'Eiwit-wethouder' verbaasd over vele reacties: 'We moeten nog ontdekken tot hoever ik kan gaan'

Kirsten de Wrede
Kirsten de Wrede © Robert Pastoor/RTV Noord
Een wethouder die zich bezig gaat houden met de eiwittransitie. Het zorgde hier en daar voor gefronste wenkbrauwen. De hoofdrolspeelster Kirsten de Wrede zelf blikt alvast vooruit op haar nu al veelbesproken portefeuille. Zo ziet ze het wel zitten om evenementen te verplichten om veganistische producten te verkopen, zoals bijvoorbeeld een broodje hummus.
'Ik ben gisteren door verschillende journalisten gebeld en ze wilden het allemaal hebben over dat ene woord: eiwittransitie. Ik had niet verwacht dat het zoveel publiciteit zou opleveren', zegt ze een dag na de presentatie van het coalitieakkoord.

Eiwitten vallen het meest op

Kirsten de Wrede maakt met de Partij voor de Dieren haar debuut als coalitiepartij in Groningen. Naast de veelbesproken eiwitten gaat ze zich ook bezighouden met onder meer cultuur, dieren en natuur. Toch vallen de eiwitten het meest op.
'Ik ga als één van de eerste dingen in gesprek met de kennis- en gezondheidsinstellingen om te kijken hoe we er handen en voeten aan kunnen geven. We gaan dan samen acties bedenken om de eiwittransitie onder de aandacht te brengen. Ik merk nog steeds dat mensen niet precies weten wat het is.'

'Belang is niet te onderschatten'

Als het nieuwe college over vier jaar afscheid neemt hoopt ze dat Groningen wel weet wat het is. 'Het belang van die transitie is niet te onderschatten. Dat wil ik echt duidelijk maken. Het is super belangrijk.'
De Wrede wil dat mensen gaan overstappen van voedsel met dierlijke eiwitten, zoals in kaas, vlees en eieren zit, naar producten met plantaardige eiwitten; zoals bonen, noten en linzen.
De missie van De Wrede is in elk geval duidelijk voor de komende jaren. Ze wil dat Groningen een ommezwaai gaat maken. Ze rekent voor dat een product met dierlijke eiwitten, zoals rundvlees, ook nog eens veel meer ruimte en uitstoot in beslag neemt om te produceren. Producten met plantaardige eiwitten, veganistisch dus, zoals de peulvrucht lupine, zouden minder belastend zijn en ook nog eens veel meer opleveren qua oogst.
'Als je een akker hebt, dan haal je daar bijvoorbeeld 400 kilo lupine vanaf en van diezelfde akker haal je 40 kilo rundvlees.' Waarmee ze maar wil zeggen dat plantaardige producten vele malen duurzamer zijn. 'Van die lupinebonen kan je overigens ook een vleesvervanger maken, door er een biefstukje van te maken.'
Kirsten de Wrede van PvdD na haar overwinning in Groningen in gesprek met wethouders Roeland van der Schaaf en Isabelle Diks
Kirsten de Wrede van PvdD na haar overwinning in Groningen in gesprek met wethouders Roeland van der Schaaf en Isabelle Diks © Robert Pastoor/RTV Noord

Hoe invloedrijk is ze?

Toch rijst de vraag wat de wethouder nou echt kan doen aan zo'n ommezwaai. De gemeente bepaalt tenslotte niet welke producten er in de supermarkt liggen.
Ik ga in gesprek met de supermarkten. Er wordt nu nog vaak gestunt met kiloknallers
Kirsten de Wrede, 'eiwit-wethouder'
'Dat klopt, maar ik ga wel in gesprek met de supermarkten. Er wordt nu nog vaak gestunt met kiloknallers. Ik wil graag een convenant afsluiten met supermarkten, ziekenhuizen en scholen waarin wij ons uitspreken voor een meer plantaardige wereld. De supermarkten kunnen daar gehoor aan geven door minder te adverteren met kiloknallers, maar juist weer meer met vleesvervangers. Ook kunnen ze plantaardige producten duidelijk naar voren brengen in de winkel door middel van speciale acties.'

