Vluchtelingenwerk over Ter Apel: 'Historisch dieptepunt en het wordt alleen maar erger'

Volgens Schaap is het in de recente geschiedenis één keer eerder voorgekomen dat vluchtelingen op straat belandden, omdat er geen opvangplek meer was. 'Dat gebeurde in de jaren '90, toen er één nacht onvoldoende opvang was voor een groep Joegoslavische vluchtelingen, die een nacht in een maisveld doorbrachten.'

Vluchtelingenwerk vreest dat het in dit geval niet bij één nacht blijft. 'Of het nu vandaag of morgen is: het gaat alleen maar erger worden als er niet snel meer opvangplekken komen. Als gemeentes niet naar voren stappen om te zeggen: wij gaan onderdeel van de oplossing worden. Maar ook als de staatssecretaris vast blijft houden aan het idee dat-ie ergens volgend jaar een spoedwet wil in laten gaan om gemeentes te dwingen. Wij zeggen echt: je moet dat nú doen, zodat gemeentes alvast locaties kunnen bedenken. Er is echt geen dag te verliezen.'

Schaap is vanwege zijn functie als belangenbehartiger veelvuldig aanwezig bij het aanmeldcentrum in Ter Apel en ziet de situatie met lede ogen aan. 'Ik was er zelf afgelopen maandagavond. Het was echt mensonterend. Ik moet er wel bij zeggen dat daar een aantal helden van het COA rondlopen die wekenlang 15 tot 18 uur dagelijks in touw zijn om elke dag weer te proberen, zo goed als het gaat, mensen een plekje te geven. Maar dit gaat gewoon zo niet. Dit is niet hoe je mensen opvangt.' Nog zo'n 150 asielzoekers sliepen afgelopen nacht op stoelen of in de wachtruimte van het aanmeldcentrum.

Volgens de belangenbehartiger heeft staatssecretaris Eric van den Burg (VVD) de grootste verantwoordelijkheid. 'Ik benijd hem overigens niet, ik zou zijn baan niet willen hebben. Maar het is zíjn verantwoordelijkheid en daarmee een verantwoordelijkheid voor het kabinet. Het is aan de staatssecretaris om stappen te zetten om dit op te lossen, hoe ingewikkeld ook. Daar hebben we begrip voor. Tegelijkertijd zien we ook dat er geen stappen gezet worden, die wel gezet zouden kúnnen worden, en dat is zo'n spoedwet. Als dit geen crisis is, dan weet ik het ook niet meer', verzucht Schaap.

Vluchtelingenwerk houdt rekening met een inktzwart scenario rondom het aanmeldcentrum. Schaap: 'Ik voorspel wat er afgelopen nacht gebeurd is, de komende dagen of weken veel vaker zal voorkomen, met steeds meer mensen. Dit gaat niet zomaar opgelost worden. We zien ook dat de opvang voor Oekraïners langzaamaan vol is. Ook dat gaat niet lang meer duren en dan is de crisis helemaal compleet. Dit was een historisch dieptepunt en vanaf nu wordt het alleen maar erger. We gaan echt een gitzwarte zomer tegemoet als niet iemand nu, de staatssecretaris is verantwoordelijk, opstaat en zegt: dit gaan we gewoon radicaal anders doen, want dit gaat niet.'