Fotograaf Dillen van der Molen laat zich niet uit het veld slaan door zijn slechtziendheid en chronische pijn

De Martinitoren, de Diepenring, poppodium Simplon met de typerende schoorsteen: er zijn maar weinig plekken in de binnenstad van Groningen die Dillen van der Molen niet voor de lens van zijn camera heeft gehad. Dagelijks is hij op pad om foto's te maken en op zijn Instagramaccount te plaatsen. Maar naast lenzen en andere camera-accessoires, heeft hij ook altijd pijnmedicatie op zak.

Dillen wordt in 1984 geboren in Addis Abeba, Ethiopië en komt bij een Nederlands gezin te wonen als hij 2 jaar oud is. Al snel valt het de moeder van een speelvriendje op dat hij tijdens het stoepkrijten wel érg dicht met zijn neus op de tegels zit. ‘Zij zei tegen mijn adoptiemoeder: dat is volgens mij niet oké’, zegt Dillen.

En inderdaad: niet lang daarna wordt er bij hem staar geconstateerd. ‘Ik zag maar 10 tot 15 procent. Dat is te vergelijken met een dichte mist.’ De aandoening kan pas behandeld worden als Dillen ouder is. Daarom draagt hij tot zijn dertiende binnen- en buitenshuis een zonnebril en gebruikt hij speciale hulpmiddelen op school.

Als hij 12 jaar oud is, gaat Dillen onder het mes. In het Oogziekenhuis Rotterdam worden zijn eigen lenzen vervangen door kunststof implantaten. Sindsdien ziet hij ongeveer 40 tot 45 procent ten opzichte van iemand met volledig zicht, en nog wat meer als hij ook zijn bril draagt. 'Opeens beleefde ik de wereld op een heel nieuwe manier. Alle kleuren werden intenser, er vielen me nieuwe dingen op.'

Dillen wil zijn eigen ervaringen als slechtziende gebruiken om anderen te helpen. Daarom gaat hij na de middelbare school aan de slag in de zorg als woonbegeleider voor mensen met een visuele beperking. ‘Mijn slechtziendheid werkte daar juist in mijn voordeel’, zegt hij.

Maar al snel gooit zijn gezondheid roet in het eten. Dillen krijgt plotseling last van hevige zenuwpijnen in zijn benen en buik. Hij probeert de pijn op zijn werk zo goed en zo kwaad als het gaat te negeren, maar op een gegeven moment gaat dat niet meer. In 2012 stopt hij met werken en wordt hij volledig arbeidsongeschikt verklaard. 'Toen viel ik echt in een zwart gat. Ik dacht: wat nu? Ik werkte niet alleen bij die zorginstelling, maar woonde er ook in de personeelsflat en moest er nu uit.’

Als zijn ouders niet meer tegen zijn getob kunnen, halen ze Dillen op uit de flat en nemen ze hem mee terug naar Groningen. Van artsen leert Dillen dat zijn klachten hoogstwaarschijnlijk het gevolg zijn van ondervoeding tijdens z'n babyjaren in Ethiopië. 'Ik kreeg te horen: het wordt waarschijnlijk niet beter en je kunt er maar beter mee leren leven'.

Om iets om handen te hebben en zijn aandacht weg te nemen van de pijn, begint Dillen met foto's maken. Zo komt hij in contact met straatfotograaf Joram Krol, die hem de kneepjes van het vak leert. En met Bert Kadijk, de eigenaar van een fotowinkel in Groningen, die vaak zijn foto's met hem doorneemt en hem feedback geeft. Zijn liefde voor fotografie groeit gestaag.

In zijn foto's geeft Dillen zijn visuele beperking een speciale rol. ‘Ik zie de wereld met een soort zandtextuur’, zegt hij. ‘Zanderig en onduidelijk. Dat plaats ik ook op foto’s en zo probeer ik anderen te laten zien hoe wat ik zie.’ Zijn foto’s worden opgemerkt op Instagram en langzaam maar zeker bouwt Dillen een netwerk op van andere fotografen en uitgevers. Hij heeft inmiddels ruim tweeduizend volgers op Instagram, waaronder een aantal professionele fotografen.

Tegenwoordig loopt Dillen elke middag met zijn camera door Groningen. Ook al kan hij door de pijn niet ver weg: de wandelingen helpen bij het bestrijden van de klachten, zorgen voor afleiding en leveren sociale contacten op. ‘Het houdt me letterlijk en figuurlijk staande.’

Betaald werken zit er voor hem definitief niet meer in. ‘Dan zou ik opdrachtgevers moeten gaan werven, opdrachten moeten uitvoeren, deadlines moeten halen. Dat geeft meer stress en meer stress geeft meer pijnklachten. Dat vind ik het niet waard.’

In plaats daarvan haalt Dillen voldoening uit andere dingen. Bijvoorbeeld uit een expositie in de wachtruimte van de polikliniek Oogheelkunde in het UMCG die hij voor elkaar weet te boksen. Of het organiseren van een ‘Instameet’ in samenwerking met de VVV Groningen: een wandeling voor hobbyfotografen onder leiding van een professioneel fotograaf om samen plaatjes te schieten. Of het aandragen van de Das Pas Grunnen-fotowedstrijd bij RTV Noord. En binnenkort mag hij het interieur van een gloednieuw hotel fotograferen.

‘Als ik de fotografie niet had gehad, dan had je mij misschien wel op het terrein van een psychiatrische kliniek tegen kunnen komen’, zegt Dillen. ‘Ik kijk nu niet meer te ver vooruit, want ik weet: dat heeft gewoon geen zin. Mijn pijnklachten zijn te wisselvallig. Ik kijk nu naar wat haalbaar is. Voor mij is dat binnen een paar kilometer van huis mooie plaatjes zoeken. Maar het heeft wel even geduurd voordat ik dat kon accepteren.’

Aan anderen die worstelen met een chronische ziekte, beperking of andere zaken wil hij dan ook zeggen: 'Doe waar je plezier in hebt en wat je aankunt. Het heeft geen zin om te veel dingen tegelijk te willen. Doe iets wat je leuk vindt en ga daar volledig voor.'