Niet alleen grootgrutters

Niet alleen de grootgrutters kunnen op een bezoek rekenen. Ze zal ook in gesprek gaan met de plaatselijke horeca. Die hoopt ze te verleiden tot meer plantaardige gerechten op de menukaart.
Toch lijkt het de toekomstige wethouder wel enigszins te ontbreken aan een instrument dat die eiwittransitie kan afdwingen. 'Kijk... er worden grote natuurgebieden platgewalst omdat dat nodig is voor het maken van veevoer. Dat voer wordt hier opgegeten door dieren en vervolgens worden die beesten verpakt om als kiloknaller in de supermarkt te belanden', zegt ze. Maar dat is iets wat de gemeente niet kan verbieden. 'Je wil dus mensen meenemen in die transitie en bewustwording, en daar heb ik wel vertrouwen in.'

Plantaardige vergunningsvoorwaarden

Waar ze als wethouder de kap van natuurgebieden elders in de wereld niet kan stoppen, daar kan ze wel eisen gaan stellen aan de organisatie van evenementen in Groningen. Voor een evenement moet tenslotte een vergunning worden aangevraagd en de gemeente kan bepaalde vergunningsvoorwaarden opleggen. Als het aan De Wrede ligt zullen er dan ook zeker plantaardige voorwaarden worden opgenomen in de vergunning van bijvoorbeeld een concert in het Stadspark.
Driekwart van de kramen plantaardig op een evenement, daar wil ik naartoe
Kirsten de Wrede, 'eiwit-wethouder'
'Ja, daar sta ik wel voor open. Kijk deze portefeuille bestaat ook nog niet hè. Dus we moeten nog gaan verkennen en ontwikkelen tot hoever we willen én kunnen gaan.'
De Wrede wil dus eisen gaan stellen aan het voedselaanbod van een evenement. De tijd van enkel een broodje hamburger of broodje beenham lijkt voorbij. De Wrede hoopt ook een veganistisch aanbod te kunnen afdwingen. 'Het zou kunnen dat organisatoren daar niet blij mee zijn. Dat is dan wat het is. Ik zeg niet dat op het eerstvolgende evenement driekwart van de kramen plantaardig is, maar dat is wel waar ik naartoe probeer te werken.'
Kirsten de Wrede zit tussen partijgenoot Wesley Pechler (links) en formateur Mattias Gijsbertsen (rechts) tijdens de coalitieonderhandelingen
Kirsten de Wrede zit tussen partijgenoot Wesley Pechler (links) en formateur Mattias Gijsbertsen (rechts) tijdens de coalitieonderhandelingen © Marten Nauta/RTV Noord

Practice what you preach

Ze verwacht niet alleen van de mensen buiten het Stadhuis een verandering. Die hoopt ze ook binnen de muren van de gemeentelijke organisatie te bereiken. Het liefst ziet ze een volledige plantaardige gemeente verschijnen aan het einde van haar wethouderschap, waar het gaat om het voedselaanbod. Dat betekent dus standaard veganistische lunches voor onder meer de wethouders. Die krijgen namelijk een door de gemeente gefaciliteerde lunch.
'Je zou kunnen zeggen dat wat wij als gemeente faciliteren, dat dat plantaardig is. Het staat je natuurlijk vrij om de stad in te gaan om vlees te kopen. Je verbiedt natuurlijk mensen niet om vlees te eten. Maar als grote instelling kan je je wel aan bepaalde zaken verbinden.'

In ieder geval tussen de oren

Als ze afzwaait als wethouder hoopt ze in elk geval dat de betekenis van eiwittransitie bij iedereen tussen de oren zit. 'Ik hoop in elk geval dat iedereen weet wat het is en dat het ook een beetje op een leuke manier wordt gebracht. Het is belangrijk dat we kijken naar onze voedselzekerheid en dat we rondom de stad meer voedsel verbouwen wat we ook zelf kunnen consumeren.'