'Leefbaarheid platteland is niet verloren zonder boeren'
'Het is een hardnekkig misverstand dat boeren nodig zijn voor de leefbaarheid van het platteland', aldus emeritus hoogleraar plattelandsontwikkeling Dirk Strijker van de Rijksuniversiteit Groningen.
'Het verhaal dat de leefbaarheid op het platteland verloren gaat wordt vaker verteld', vertelt hij aan RTV Drenthe. De agrarische sector maakt zeven procent uit van het bruto binnenlands product. Dat is een groot bedrag in miljarden en het gaat om veel banen. Realiseer je wel dat het veel is. Want zeven procent van veel is veel. Maar het heeft niets met leefbaarheid te maken', zegt Strijker.
Verwerkers zitten niet op het platteland
Strijker wijst erop dat de primaire landbouw maar anderhalf procent uitmaakt van die zeven procent. De rest betreft verwerking en toelevering, waarvan een deel de verwerking is van invoer uit het buitenland. 'Het grootste deel van de verwerkende bedrijven zit niet op het platteland. Zo zit Doc Kaas in Hoogeveen niet op het platteland, maar op een industrieterrein. En FrieslandCampina zit aan de A7 bij Leek', aldus Strijker.
'De stikstofellende gaat voor de leefbaarheid op het platteland niet veel betekenen. Als er meer regionaal gaat worden geproduceerd kan het aantal boeren zelfs toenemen. Voor De Peel en de Gelderse Vallei ligt dat anders. Daar is meer intensieve veehouderij. Daar gaat de rest van de economie het merken als de plattelandseconomie inkrimpt, zoals minder omzet bij cafetaria's en winkels en dergelijke', zegt Strijker.
Het beeld is dat het platteland gedomineerd wordt door de landbouw
Ministerie viel van zijn stoel
Strijker onderzocht in 1995 voor het Ministerie van Landbouw waar het inkomen van dorpen vandaan kwam. Zo onderzocht hij in Drenthe de situatie in Spijkerboor. 'Destijds kwam zestien procent van besteedbare inkomen in dorpen uit de landbouw. Dus 84 procent kwam uit steden en uit uitkeringen, pensioenen en andere bedrijvigheid. Denk aan kunst en verhuur van vakantiehuisjes. Dus toen was die bijdrage van de landbouw aan het inkomen van de dorpen al niet zo groot. Het was zestien procent van niet zo veel.'
Het Ministerie van Landbouw viel volgens Strijker van zijn stoel van zijn bevindingen. 'Het beeld is dat het platteland gedomineerd wordt door de landbouw. Landtechnisch is dat wel zo. Want als je in de auto zit en door Nederland rijdt, dan zie je landbouwgrond als je uit het raam kijkt. Tweederde van de oppervlakte van Nederland is landbouwgrond', zo zegt de emeritus hoogleraar.
Het is vreemd dat we van zo'n groot deel van Nederland natuur hebben gemaakt
Natuur kan wijken voor landbouw
Strijker heeft overigens wel begrip voor de boeren. 'Als een regering belooft dat je geen vergunning nodig hebt en dan blijkt het wel zo te zijn, dan kan dat absoluut niet door de beugel. Het is vreemd dat we zo'n groot deel van Nederland natuur hebben gemaakt. Als we dat niet hadden gedaan, dan hadden we nog steeds in moeten grijpen, maar dan was het probleem veel overzichtelijker geweest.'
Strijker vindt het een poging waard om in Brussel te proberen een aantal Natura2000 gebieden in te leveren. 'Ik denk niet dat we die strijd helemaal zouden verliezen. Een deel van die Natura2000 is helemaal niet zo uniek in Europa. Misschien wel in Nederland, maar niet in Europa. Het zijn heel veel kleine gebiedjes', aldus Strijker.
'Stuur maar een boete'
Die suggestie om gesprekken in Brussel te starten om Natura2000 gebieden opnieuw in te delen, kwam ook van Caroline van der Plas van de Boer Burger Beweging (BBB). Maar minister Van der Wal zei daarop afgelopen donderdag in de Tweede Kamer dat Nederland al het kruit in Brussel al heeft verschoten. Volgens Strijker kan de regering ook zeggen: 'We redden het niet, Brussel. Stuur maar een boete'.
