UMCG-onderzoek: één op acht Nederlanders houdt langdurig klachten na corona

Vermoeidheid is een van de klachten van long-covid
Vermoeidheid is een van de klachten van long-covid © Mikael Blomkvist/Pexels
Zo'n één op de acht Nederlanders heeft te maken met langdurige klachten na een coronabesmetting, het zogeheten long covid. Dat blijkt uit onderzoek van het UMCG.
Hoogleraar psychosomatiek Judith Rosmalen: 'In de literatuur werden veel hogere getallen genoemd, dus wat dat aangaat kan je zeggen dat het een verrassing was. Maar ik vind het best veel. Het zijn ontzettend veel mensen die covid hebben gehad. Niet al die mensen worden in hun dagelijks leven ernstig beperkt door de long covid, maar een deel van hen wordt dat wel en die mensen wil je een antwoord bieden vanuit de gezondheidszorg.'

Pijn op de borst, vermoeidheid, spierpijn

Voor het onderzoek gebruikte Rosmalen data van dertienduizend deelnemers aan bevolkingsonderzoek Lifelines. 'We hebben gekeken bij hoeveel deelnemers klachten zijn ontstaan of zijn verergerd na covid, vergeleken met hoe ze zich voelden vóór covid.’
Wat blijkt is dat één op de acht mensen in de maanden na hun besmetting klachten heeft als pijn op de borst, verlies van reuk en smaak, benauwdheid, vermoeidheid en spierpijn.

Vergelijken met personen zonder covid

Onderzoekers vergeleken de klachten ook met de gezondheid van mensen die geen corona hadden in die periode. 'Zo konden we rekening houden met veranderingen in klachten door andere oorzaken,’ vertelt Rosmalen, ‘bijvoorbeeld door de wisseling van seizoenen, doordat mensen nieuwe ziektes ontwikkelden of doordat de leefomstandigheden door de pandemie en de maatregelen veranderden. Daarom zijn de data van de algemene bevolking onmisbaar.’
Die vergelijking met gezonde mensen maakt het onderzoek uniek, aldus Rosmalen. 'Als je naar mensen zonder covid kijkt, heb je ook negen procent van de mensen die aan de definitie voldoen van nieuwe of verergerde klachten. Dus dat moet je met elkaar verrekenen.'

Wekelijks duizenden mensen gevraagd

Het onderzoek onderscheidt zich van andere onderzoeken naar long covid, omdat die allemaal pas beginnen als mensen klachten krijgen. Dankzij Lifelines kan het UMCG ook de gezondheidssituatie van de patiënt van voordat hij corona opliep meenemen.
Rosmalen: 'Wekelijks en later maandelijks werden duizenden mensen gevraagd naar COVID-19, psychische klachten, leef- en werkomstandigheden en vele andere onderwerpen. Op deze lijsten stonden ook vragen over 23 lichamelijke klachten. Door deze herhaling en veelheid van de vragen, hebben we nu een wereldwijd unieke verzameling gezondheidsdata.'

Waarom de een wel en de ander niet?

De resultaten van het UMCG-onderzoek zijn gepubliceerd in het vooraanstaande wetenschappelijke magazine The Lancet. Voor de Groningse wetenschappers is dit nog maar het begin. Ze willen nu onderzoeken waarom de één wel long covid krijgt en de ander niet. Dat gebeurt aan de hand van bloedmonsters van tienduizenden deelnemers in de Lifelines-databank. Het UMCG wil die monsters onderzoeken op de aanwezigheid van eiwitten die wijzen op orgaanschade of ontstekingen.

Extra metingen

Ook komen er extra metingen bij een deel van de mensen met langdurige klachten. 'We willen bij een deel van de Lifelines-deelnemers met long covid de schildklierfunctie meten, een inspanningstest afnemen, de autonome zenuwstelselfunctie bepalen en nog een aantal andere diagnostische tests uitvoeren.'
Daarnaast willen de onderzoekers de longfunctie nauwkeurig onderzoeken. ‘We beschikken dankzij Lifelines over longfunctietesten van de afgelopen jaren', vertelt Rosmalen. 'We kunnen de testen van mensen met long covid vergelijken met de testen vóórdat ze ziek werden. We kunnen dus nagaan of covid de longfunctie verslechtert, bij wie dat is gebeurd en of juist die mensen langdurig klachten ervaren.'