Europees geld voor Lelylijn nog ver weg
Dit najaar gaan de Europese lidstaten onderhandelen over de verdeling van Europese gelden voor grensoverschrijdende spoorprojecten. Noord-Nederland hoopt dat het kabinet de Lelylijn voordraagt in Europa, maar het Rijk heeft nog altijd geen plannen ingediend.
Dat blijkt uit de technische meeting die woensdagmiddag is georganiseerd in de Tweede Kamer. Een klein aantal Kamerleden, waaronder het Friese Kamerlid Habtamu de Hoop (PvdA), kreeg van verschillende topambtenaren te horen dat er nog grote hobbels genomen moeten worden.
Eurocommissaris wil plannen zien
Voordat de Lelylijn geld krijgt uit Europa, moet de verbinding door twee lidstaten voorgedragen worden voor het zogeheten TEN-T netwerk. De tijd daarvoor begint de dringen, want dit najaar gaan de Europese lidstaten met Eurocommissaris Adina Valean van Transport onderhandelen over de verdeling van het geld. Volgend voorjaar neemt Valean komend voorjaar een besluit. De Eurocommissaris concludeerde eind vorige week dat de Lelylijn op dit moment niet in aanmerking komt, omdat er door het Rijk geen voorstel is ingediend.
De helft van het geld gaat naar EU-landen waar het inkomensniveau gemiddeld lager ligt
De Lelylijn moet allereerst aan een aantal voorwaarden voldoen: de verbinding moet grensoverschrijdend zijn, de trein moet minimaal 160 kilometer per uur rijden, het spoor moet toegankelijk zijn voor langere goederentreinen en het spoor moet geëlektrificeerd zijn, zo vertelt afdelingshoofd Geert Buijs van het ministerie van Infrastructuur aan leden van de Tweede Kamer.
Landen vechten om miljarden
Ook is het afwachten of de Lelylijn überhaupt kans maakt op Europese financiering, schetst Buijs. ‘Er is 25,81 miljard euro beschikbaar’, legt Buijs uit. ‘Bijna de helft van dat bedrag is toebedeeld aan EU-cohesielanden.’ Dat zijn landen waarbij het gemiddelde inkomen lager ligt dan 90 procent van het gemiddelde inkomen in alle lidstaten. Het is onduidelijk of de regio Noord-Nederland kans maakt op dit deel van de 25 miljard.
Er is zo’n 11 miljard euro beschikbaar voor alle andere lidstaten, legt Buijs uit. ‘Daarbij moeten de lidstaten voor minimaal 30 procent medefinancieren’, vertelt hij. 'Tussen 2014 en 2020 was er in Europa een redelijk vergelijkbaar bedrag begroot. Daarvan ging in totaal 670 miljoen euro naar Nederlandse projecten en 223 miljoen euro naar Nederlandse spoorprojecten.’
De kosten van de Lelylijn worden geschat op 6 tot 9 miljard euro. Het kabinet heeft 3 miljard euro in het coalitieakkoord gereserveerd voor de Lelylijn en heeft daarbij aangetekend dat er een substantieel deel van het benodigde bedrag uit Europa moet komen.
'Overleg staat gepland'
Om dat voor elkaar te krijgen, moet het kabinet de Lelylijn eerst nog überhaupt voordragen in Brussel. Het ministerie van Infrastructuur zegt in een reactie op vragen van Omrop Fryslân daar ‘volop mee bezig’ te zijn.
‘Op korte termijn staan er overleggen met de Europese Commissie gepland over een Nederlandse aanvraag om de Lelylijn op te nemen in TEN-T netwerk’, laat een woordvoerder van het ministerie weten.
