in de buurt gelukt om al het land in te zaaien dat we wilden. Alleen één Duitse boer heeft niets gezaaid. Die is bang. Of hij weet meer.’
‘Er zijn natuurlijk wel problemen, vooral in delen van het Noorden en in het oosten waar de strijd woedt. Het is ook voor iedereen ontzettend moeilijk om aan diesel te komen. Een collega van me in West-Oekraïne lag daardoor een dag of tien stil. Dan ben je dus tien dagen te laat.’
‘Alle dagen zijn we op zoek naar diesel. Voor nu hebben we voldoende, maar we moeten een voorraad aanleggen voor de oogstperiode. We halen het overal vandaan, maar het blijft lastig. Spul dat we een week of vier geleden hebben besteld is er nog steeds niet. Het is bovendien drie keer zo duur geworden, we betalen nu twee euro voor een liter landbouwdiesel. Dat hakt er nogal in.’
Dat betekent natuurlijk ook wat voor de opbrengst?
‘Ik maak me meer zorgen over de blokkade van de Zwarte Zeehavens. Blijven die dicht dan zullen we helemaal niks aan de oogst verdienen. Het heeft enorme gevolgen en het frustreert me enorm. Ik heb bij het begin van de oorlog al gewaarschuwd voor de voedseltekorten die dit zal veroorzaken. En nu voltrekt het zich allemaal, zonder dat er wordt ingegrepen. Mensen in Oost-Afrika lijden nu al honger door gebrek aan graan en de prijzen gaan er door het dak. Het is enorm teleurstellend dat het gebeurt en dat waarschuwingen dit niet hebben voorkomen.’
In hoeverre lukt het je nu om een normaal leven te leiden?
‘Ik pas me makkelijk aan, dus het gaat. Ik vind het jammer dat mijn familie in Nederland is. Maar gelukkig bestaat er Skype en Zoom. Bij het ontbijt en het avondeten zitten we vaak met onze telefoons op tafel en zo eten we toch een beetje samen en houden we contact. Het is hier een uurtje vroeger, dus soms trommel ik ze voor het ontbijt uit bed.’
‘Binnenkort hoeft dit niet meer, want Emmeke en de beide kinderen komen terug naar huis. Ze willen het allemaal graag en verheugen zich erop. Dit is hun thuis, de kinderen zijn hier opgegroeid. De bedoeling is dat ze de hele zomer hier zijn.’
Hoe zijn de leefomstandigheden, kun je in de supermarkt momenteel gewoon brood en een pak melk halen?
‘Dat was in het begin lastiger dan nu. De logistiek is wel weer wat op gang gekomen. De gebruikelijke levensmiddelen liggen weer in de schappen, ook dingen als sinaasappelen en vlees. Maar er ligt zeker niet meer zoveel als voorheen.’
‘Ik verwacht dat dit zal verslechteren. De tekorten zullen oplopen en het ergste staat ons nog te wachten want er is tot nog toe veel geput uit voorraden in opslag. Dat houdt natuurlijk een keer op. Voorraden worden slecht of niet aangevuld, verwerking is kapotgeschoten en distributiecentra zijn uitgeschakeld.’
‘De economie van Oekraïne is gehalveerd en veertig tot vijftig procent van alle mensen is zijn baan kwijt. Dat betekent ook dat ze geen inkomen hebben en dus geen geld om producten te kopen. Het zal de economie verder verslechteren.’
Zelf ben je een grote werkgever met een paar honderd man in dienst. Hoe gaat het met je personeel?
‘Dat is aan het werk en ik betaal ook mijn mensen die in het leger zitten door. Het gaat naar mijn indruk redelijk met de meesten. Je kunt ook maar beter aan het werk zijn dan de hele dag op je telefoon koekeloeren naar waar de bommen vallen. Daar word je maar depressief van.’
De vorige keer vertelde je dat een van je mensen aan het front was vermist. Wat weet je er nu van?
‘Het schijnt dat hij in krijgsgevangenschap zit, maar het is onzeker.'
Je bent als expert en autoriteit op het gebied van de voedselvoorraden te zien in tal van media, bij Nieuwsuur, bij het Duitse ARD en bij een internationaal station als Sky News.
(Huizinga onderbreekt de vraag)
‘Ik voel me helemaal geen expert. Ik gebruik gewoon mijn boerenverstand. Al die experts die ervoor hebben doorgeleerd die zijn zo langzaam in het nemen van beslissingen dat mensen in Afrika nu honger lijden.’
‘Ik vind het belangrijk om met de media te spreken en zeg nooit nee tegen interviewverzoeken. Al is het tegen wil en dank. Ook vandaag heb ik weer drie afspraken. De wereld moet niet in slaap vallen hè.’
Vanuit Huizinga’s geboorteplaats Hellum wordt hij gesteund in zijn acties. Onder meer door een initiatief dat 4x4-terreinwagens verzamelt voor het Oekraïense leger. Huizinga: ‘Het leger heeft ze nodig om mobiel te zijn en de Russen tegen te houden. Ze gebruiken ze om met Javelins op Russisch materieel te schieten. Vanuit de pick-up beschieten ze een tank en maken zich dan snel uit de voeten. Dat lukt niet met die ouderwetse Sovjet-rommel waar ze ook wel in rijden. Daar kun je niks mee. Moet je eerst de motor opwarmen, dan lucht wegpompen en als het je lukt hem in de eerste versnelling te krijgen is de kans groot dat de koppeling stuk gaat. Tegen die tijd is de kans groot dat je tegen een kogel ben aangelopen.’
In het oosten winnen de Russen terrein. Hoe kijk jij daarnaar?
‘Die winst stelt niet zoveel voor. Ze rukken op. Maar als je ziet hoeveel moeite ze moeten doen om een kilometer terrein te winnen.’
‘Wat ze doen is bruut. Ze schieten van alle kanten met alles wat ze hebben van een afstand de zaak kapot en lopen dan een kilometertje verder om van daar opnieuw te beginnen met vernietigen.’
‘Het is zo frustrerend dat leiders als president Macron en bondskanselier Scholz maar blijven proberen afspraken met Poetin te maken. Dan ben je toch echt van gisteren. Het is naïef om te denken dat dit met praten is op te lossen. Kom jongens, lever spul waarmee Oekraïne van een wat grotere afstand dan de Russen kan schieten en drijf ze terug naar de lijn van 2014.’
